Page 19 - IOYLIOS-AYGOYSTOS-2024

Αφιέρωµα 19

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2024

Ένα μουσικό ταξίδι

στην ιστορία του ραδιοφώνου

πορεί να ζούµε στην εποχή του διαδικτυακού ρα- «Το ραδιόφωνο µπήκε δυναµικά στην ελληνική πραγµατικότητα
διοφώνου όµως ένα «ταξίδι» στην ιστορία του Με αφορµή µια ξεχωριστή έκθεση κυρίως στις αρχές της δεκαετίας του ‘50. Σήµερα, γοητεύουν
ραδιοφώνου µέσα από συσκευές είναι συνυφα- ακόµα τον κόσµο που έχει πολλές αναµνήσεις από το πατρικό
σµένες µε τις παιδικές µας µνήµες και έχει τη µε τίτλο «Μέρες Ραδιοφώνου» που του σπίτι, από το σπίτι του παππού και της γιαγιάς, όταν το ρα-
Μδική του µαγεία. διόφωνο κατείχε κυρίαρχη θέση σε κάθε έκβαση της κοινω-
Πάνω από εκατό ραδιοφωνικές συσκευές, οι οποίες χρονολο- διοργανώθηκε από τον συλλέκτη και νικής ζωής».
γούνται από τη δεκαετία του 1920 έως και τη δεκαετία του 1960,
παρουσιάστηκαν στην έκθεση µε τίτλο «Μέρες Ραδιοφώνου» φυσικό Σωφρόνιο Μαρκίδη στη ∆ράµα Σηµαντικοί επιστήµονες – εφευρέτες
που διοργανώθηκε από τον ∆ραµινό συλλέκτη και φυσικό Σω- Η ιστορία του ραδιοφώνου είναι η ιστορία του ηλεκτροµαγνητι-
φρόνιο Μαρκίδη στο Μαρµάρινο Σπίτι της ΑµΚΕ ΚΥΚΛΩΨ στο σµού στην Αµερική και την κεντρική Ευρώπη µέσα από τους
,
πάρκο των πηγών της Αγίας Βαρβάρας, στην πόλη της ∆ράµας. πατέντα. Σε κάθε περίπτωση, δικός µου στόχος δεν είναι απλώς δηµιουργούς του: τον Σκωτσέζο Τζέιµς Μάξγουελ (James Max-
Μέσα από µια µοναδική συλλογή, ζωντάνεψε όλη η ιστορία του η συλλογή των ραδιοφώνων. Θέλω αυτά που θα βρω να τα επα- well) το 1865, τον Γερµανό Χάινριχ Χέρτς (Heinrich Hertz) το
ραδιοφώνου, φέρνοντας στο µυαλό αναµνήσεις από περασµένα ναφέρω στην αρχική τους κατάσταση µέσα από προσωπική δου- 1886, τον Ιταλό Γουλιέλµο Μαρκόνι (Guglielmo Marconi) το 1896,
χρόνια, τότε που το ραδιόφωνο ήταν το µοναδικό µέσο διασκέ- λειά», εξήγησε ο κ.Μαρκίδης, µιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. τον Σέρβο Νικόλα Τέσλα (Nicola Tesla) το 1893 και τον Έλληνα
δασης, ενηµέρωσης και ψυχαγωγίας. Η µεγάλη του αγάπη για το ραδιόφωνο Χρίστο Τσιγγιρίδη το 1927.
Μικροί και µεγάλοι επισκέπτες που επισκέφθηκαν την έκθεση Ο κ. Μαρκίδης ανέφερε «πως η εφεύρεση και η εξέλιξη του
εντυπωσιάστηκαν όχι µόνο από τον αριθµό των ραδιοφωνικών Γεννηµένος και µεγαλωµένος στη ∆ράµα, ο κ. Μαρκίδης ασχο- ραδιοφώνου δεν ήταν υπόθεση ενός µόνο ανθρώπου. Ο καθέ-
συσκευών αλλά κυρίως από την υψηλή αισθητική τους. λήθηκε από µικρός µε τον φυσικό κόσµο και την ερµηνεία του. νας απ’ αυτούς τους σηµαντικούς επιστήµονες - εφευρέτες προ-
Ραδιόφωνα κατασκευασµένα εξολοκλήρου στο χέρι, από το κα- Όντας ακόµα µαθητής του δηµοτικού κατασκεύασε έναν φωτεινό σέφερε και κάτι σηµαντικό στη δηµιουργία, τη διάδοση και την
λύτερο ξύλο, µε εξαιρετικό φινίρισµα, µε σκαλισµένες καµπίνες, παντογνώστη, ένα παιχνίδι γνώσεων της εποχής, που η λει- καθιέρωση του ραδιοφώνου ανά τον κόσµο».
µε µεταλλικές λεπτοµέρειες. Ραδιόφωνα που έγραψαν ιστορία τουργία του βασιζόταν σε ηλεκτρικό κύκλωµα, ενώ επιχειρεί Τα µοντέλα που έγραψαν ιστορία
κατά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, που το όνοµά τους συνδέθηκε και καταφέρνει να κατασκευάσει κι έναν τηλέγραφο. Στα χρό-
µε σηµαντικές προσωπικότητες και γεγονότα. νια των γυµνασιακών του σπουδών µαθήτευσε κοντά σ’ έναν Από τα πιο εντυπωσιακά εκθέµατα της συλλογής ήταν το µον-
