Page 18 - open2U-June-2021

18 Αφιέρωµα ΙΟΥΝΙΟΣ 2021

“

Έναζήτηµαπρος

”
συνεχήαναθεώρηση

HΣοφίαΒιδάλη,ΚαθηγήτριαστοΤµήµαΚοινωνικήςΑνθρωπολογίαςτουΠαντείουΠαν/µίου,

µέλοςΣΕΠκαιδιευθύντριατουΜΠΣΠΕ∆,µιλάστην«Open2U»

α ναρκωτικά συνιστούν µια σοβαρή, µακρο-
χρόνια και δυσθεράπευτη πληγή, όχι µόνο
Ττης ελληνικής, αλλά και της παγκόσµιας κοι-
νωνίας.
Νέα παιδιά, από την εφηβική τους ηλικία –οι έρευ-
νες δείχνουν πως η πρώτη τους επαφή µε τις ου-
σίες ξεκινά από 14-15 ετών (!)- µπλέκονται στα
δίχτυα της εξάρτησης µε συνέπεια η ζωή τους να
εγκλωβίζεται στο περιθώριο και στο σκοτάδι...
Μοναδικός τους σκοπός και διέξοδος η αναζή-
τηση της δόσης που θα τους δώσει µια πρόσκαιρη
ψευδαίσθηση ευτυχίας, δύναµης και «απόδρασης»
από όλα όσα καταδυναστεύουν το µυαλό και τον
ψυχισµό τους. «Τεράστια η παράνοµη οικονοµία» στία τους θεµελιώνεται ακριβώς στην οικονοµία πρώτης ύλης και κατασκευής συνθετικών ουσιών
Κάθε χρόνο, στις 26 Ιουνίου, Παγκόσµια Ηµέρα των ναρκωτικών». που ευδοκιµεί στην Ευρώπη.
Ναρκωτικών και Παράνοµης ∆ιακίνησής τους, δι- Υπογραµµίζει πως ένα βασικό πρόβληµα σε ό,τι β) Πολιτικές και προγράµµατα που στρέφονται στη
εισδύουµε στο πρόβληµα των ναρκωτικών, που αφορά τα ναρκωτικά είναι το γεγονός ότι «η κρα- Οι πολιτικές της µείωση της ζήτησης και ιδίως στη µείωση της βλά-
αποτελεί «αγκάθι» για την κοινωνία. Ο στόχος εί- τούσα τάση και στην Ελλάδα αντιµετωπίζει το θέµα αντιναρκωτικής πολιτικής βης, ώστε η εξάρτηση να µην έχει άλλες επι-
ναι να εντοπίσουµε τις αιτίες και να τις περιορί- ως ένα ιατρικό πρόβληµα. Αντίθετα, φαίνεται ότι Αναφερόµενη στις πολιτικές που εφαρµόζονται διε- πλοκές εκτός από την ίδια την εξάρτηση (π.χ.
σουµε. Για να µην κυκλοφορούµε στους δρόµους το κύριο ζήτηµα ξεκινά από το γεγονός ότι η απα- θνώς η κ. Βιδάλη τονίζει τα εξής: «Εδώ και πολλά ασθένειες όπως η ηπατίτιδα κ.λπ.) αλλά και να
και αντικρίζουµε νέα παιδιά να µην έχουν όνειρα γόρευση των ναρκωτικών έχει δηµιουργήσει µια χρόνια έχει γίνει σαφές από τον ΟΗΕ ότι η παρά- µην εµπλέκονται οι εξαρτηµένοι κατά το δυνατόν
για το µέλλον τους και να αναζητούν διέξοδο µόνο τεράστια παράνοµη οικονοµία προσφοράς ναρ- νοµη οικονοµίατων ναρκωτικών, δηλαδή το σύστηµα µε την παρανοµία, όπως επίσης και πολιτικές απε-
στους αδιέξοδους δρόµους της εξάρτησης από κωτικών, που αναπαράγεται διαρκώς. Οι ανάγκες προσφοράς ναρκωτικών είναι εξίσου σηµαντικό µε ξάρτησης µέσω «στεγνών» προγραµµάτων ή
αυτής της οικονοµίας προVποθέτουν τη δηµιουργία
τα «σκληρά» ή τα «µαλακά» ναρκωτικά. και διατήρηση ενός συστήµατος «ζήτησης» που τη ζήτηση: αυτό έχει αλλάξει τις πολιτικές κατά των προγραµµάτων υποκατάστασης και εδώ είναι κρα-
