Page 12 - open2U-June-2021

12 Φάκελος: ΑΕΙ και Περιβάλλον ΙΟΥΝΙΟΣ 2021

Προστασίατουπεριβάλλοντος

καιπαραγωγήκαθαρήςενέργειας

Ο Καθηγητής του ΕΑΠ Κυριάκος Μπουρίκας «οριοθετεί» τις κυρίαρχες πηγές ρύπανσης

και µιλά για την «ενεργειακή» αξιοποίηση των απορριµµάτων και της βιοµάζας

µια µεγάλη γκάµα ουσιών µε πιο χαρακτηρι- (από απορρίµµατα), η οποία αντικαθιστά την πα- νια, προσπαθώντας να αναπτύξουµε αποτε-
στικούς τα νιτρικά, νιτρώδη και φωσφορικά ιόν- ραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιµα». λεσµατικούς καταλύτες για αυτή τη διεργασία
τα που προέρχονται κυρίως από τη χρήση λι- και µπορώ να σας πω ότι τα αποτελέσµατα εί-
πασµάτων, τα βαρέα µέταλλα και άλλες ανόρ- ναι πολύ ενθαρρυντικά, καθώς καταφέρνουµε
γανες ουσίες. Όσον αφορά τη στερεή ρύπαν- να µετατρέψουµε σχεδόν πλήρως τηγανέλαια
ση, µιλάµε κυρίως για τα οικιακά απορρίµµα- και λίπη σε πράσινο ντίζελ».
τα, τα απορρίµµατα των αγορών, καθώς και επι-
κίνδυνα απόβλητα, όπως οι λάσπες που πα- Παραγωγή καθαρής ενέργειας
ράγονται από πολλές βιοµηχανικές µονάδες.
Η έκλυση και απόρριψη όλων αυτών των απο- Όσον αφορά στο σκοπό του µεταπτυχιακού προ-
βλήτων στο περιβάλλον προκαλεί σηµαντικά πε- γράµµατος του ΕΑΠ «Περιβαλλοντική Κατάλυ-
ριβαλλοντικά προβλήµατα, τόσο σε παγκό- ση για Αντιρύπανση και Παραγωγή Καθαρής Οι προκλήσεις στη νέα εποχή
σµια κλίµακα, όπως το φαινόµενο του θερµο- Ενέργειας», ο κ. Μπουρίκας επισηµαίνει πως
κηπίου και η κλιµατική αλλαγή, η καταστροφή «το πρόγραµµα έχει σχεδιαστεί µε τέτοιο Καταλήγοντας, ο κ. Μπουρίκας τονίζει πως
του όζοντος της στρατόσφαιρας, η όξινη βρο- τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες «προστασία του περιβάλλοντος και ανανεώσιµη
χή, όσο και σε τοπικό επίπεδο, µε καταστρο- απαιτήσεις για εκπαίδευση ανθρώπινου δυνα- ενέργεια πάνε πλέον χέρι-χέρι. ∆ιότι τα απο-
φική επίδραση στην ανθρώπινη ζωή και υγεία, µικού στους τοµείς της προστασίας του περι- τελέσµατα της υπερβολικής και ανεξέλεγ-
στην χλωρίδα και πανίδα και στην πολιτιστική βάλλοντος και της παραγωγής καθαρής ενέρ- κτης χρήσης των ορυκτών καυσίµων τα βλέ-
κληρονοµιά. Θα πρέπει όλοι, ξεκινώντας από γειας. Και όταν λέµε καθαρή ενέργεια εννοούµε πουµε ήδη σήµερα µε τις καταστροφικές συ-
τον εαυτό µας, το σπίτι µας, τη γειτονιά µας, την ανανεώσιµη ενέργεια αλλά και την ενέρ- νέπειες της κλιµατικής αλλαγής. Το θετικό εί-
ναι ότι αυτό έχει γίνει αντιληπτό από τις κυ-
την πόλη µας, το κράτος µας, να καταλάβου- γεια που παράγεται µε χρήση των συµβατικών βερνήσεις των ανεπτυγµένων κρατών παγκο-
καυσίµων, αλλά µε τρόπο όσο γίνεται πιο φι-
µε ότι πρέπει να δίνουµε συνεχώς αυτή τη µάχη σµίως και υπάρχει µεγάλη στροφή προς την ενί-
απέναντι στη ρύπανση. Στο τρίπτυχο µείωση – λικό προς το περιβάλλον. Συγκεκριµένα, µέσα σχυση των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας. Στην
από το πρόγραµµα επιδιώκεται η εξοικείωση
αξιοποίηση – ασφαλής διάθεση των αποβλήτων του φοιτητή µε προσροφητικές, καταλυτικές και Ελλάδα διαθέτουµε «άφθονο ήλιο και άνεµο»