Παλιές διαφηµιστικές αφισέτες συνόδευσαν πολλά από τα µον- ραδιοτέχνη της πόλης κι εκεί ξεκινάει το δικό του ταξίδι στον κό- τέλο ATWATER KENT 40, του 1928, από τις ΗΠΑ. Πρόκειται για
σµο του ραδιοφώνου. Σπούδασε φυσικός στο ΑΠΘ και υπηρέ-
τέλα ραδιοφώνων που βγήκαν στην αγορά σχεδόν πριν από τησε ως καθηγητής σε σχολεία της µέσης εκπαίδευσης και κα- το πρώτο ραδιόφωνο της εταιρείας που λειτούργησε µε ρεύµα,
γνωστό σαν «µπανιέρα» ή «ψωµιέρα». Από τα οµορφότερα κοµ-
εκατό χρόνια. Οι επισκέπτες αντίκρισαν µπροστά τους όλη την ταφέρνει να κάνει τους µαθητές του να ανακαλύψουν έναν και- µάτια της συλλογής ήταν το µοντέλο SIEMENS 31Aw του 1930
εξέλιξη του ραδιοφώνου από τις ογκώδεις και κάποιες φορές νούργιο κόσµο µέσα από τη Φυσική και τον ηλεκτροµαγνητι- από τη Γερµανία, ενώ σηµαντική θέση στην έκθεση κατείχε το
επιβλητικές συσκευές των αρχών των δεκαετιών του ‘20 µέχρι σµό και να λατρέψουν το ραδιόφωνο. Πειραµατικές διατάξεις του ZENITH TRANSOCEANIC H-500 του 1951 από τις ΗΠΑ, που είχε
του ‘30, µέχρι τα φινετσάτα τρανζίστορ του ‘50 και του ‘60. και κατασκευές βρίσκονται σήµερα στο µουσείο τεχνολογίας εξαιρετική παγκόσµια λήψη και υπήρξε το αγαπηµένο ραδιόφωνο
Ο ∆ραµινός συλλέκτης και φυσικός Σωφρόνιος Μαρκίδης πα- «ΝΟΗΣΙΣ», στη Θεσσαλονίκη, όπου έχουν ενταχθεί σε εκπαι- του νοµπελίστα συγγραφέα Έρνεστ Χέµινγουεϊ.
ρουσίασε ραδιόφωνα από τις συλλογές του ίδιου καθώς και των δευτικά προγράµµατα. Μέσα από ένα ιδιαίτερα καλαίσθητο έντυπο που τυπώθηκε µε
Νίκου Γκιαούρη, Αναστάσιου Καραπαναγιωτίδη και Άρη Θεο- Από το 1995 ξεκίνησε συστηµατικά να συλλέγει παλιά ραδιό- µέριµνα της ΑµΚΕ ΚΥΚΛΩΨ και του προέδρου της Άρη Θεοδωρίδη
δωρίδη. φωνα είτε από τα παλαιοπωλεία της Αθήνας και της Θεσσαλο- και το οποίο διανεµήθηκε σε όλους τους επισκέπτες, παρουσιάζεται
Ο κ. Μαρκίδης όχι µόνο συγκέντρωσε και συντήρησε τα παλιά νίκης, είτε από το διαδίκτυο, είτε ακόµα από τα ταξίδια που έχει συνολικά η ιστορία και η διαχρονική εξέλιξη του ραδιοφώνου.
ραδιόφωνα, αλλά κατάφερε, µε προσωπική δουλειά και κόπο, κάνει στην Αγγλία και την Ολλανδία όπου επισκέπτεται τις κό- Η έκθεση κλασικών ραδιοφώνων λειτούργησε µέχρι τις 5 Ιου-
να τα καταστήσει εκ νέου λειτουργικά- στον βαθµό που αυτό ρες του. Ανασκευάζει όλα τα παλιά ραδιόφωνα που βρίσκει µε νίου και η ανταπόκριση του κόσµου ήταν µεγάλη, κερδίζοντας
είναι εφικτό. προέλευση από την Ευρώπη και την Αµερική της προπολεµικής το ενδιαφέρον από µικρούς και µεγάλους κατοίκους της ∆ρά-
«Αντιλαµβάνεται κάποιος ότι ένα ραδιόφωνο κατασκευασµένο περιόδου και κυρίως της χρυσής δεκαετίας του ραδιοφώνου, µας.
πριν από εβδοµήντα ή ογδόντα χρόνια είναι δύσκολο να παρα- αυτήν του µεσοπολέµου. Αποκαθιστά παλαιά ηλεκτρονικά κυ-
µένει απόλυτα λειτουργικό. Τα ανταλλακτικά δεν υπάρχουν πλέον. κλώµατα αντικαθιστώντας κατεστραµµένα εξαρτήµατα. Πέραν από
Μια αντίσταση ή κάποιος πυκνωτής µπορεί να βρεθούν, αλλά όταν τις αναπαλαιώσεις, κατασκευάζει επίσης ποµπούς, καθώς και -Το αφιέρωµα φέρει την υπογραφή του Β.Λωλίδη και
καούν οι λυχνίες είναι δύσκολο να αντικατασταθούν, καθώς δεν διατάξεις που υποστηρίζουν τη λειτουργία αυτών των παλαιών δηµοσιεύθηκε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
υπάρχουν, οπότε σε αυτή την περίπτωση πρέπει να βρεις κάποια ραδιοφώνων.