Άραγε µας αφορά όλους αυτό το ζήτηµα; Είναι δηµιουργεί συνεχώς πληθυσµούς εξαρτηµένων, ναρκωτικών διεθνώς και έχει µετατοπίσει το βάρος τούσα η ψυχοβιολογική και ιατρική προσέγγιση του
µόνο ιατρικό πρόβληµα; Ποιες οι επιπτώσεις σε οι οποίοι καταλήγουν στην εξαθλίωση, στην πα- της αντιναρκωτικής πολιτικής σε προγράµµατα και ζητήµατος.
κρατικό και διεθνές επίπεδο; Οι πολιτικές που ρανοµία και τον θάνατο. Οι δυνάµεις και τα συµ- πολιτικές που θα µπορούσαµε να συστηµατοποί- γ) Πολιτικές άρσης των ανισοτήτων σε περιοχές
εφαρµόζονται σε ποια κατεύθυνση κινούνται και φέροντα που κερδίζουν από αυτό το σύστηµα προ- ησουµε σε τρεις κατηγορίες: όπου οι ουσίες αυτές παράγονται πρωτογενώς
κατά πόσον αποδίδουν; Στα παραπάνω ερωτήµατα σφοράς, έχουν κάθε λόγο να διατηρείται η ζήτη- α) Πολιτικές και προγράµµατα που στρέφονται στη είτε πρόκειται για φυσικές είτε για χηµικές ου-
δίνει τις δικές της απαντήσεις η Καθηγήτρια Εγ- ση σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που έχει µετα- µείωση της προσφοράς και εδώ περιλαµβάνεται σίες και εδώ έχουν θέση οι πολιτικές γεωργικής
κληµατολογίας και Αντεγκληµατικής Πολιτικής στο σχηµατίσει την αγορά ναρκωτικών σε µια απο- αφενός η συστηµατική δίωξη του οργανωµένου παραγωγής και επιδότησης συγκεκριµένων καλ-
Τµήµα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου λύτως καταναλωτική αγορά. Ταυτόχρονα, συν- εγκλήµατος σε διεθνές επίπεδο και όλες οι πρω- λιεργειών ή εκείνες που στοχεύουν στη µείωση
Πανεπιστηµίου, µέλος ΣΕΠ και διευθύντρια του τελείται µια συνεχής διάχυση των κερδών της πα- τοβουλίες για την ανίχνευση, παρακολούθηση και της ανεργίας των εξειδικευµένων επιστηµόνων
ΜΠΣ ΠΕ∆, Σοφία Βιδάλη, µιλώντας στην «Open2U» ράνοµης οικονοµίας στη νόµιµη µέσω νοµιµο- αποκάλυψη φορτίων, κυκλωµάτων µεταφοράς και των νέων ώστε να εµπλέκονται ως εργάτες
επιχειρώντας µια σφαιρική προσέγγιση στο πρό- ποίησης των κερδών αυτών, αλλά και χρηµατο- και διανοµής στη λιανική και τη χονδρική παρά- της οικονοµίας των ναρκωτικών µε ποικίλους τρό-
βληµα των εξαρτήσεων. «Όταν αναφερόµαστε στο δότησης νόµιµων δραστηριοτήτων, που η ευρω- νοµη αγορά, αλλά και εργοστασίων επεξεργασίας πους».
«πρόβληµα των ναρκωτικών», αναφερόµαστε
ουσιαστικά σε µια ιστορία εκατοµµυρίων ανθρώ-
πων που «έχασαν» τους φίλους τους,µ«χάθηκαν»
οι ίδιοι, αρρώστησαν, διώχθηκαν, φυλακίστηκαν, Μια απόφαση για περισυλλογή
πέθαναν ή αυτοκτόνησαν, ξεκληρίστηκαν οικο-
νοµικά ή πλούτισαν, ενεπλάκησαν µε το έγκλη- Η Σοφία Βιδάλη εστιάζει, παράλληλα, στις συ- οποίων στιγµατίστηκε κοινωνικά ο τρόπος µες αρνητικές επιπτώσεις για µεγάλες οµάδες
µα είτε ως χρήστες, είτε ως παραγωγοί και δια- νέπειες της εγκληµατοποίησης των ναρκωτι- ζωής. Ολόκληρες κοινωνικές οµάδες έζησαν σε πληθυσµού. Τελικά τα ναρκωτικά ως προς τη
