Page 15 - SEPTEMBER 2023

Εκδηλώσεις 15

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2023

Πνευµατικός βίος

και δηµιουργικό έργο

Ενδιαφέρον συνέδριο του ΕΑΠ και του Αρχείου Καβάφη του Ιδρύµατος Ωνάση

περίοδος κατά την οποία ο πνευµατι-
κός βίος και το δηµιουργικό έργο του Κ.
ΗΠ. Καβάφη διασταυρώθηκαν µε συγ-
γραφείς, µε δίκτυα λογίων και βιβλίων και µε
πολιτισµικές «ζώνες επαφής» στην Ελλάδα,
την Αίγυπτο και την Ευρώπη, βρέθηκαν στο τρωση,
επίκεντρο του επιστηµονικού συνεδρίου «Ο φιλολογική επεξεργασία και σχολια-
Καβάφης στην εποχή του», που διοργανώθηκε σµός των κριτικών δηµοσιευµάτων για τον Κ.
από 20-22/10/2023 στο Παράρτηµα του ΕΑΠ
στην Αθήνα. Π. Καβάφη και το έργο του, 1891-1940», το
Εξετάστηκαν, µεταξύ άλλων, η συγχρονική οποίο εκπονείται στη Σχολή Ανθρωπιστικών
πρόσληψη του καβαφικού έργου, οι δηµι- Επιστηµών του ΕΑΠ. Συµµετείχαν µε ανακοί-
ουργικές πρακτικές και οι αναγνωστικές συ- νωση περισσότεροι από 30 επιστήµονες και
νήθειες του ποιητή, οι αλληλεπιδράσεις του µε ερευνητές, από δέκα ελληνικά ΑΕΙ και ερευ-
συγγραφείς και πνευµατικούς ανθρώπους της νητικά ιδρύµατα καθώς και από τα πανεπιστή-
εποχής του, οι παλαιότερες µεταφράσεις του µια του Βερολίνου, της Βιέννης, της Κύπρου
έργου του και οι σχέσεις του Καβάφη µε άλλα και της Πάδοβα. Οι ανακοινώσεις του συνε-
πεδία των τεχνών και των επιστηµών. Ακόµα, δρίου θα κυκλοφορήσουν σε συλλογικό τόµο
στο πλαίσιο του Συνεδρίου αξιοποιήθηκαν το 2024.
ερευνητικά, σε ευρεία κλίµακα, τεκµήρια της Στην Επιστηµονική Επιτροπή του Συνεδρίου
Ψηφιακής Συλλογής Αρχείου Καβάφη, κα- συµµετείχαν οι καθηγητές Τάκης Καγιαλής
θώς και της Βιβλιοθήκης του ποιητή, τα οποία Το Συνέδριο διοργανώθηκε σε συνεργασία µε σιο του ερευνητικού προγράµµατος «Καβα- (ΕΑΠ, Πρόεδρος), Λάµπρος Βαρελάς (Αριστο-
φωτίζουν σηµαντικές όψεις του βίου και του το Αρχείο Καβάφη Ιδρύµατος Ωνάση, στο πλαί- φική κριτική: τα πρώτα 50 χρόνια. Συγκέν- τέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης), Αναστα-
έργου του. σία Νάτσινα (Πανεπιστήµιο Κρήτης), Χριστίνα

« «Π Πρ ρο οσ σφ φυ υγ γι ιά ά κ κα αι ι Ε Εξ ξο ορ ρί ία α» »

