Page 17 - Layout 1

Εκδοτικός Οίκος ΕΑΠ 17

ΜΑΪΟΣ 2021

Αθέατεςπτυχές

του1821

ΟιεκδόσειςτουΕλληνικούΑνοικτούΠανεπιστηµίουσυµµετέχουνστονεπετειακόεορτασµό

των200χρόνωναπότηνΕλληνικήΕπανάσταση

ι περισσότερο µπορούµε να µάθουµε σήµε- νάστασης; Οι Εκδόσεις του Ελληνικού Ανοικτού Πα- φωτίζουν τις αθέατες πτυχές εκείνης της εποχής. Τµήµα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστη-
ρα για την Επανάσταση του 1821; Ποια ήταν νεπιστηµίου, στο πλαίσιο του ερευνητικού προ- Πρόκειται για πέντε συνολικά έργα τα οποία θα κυ- µίου Κρήτης και διευθυντής του διεθνούς µετα-
Τη κατάσταση στην Οθωµανική Αυτοκρατορία γράµµατος µε τίτλο «200 χρόνια από την Επανά- κλοφορήσουν από τις εκδόσεις του ΕΑΠ για τα 200 πτυχιακού προγράµµατος στην Οθωµανική Ιστορία
εκείνη την περίοδο; Τι µαθαίνουµε από τα οθω- σταση του 1821», που εκπονήθηκε µε τη συνερ- χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, µε στόχο να του ίδιου Τµήµατος και οι Σουκρού Ιλιτζάκ και Μο-
µανικά τεκµήρια για την αντίδραση του σουλτάνου γασία µεταξύ του ΕΑΠ και του Ιδρύµατος της Βου- κοµίσουν κάτι νέο στις µελέτες γύρω από το 1821. χαµάντ Σχαριάτ-Παναχί, καθώς και για το βιβλίο «Η
και τις ενέργειές του τον πρώτο χρόνο της Επα- λής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισµό και τη Ήδη κυκλοφόρησαν τα δύο πρώτα συγγραφικά Μεταστροφή του ΚαραKσκάκη: από τον κλεφταρ-
νάστασης; Ποιες είναι οι αιτίες που κρύβονται πίσω ∆ηµοκρατία,µετησυγχρηµατοδότησητηςεταιρείας έργα. Πρόκειται για το βιβλίο «Η οργή του σουλ- µατολό στον επαναστάτη» που υπογράφει ο Επί-
από τη µεταµόρφωση του ΚαραKσκάκη από «διά- "Ελληνικά Πετρέλαια", της Α∆ΜΗΕ, της Alpha Bank τάνου» που συνυπογράφουν ο Ηλίας Κολοβός, Ανα- κουρος Καθηγητής του Τµήµατος Ιστορίας του Ιο-
βολο» σε «άγγελο» τα τελευταία χρόνια της Επα- και της Eurobank, εκδίδουν µια σειρά µελετών που πληρωτής Καθηγητής Οθωµανικής Ιστορίας στο νίου Πανεπιστηµίου, ∆ιονύσης Τζάκης.

"Η ΟΡΓΗ ΤΟΥ ΣΟΥΛΤΑΝΟΥ" "Η ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ"