µπορούµε όλοι να συµβάλλουµε σε µικρό ή µε- φωτοκαταλυτικές διεργασίες αντιρύπανσης, δη- τους οποίους αξιοποιούµε για την παραγωγή
γάλο βαθµό. Πριν από λίγες ηµέρες γιορτάσαµε λαδή µε διεργασίες καταστροφής ή δέσµευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Μάλιστα την ενέργεια
την παγκόσµια ηµέρα περιβάλλοντος. Άραγε κά- ουσιών που εκλύονται από αστικές και βιοµη- αυτή µπορούµε να την αποθηκεύσουµε µετα-
ναµε κάτι την χρονιά που µας πέρασε για το πε- χανικές εγκαταστάσεις και οχήµατα και ρυ- τρέποντάς τη σε «καθαρό» καύσιµο, όπως το
ριβάλλον, έτσι ώστε να µπορούµε ουσιαστικά παίνουν την ατµόσφαιρα, καθώς και διεργασίες υδρογόνο και να τη µεταφέρουµε για πολλαπλές
να γιορτάζουµε;»
ελέγχου ρυπογόνων ουσιών που συναντάµε σε χρήσεις. Πολύ πρόσφατα µάλιστα κατατέθηκαν
διάφορους τύπους αποβλήτων. Επιπλέον, επι- στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
διώκεται η εξοικείωση του φοιτητή µε τις βα- σχετικές προτάσεις από µεγάλες κοινοπραξίες
σικές λειτουργίες των διυλιστηρίων που στο- για την χρηµατοδότηση τέτοιων έργων. Για τις
η δική του συµβολή στην ανάδειξη νέων χεύουν στην παραγωγή πετρελα>κών καυσίµων σηµαντικές δυνατότητες της βιοµάζας σας µί-
µεθόδων σε ερευνητικό επίπεδο για την φιλικών για το περιβάλλον, µε την παραγωγή λησα στην προηγούµενη απάντησή µου, ενώ κα-
Τπροστασία του περιβάλλοντος και την πα- Η Ελλάδα έχει µείνει πίσω… βιοκαυσίµων (βιοαιθανόλη, βιοντίζελ, πράσινο νείς δεν πρέπει να υποτιµά και τη γεωθερµία,
ραγωγή καθαρής ενέργειας έχει το Ελληνικό ντίζελ, βιοαέριο) και µε την παραγωγή, απο- καθώς η χώρα µας διαθέτει επίσης πλούσιο γε-
Ανοικτό Πανεπιστήµιο. Τα τελευταία χρόνια στο Ο ίδιος απαντώντας σε σχετικό ερώτηµα πα- θήκευση και χρήση του υδρογόνου για την πα- ωθερµικό δυναµικό. Ένα µικρό, αλλά χαρα-
εργαστήριο Χηµείας του ΕΑΠ βρίσκεται σε εξέ- ραδέχεται πως η Ελλάδα έχει µείνει αρκετά ραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας» κτηριστικό, παράδειγµα µπορεί κάποιος να δει
λιξη έρευνα µε ενθαρρυντικά αποτελέσµατα για πίσω σχετικά µε την αξιοποίηση των απορριµ- στο νέο κτίριο του ΕΑΠ στην Περιβόλα (Κτίριο
την µετατροπή τηγανέλαιων και λιπών σε πρά- µάτων για την παραγωγή ενέργειας. Εκτιµά πως ∆), στο οποίο η ύπαρξη συστήµατος γεωθερ-
σινο ντίζελ, ενώ εξαιρετικό ενδιαφέρον πα- «το πρώτο πράγµα που πρέπει να κάνουµε, κρά- µίας µειώνει τις ενεργειακές απαιτήσεις του
ρουσιάζει και το πρωτοποριακό µεταπτυχιακό τος και πολίτες µαζί, είναι η διαλογή των απορ- κτιρίου για ψύξη και θέρµανση».
πρόγραµµα σπουδών «Περιβαλλοντική κατά- ριµµάτων στην πηγή.
λυση για Αντιρύπανση και Παραγωγή Καθαρής Να διαχωρίσουµε πρώτα απ’ όλα τα ανακυ-
Ενέργειας». κλώσιµα υλικά, αφαιρώντας τα απορρίµµατα Αξιοποίηση της βιοµάζας
Ο Καθηγητής του ΕΑΠ, ∆ιευθυντής του προ- πολύ χαµηλής ποιότητας ή αυτά που µπορεί να Παράλληλα, εστιάζει στην αξιοποίηση της βιο-
γράµµατος, Κυριάκος Μπουρίκας αφού «οριο- περιέχουν επιβλαβείς ουσίες και να παράγουµε µάζας για την παραγωγή ενέργειας, αναφέ-
