Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και η Επιτροπή Ισότητας των Φύλων και Καταπολέμησης των Διακρίσεων (ΕΙΦΚΔ) πραγματοποίησαν ένα σημαντικό βήμα προς την προώθηση της έμφυλης συμπερίληψης και ισότητας, διοργανώνοντας με επιτυχία και αυξημένη συμμετοχή στις 6 Φεβρουαρίου 2025 το πρώτο επιμορφωτικό εργαστήριο εφαρμογής του «Πρακτικού Οδηγού Συμπεριληπτικής ως προς το Φύλο Γλώσσας στο ΕΑΠ» (στο εξής Πρακτικός Οδηγός) με απώτερο σκοπό τη σταδιακή άμβλυνση του γλωσσικού σεξισμού στο πανεπιστημιακό περιβάλλον μέσω της επιμόρφωσης των συμμετεχουσών/συμμετεχόντων στη χρήση συμπεριληπτικής ως προς το φύλο γλώσσας στα επίσημα έγγραφα του ΕΑΠ.
Στην εκδήλωση απηύθυναν χαιρετισμούς ο Πρύτανης του ΕΑΠ, Καθηγητής Μ. Κουτούζης, ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Εξωστρέφειας, Καθηγητής Π. Καγιαλής, ο Αντιπρύτανης Φοιτητικής Μέριμνας, Καθηγητής Β. Βερύκιος, η Καθηγήτρια Μ. Λεοντσίνη, Διευθύντρια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Σπουδές Φύλου: Μεθοδολογίες, θεωρίες, πολιτικές» της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του EAΠ και Πρόεδρος της ΕΙΦΚΔ του ΕΚΠΑ, και η Καθηγήτρια Β. Χατζηνικήτα, Πρόεδρος της ΕΙΦΚΔ του ΕΑΠ.
Το επιμορφωτικό εργαστήριο υλοποιήθηκε από την κα Ντενίζ Σαρρή-Χασάν (φιλόλογο, ΜΑ γλωσσολογίας, συγγραφέα του Πρακτικού Οδηγού) και συμμετείχε με εισήγηση η Καθηγήτρια Γλωσσολογίας-Ανάλυσης Λόγου Μαριάνθη Γεωργαλίδου (Πανεπιστήμιο Αιγαίου) και επιστημονική επιμελήτρια του Πρακτικού Οδηγού.
Ο Πρακτικός Οδηγός περιλαμβάνει προτάσεις υπέρβασης φαινομένων γλωσσικού σεξισμού που επιφέρουν έμφυλη αορατότητα. Με γνώμονα τη γραμματικότητα ως προς τη χρήση της ελληνικής γλώσσας και λαμβάνοντας υπόψιν τα ευρήματα που προέκυψαν από την ανάλυση του εμπειρικού υλικού της έρευνας (έγγραφα ΕΑΠ έτους 2023) σχετικά με την έμφυλη αορατότητα και τη χρήση σεξιστικής/μη σεξιστικής γλώσσας, οι συγκεκριμένες προτάσεις στοχεύουν στη συμπερίληψη των φύλων στον λόγο.
Εκκινώντας από την αναλυτική παρουσίαση των ευρημάτων της προαναφερθείσας έρευνας, οι επιμορφώμενοι/επιμορφώμενες απέκτησαν αρχικά επίγνωση της γλωσσικής πραγματικότητας του ΕΑΠ ως προς την εμφάνιση φαινομένων γλωσσικού σεξισμού στο γλωσσικό περιβάλλον του Ιδρύματος. Στη συνέχεια, εξοικειώθηκαν με τη δομή και τις προτάσεις του Πρακτικού Οδηγού και καθ’ αυτόν τον τρόπο καταρτίστηκαν στα διαθέσιμα πρακτικά εργαλεία για την υπέρβαση του γλωσσικού σεξισμού και την επίτευξη μιας συμπεριληπτικής ως προς το φύλο γλώσσας στα διοικητικά και ακαδημαϊκά κείμενα του ΕΑΠ. Την παρουσίαση του Πρακτικού Οδηγού συμπλήρωσε η θεωρητική εισήγηση/συζήτηση για τη διάσταση του γλωσσικού σεξισμού στη σύγχρονη παγκόσμια σφαίρα και τις προεκτάσεις του προς την έμφυλη αορατότητα. Το σεμινάριο ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή των συμμετεχουσών/συμμετεχόντων σε βιωματικό εργαστήριο, όπου κλήθηκαν να εργαστούν σε έγγραφα του ΕΑΠ, να εντοπίσουν τυχόν φαινόμενα γλωσσικού σεξισμού και να προτείνουν εναλλακτικές διατυπώσεις σύμφωνα με τις προτάσεις του Πρακτικού Οδηγού.
Μέσω των θεωρητικών εισηγήσεων, της παρουσίασης-ανάλυσης των ερευνητικών δεδομένων, της παρουσίασης προτάσεων μη σεξιστικών γλωσσικών πρακτικών και των βιωματικών ασκήσεων, οι συμμετέχοντες/συμμετέχουσες είχαν την ευκαιρία να κατανοήσουν τον καίριο ρόλο της γλώσσας στην αναπαραγωγή, ή στην αμφισβήτηση έμφυλων ανισοτήτων, διαμορφώνοντας αντίστοιχα τη συλλογική νοοτροπία, καθώς και να συζητήσουν τις προκλήσεις και τις αντιστάσεις που μπορεί να προκύψουν κατά την προσπάθεια υπέρβασης σεξιστικών γλωσσικών πρακτικών. Όπως επιλογίζεται και στο τέλος του Πρακτικού Οδηγού, «Το ΕΑΠ εφαρμόζοντας με συνέπεια τις προτάσεις του παρόντα Οδηγού για μία συμπεριληπτική ως προς τα φύλα γλώσσα στα επίσημα έγγραφα του Ιδρύματος θα επιτύχει την ίση γλωσσική εκπροσώπηση όλης της ακαδημαϊκής κοινότητάς του, συμβάλλοντας στην ισότητα των φύλων και θα αποτελέσει υπόδειγμα, αποδεικνύοντας ότι η υπέρβαση του γλωσσικού σεξισμού αν και δύσκολη είναι εφικτή».
Για όσες/όσους δεν μπόρεσαν να συμμετάσχουν στο εργαστήριο, η βιντεοσκόπηση του σεμιναρίου είναι διαθέσιμη στο YouTube του Ιδρύματος (https://youtu.be/mrmfMgB_0UM), ενώ ο Πρακτικός Οδηγός με τις προτάσεις του βρίσκεται διαθέσιμος στον ιστότοπο του ΕΑΠ https://www.eap.gr/wp-content/uploads/praktikos-odigos-xrisi-simpliromatikis/index.html