Στο βιβλίο παρουσιάζονται αυτόγραφα διατάγµατα του Μαχµούτ Ο συγγραφέας, Επίκουρος Καθηγητής, ∆ιονύσης Τζάκης, στο
Β΄ το 1821. Πρόκειται για ένα έργο αναφοράς που, για πρώτη βιβλίο αυτό µελετά τη ριζική αλλαγή του ΚαραKσκάκη ως µια
φορά, ρίχνει φως στην Επανάσταση µέσα από τα οθωµανικά αρ- σύνθετη και ανοιχτή ως προς την κατάληξή της διαδικασία, η
χεία. Οι τρεις συγγραφείς, οποία µπορεί να κατανοηθεί σε συνάρτηση µε την κοσµογονία
Ηλίας Κολοβός, Σουκρού Ιλι- που προκάλεσε ο πόλεµος της εθνικής ανεξαρτησίας συνολικά
τζάκ και Μοχαµάντ Σχαριάτ-Πα- στις επαναστατηµένες περιοχές και ειδικά στους οπλαρχηγούς
ναχί µεταφράζουν σε αυτό το των ορεινών επαρχιών της Ρούµελης. Παράλληλα, η µεταστρο-
βιβλίο, από τα οθωµανικά στα φή του ΚαραKσκάκη εξετάζεται σε συνάρτηση µε την απορρύθ-
ελληνικά, διατάγµατα που ο µιση των σχέσεων και την απαξίωση των πρακτικών που συγ-
σουλτάνος Μαχµούτ Β΄ εξέδω- κροτούν τον κόσµο των κλε-
σε το 1821, όταν εξερράγη η φταρµατολών, καθώς και σε
Ελληνική Επανάσταση. Όπως αναφορά προς τη διαµόρφωση
ενός νέου τύπου στρατού, του
αναφέρεται στο οπισθόφυλλο άτακτου στρατού της εθνικής
«στην έκδοση µεταφράζονται επανάστασης.
από τα οθωµανικά τουρκικά Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου
στα ελληνικά τα διατάγµατα αναφέρεται χαρακτηριστικά:
(φιρµάνια) που εξέδωσε ο « – ∆εν έκαµες, τω είπε,
σουλτάνος Μαχµούτ Β΄ το όσον έπρεπε έως τώρα το
1821, όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση. Ο σουλτάνος εξορ- χρέος σου προς την πατρίδα,
γίστηκε µε την Επανάσταση. Σ’ ένα από τα διατάγµατά του σηµει- Καρα)σκάκη· ο Θεός να σε
ώνει, µάλιστα, ότι έχει «αφήσει τις ανέσεις» του για να απαντά φωτίση να το κάµης εις το
«χωρίς καθυστέρηση» στη σχετική αλληλογραφία µε τους πασά- εξής.
δες, τον βεζίρη και τους λοιπούς αξιωµατούχους. Τα έγγραφα – ∆εν το αρνούµαι, απεκρίθη,
που δηµοσιεύονται αποτελούν σηµαντική πηγή προκειµένου να αναλαβών την συνήθη αυτού
εξεταστεί και να ερµηνευθεί η αντίδραση της εξουσίας απέ- παρρησίαν ο Καρα)σκάκης. Όταν θέλω, γίνοµαι άγγελος
ναντι στην Ελληνική Επανάσταση, η πλευρά του «Άλλου», και όταν θέλω, διάβολος. Εις το εξής έχω απόφασιν να
και µάλιστα στο ανώτατο επίπεδο της Οθωµανικής Αυτο- γένω άγγελος».
κρατορίας. Η αντίδραση αυτή εκφράστηκε το 1821 µε ένα Πώς εξηγείται άραγε η µεταµόρφωση του ΚαραKσκάκη
εγχείρηµα κοινωνικής µηχανικής, µε στόχο να κινητοποι- από διάβολο σε άγγελο τα τελευταία χρόνια της Επανά-
ηθούν οι µουσουλµάνοι της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας στασης; Στην παρούσα µελέτη, η ριζική αλλαγή του Κα-
εναντίον των επαναστατών, χωρίς όµως εντυπωσιακά ραKσκάκη αντιµετωπίζεται ως µια σύνθετη και ανοιχτή
αποτελέσµατα. Αντίθετα, η Ελληνική Επανάσταση άρχισε ως προς την κατάληξή της διαδικασία, η οποία µπορεί
να στεριώνει ήδη από το πρώτο έτος της. ∆εν το χω- να κατανοηθεί σε συνάρτηση µε την κοσµογονία που
ρούσε ο νους των οθωµανών στρατηγών, που κλήθη- προκάλεσε ο πόλεµος της εθνικής ανεξαρτησίας
συνολικά στις επαναστατηµένες περιοχές και
καν να εκστρατεύσουν εναντίον των εξεγερ- ειδικά στους οπλαρχηγούς των ορεινών επαρ-
µένων, ότι οι «άτακτοι ραγιάδες» θα χιών της Ρούµελης. Η µεταστροφή του Κα-
έπαιρναν τα όπλα και θα ήταν πρόθυ- ραKσκάκη εξετάζεται σε συνάρτηση µε την
µοι να θυσιάσουν τη ζωή τους έως απορρύθµιση των σχέσεων και την απα-
ότου επιτύχουν τους στόχους ξίωση των πρακτικών που συγκροτούν τον
τους». κόσµο των κλεφταρµατολών, καθώς και
σε αναφορά προς τη διαµόρφωση ενός
νέου τύπου στρατού, του άτακτου στρα-
τού της εθνικής επανάστασης.