θετεί» τις κυρίαρχες πηγές ρύπανσης, εστιά- ποιοτικά ανακυκλώσιµα υλικά τα οποία θα ροντας ότι «για τη βιοµάζα, πολλοί έχουν την
ζει την «ενεργειακή» αξιοποίηση των απορ- έχουν ζήτηση. Αυτός είναι ένας από τους βα- εντύπωση ότι η αξιοποίησή της εξαντλείται στην
ριµµάτων και της βιοµάζας, αποδεικνύοντας όλα σικούς στόχους της κυκλικής οικονοµίας. Τα κάλυψη ενεργειακών αναγκών όπως η θέρ-
είναι δυνατά… και στην προκειµένη περίπτω- υπόλοιπα λοιπόν υλικά µπορούν να διατεθούν µανση, η ψύξη και ο ηλεκτρισµός. Η ενεργει-
ση αναγκαία για την προστασία του περιβάλ- σε µονάδες ενεργειακής αξιοποίησης των ακή αξιοποίηση της βιοµάζας όµως προς πα-
λοντος. απορριµµάτων. Εδώ χρειάζεται η συµβολή της ραγωγή βιοκαυσίµων είναι µια πολύ ελκυστική
πολιτείας να επενδύσει γρήγορα σε τέτοιες µο- εναλλακτική λύση, στην κατεύθυνση απεξάρ-
νάδες, αλλά και της τοπικής κοινωνίας να ξε- τησης από τα ορυκτά καύσιµα και παραγωγής
περάσει τους φόβους και τις ανησυχίες της. Θα ανανεώσιµης ενέργειας. Η βιοµάζα είναι µια ου-
σηµειώσω ότι στην Ευρώπη λειτουργούν σήµερα δέτερη πηγή ενέργειας όσον αφορά την πα-
περίπου 500 τέτοιες µονάδες και µάλιστα κά- ραγωγή διοξειδίου του άνθρακα. Παγκοσµίως
ποιες κατασκευάζονται από Ελληνικές εται- πολλές χώρες στρέφονται όλο και περισσότερο
∆ιαρκής µάχη απέναντι ρείες. Η διάθεση των απορριµµάτων σε τέτοι- στη χρήση των βιοκαυσίµων, µε καθιερωµένες
στη ρύπανση ες µονάδες, αντί για τους χώρους υγειονοµι- πλέον τεχνολογίες παραγωγής για βιοκαύσιµα
Για να αντιληφθούµε όµως το πρόβληµα της ρύ- κής ταφής, έχει πολλαπλά οφέλη τόσο από όπωςτο βιοντίζελ, ηβιοαιθανόλη καιτο βιοαέριο.
πανσης, πρέπει να γνωρίζουµε τις πηγές. ενεργειακής όσο και περιβαλλοντικής άποψης. Παράλληλα υπάρχουν και άλλες τεχνολογίες
Μόνο έτσι θα είναι εφικτή η λήψη µέτρων για Εκτός από την µείωση της ρύπανσης του νε- παραγωγής βιοκαυσίµων που είναι σε ερευ-
να αναστραφεί το αρνητικό πρόσηµο. Σύµφω- ρού και του εδάφους που προκαλούν οι χώροι νητικό ή πιλοτικό στάδιο, όπως για παράδειγ-
να µε τον κ. Μπουρίκα «υπάρχουν αέριοι, υγροί υγειονοµικής ταφής απορριµµάτων, µειώνου- µα η παραγωγή πράσινου (ανανεώσιµου) ντί-
και στέρεοι ρύποι. Κάθε αέριος ρύπος έχει µια µε την παραγωγή του αερίου µεθανίου που πα- ζελ από φυτικά έλαια. Σε κάποιες χώρες µά-
κύρια πηγή εκποµπής, µε πιο σηµαντικές τα ράγεται στους χώρους υγειονοµικής ταφής, ένα λιστα έχουν ήδη αρχίσει να κατασκευάζονται και
µέσα µεταφοράς, τις µονάδες παραγωγής σηµαντικό αέριο θερµοκηπίου και επίσης µει- να λειτουργούν τα πρώτα σχετικά βιο-διυλι-
ενέργειας καθώς και άλλες βιοµηχανικές µο- ώνουµε τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα στήρια παραγωγής πράσινου ντίζελ. Σε αυτή τη
νάδες όπου παράγεται και χρησιµοποιείται που επιβαρύνουν τον περιβάλλον, καθώς διεργασία πραγµατοποιούµε έρευνα στο Ερ-
ενέργεια. Αντίστοιχα, οι υγροί ρύποι αποτελούν έχουµε παραγωγή ανανεώσιµης ενέργειας γαστήριο Χηµείας του ΕΑΠ τα τελευταία χρό-