κινητές του πιο απαγορευµένου προUόντος στον κών ιδίως των λεγόµενων «µαλακών» αλλά και παρένθεση, µέσα από τη στερεοτυπική επα- διάδοσή τους δεν είναι κατ’ αρχήν ιατρικό πρό-
κόσµο. Τα ναρκωτικά δεν είναι µόνο ένα πρόβληµα στην απόφαση που έλαβε ο ΟΗΕ εν µέσω παν- νάληψη µιας αντίληψης και αντιεπιστηµονικής βληµα».
που µας αγγίζει όλους. Τα ναρκωτικά είναι ένα δηµίας τον ∆εκέµβριο του 2020 για άρση της και εκτός πραγµατικότητας, που προωθούσε συ- Εν κατακλείδι, η κ. Βιδάλη συµπεραίνει τα εξής:
πρόβληµα που συνδέεται µε πολλές διαστάσεις θεώρησης της κάνναβης ως επικίνδυνης ουσίας: σχετίσεις της χρήσης κάνναβης µε την ηθική «Ενω, λοιπον, το ζητηµα των ναρκωτικων εχει
της ανθρώπινης συµπεριφοράς, τις παραδό- «Από τις ποικίλες όψεις και πλευρές του θέ- υπόσταση του χρήστη. Η οικονοµία που ανα- πληθος οψεων, οπως ευκολα καταλαβαινει
σεις, τη δηµόσια και ατοµική υγεία, την ασφάλεια µατος των ναρκωτικών, έχει σηµασία σήµερα πτύχθηκε γύρω από την κάνναβη ως ναρκωτι- καποιος απο τα προηγουµενα, οι τοµεις
και γενικότερα µε την κοινωνική ζωή, την οικονοµία να τονιστούν οι συνέπειες της εγκληµατοποί- κό είχε τεράστιο µέγεθος. Και µετά από 60 σχε- εκεινοι που αφορουν στην υγεια και την
και τις δηµόσιες πολιτικές. Η ίδια η χρήση του ησης των λεγόµενων µαλακών ιδίως ναρκωτι- δόν χρόνια τον ∆εκέµβριο του 2020 εν µέσω ασφαλεια προεχουν διεθνως. Εαν σε ο,τι αφο-
όρου «ναρκωτικά» αµφισβητείται από µεγάλο µέ- κών και συγκεκριµένα της καταχώρισης της πα- πανδηµίας, ο ΟΗΕ ψήφισε την άρση της θεώ- ρα την υγεια, τα πραγµατα ειναι σχετικα πιο ξε-
ρος της επιστηµονικής κοινότητας και των επαγ- ραγωγής, διακίνησης, επεξεργασίας και χρή- ρησης της κάνναβης ως επικίνδυνης ουσίας καθαρα, στο ζητηµα της ασφαλειας και της αν-
γελµατιών. Αντί του όρου «ναρκωτικά», οι όροι σης, ως εγκλήµατος ιδίως της ινδικής κάννα- (https://news.un.org/en/story/2020/12/1079132) τεγκληµατικης πολιτικης δεν ειναι ευκολο να
«ψυχοδραστικές ουσίες» ή «εξαρτήσεις» έχουν βης. . Μια απόφαση που ανεξάρτητα από τις άλλες αναπτυχθουν πολλες εναλλακτικες λυσεις,
επικρατήσει εδώ και χρόνια ως περισσότερο κα- Χιλιάδες άνθρωποι φυλακίστηκαν στο παρελ- επιπτώσεις της προσφέρεται για περισυλλογή καθως η αστυνοµια εχει πολυ συγκεκριµενες
τάλληλοι και ακριβείς, για να αποτυπωθεί η επί- θόν, εξορίστηκαν, άλλοι οδηγήθηκαν σε πιο βα- σχετικά µε το πόσο πολύ αλόγιστες πολιτικές, αρµοδιοτητες, αναµεσα στις οποιες εχει δοθει
δραση που έχουν ορισµένες ουσίες στην αν- ριά παρανοµία και σε πιο βαριά ναρκωτικά, ενώ όπως η στενή απαγορευτική πολιτική κατά των ιδιαιτερη εµφαση στη διωξη και στην καταστο-
θρώπινη συµπεριφορά και υγεία» επισηµαίνει χα- ξεκληρίστηκαν γενιές νέων ανθρώπων, των ναρκωτικών, µπορούν να έχουν µη αναστρέψι- λη».
ρακτηριστικά.