Τριήµερο 75 πρωτότυπων εισηγήσεων στο ∆ιεθνές Συνέδριο

«Προσφυγιά - µετανάστευση-εξο- εξορίστων-αντιφρονούντων σε άλ- νέο αιώνα.. Ήταν, αναµφίβολα, ένα λάτσης, Γιώργος Ν. Βλαχάκης, Νε-
ρία»: οξυµµένο σύγχρονο πρόβληµα- λες χώρες, οι εξόριστες κυβερνή- πλούσιο και πληθωρικό τριήµερο µε κταρία Παλαιολόγου), αλλά και άλ-
διαχρονικό ιστορικό ζήτηµα! Ως γνω- σεις και οι περιπλανώµενοι πολιτι- 75 πρωτότυπες εισηγήσεις και ανα- λων ΑΕΙ της χώρας (π.χ. Λουκής Χασ-
στόν, κατά τη διάρκεια του περασµέ- κοί εξόριστοι ή πρόσφυγες αξιωµα- κοινώσεις συνέδρων από την Ελλάδα, σιώτης, Ευστράτιος ∆ορδανάς, Σίµος
νου αιώνα, εκατοµµύρια άνθρωποι τούχοι, κυρίως στρατιωτικοί και δι- την Ισπανία, την Ιταλία, τον Καναδά, Ανδρονίδης από το ΑΠΘ), καθηγη-
εκτοπίστηκαν ως αποτέλεσµα της πλωµάτες, η διεκδίκηση και η απο- τη Λατινική Αµερική. Ανάµεσα στους τές της δευτεροβάθµιας εκπαίδευ-
βίας και των διώξεων, τόσο στην Ευ- κατάσταση της ιστορικής µνήµης µέσα συνέδρους, ήταν καταξιωµένοι κα- σης, ερευνητές ή µεταδιδάκτορες
ρώπη όσο και παγκοσµίως. Λόγω της από τη λογοτεχνία, τον κινηµατο- θηγητές και επιστήµονες, αλλά και (Αντρέα Πράσινος, Κωνσταντίνος Γα-
επετειακής συγκυρίας (Μικρασιατική γράφο, την τέχνη και την ιστοριο- νέοι ερευνητές της ηµεδαπής και αλ- λάνης, ∆ηµήτρης Αγγελής ∆ηµάκης,
Καταστροφή) έγιναν τον τελευταίο Ανδριανή Μελίστα, Πέτρος Βιτόπου-
καιρό πολλές εκδηλώσεις και µία λος, Φανή Κεχαγιά, Ειρήνη Ρωσσίου).
από τις πιο σηµαντικές ήταν το διε- Πολλοί, επίσης, ήταν οι ξένοι πανε-
θνές συνέδριο «Προσφυγιά και Εξο- πιστηµιακοί καθηγητές, κυρίως ιστο-
ρία», που διοργάνωσαν, 24-26/4/2023, ρικοί και ιστορικοί της λογοτεχνίας,
στο Παράρτηµα του ΕΑΠ στην Αθήνα, από τη Λατινική Αµερική (Μεξικό,
το ΠΠΣ ΙΣΠ-Ισπανική Γλώσσα και Κολοµβία, Αργεντινή, Βενεζουέλα),
Πολιτισµός του ΕΑΠ και το Τµήµα από το Ισραήλ, τον Καναδά, την Ισπα-
Ισπανικής Φιλολογίας-Οµάδα Λογο- νία και από όλα σχεδόν τα ΑΕΙ της
τεχνικών Σπουδών Εξορίας (GEXEL) χώρας/
του Αυτόνοµου Πανεπιστηµίου της Το συνέδριο ήταν «υβριδικό». Η πλει-
Βαρκελώνης, σε συνεργασία µε την ονότητα των συνέδρων ήταν δια ζώ-
Ισπανική Πρεσβεία στην Ελλάδα και σης. Η Ισπανική Πρεσβεία πρόσφερε
το Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας. ένα κοκτέιλ και το ΕΑΠ τους καφέ-
Οι κύριοι θεµατικοί άξονες του συ-
νεδρίου ήταν κατά σειρά: οι πρό- δες, ένα µειωµένο εισιτήριο στο Μου-
σφυγες της Μικρασιατικής Κατα- σείο της Ακρόπολης. Τα πρακτικά,
στροφής, όπως «αποτυπώθηκαν και που θα εκδοθούν σε εύθετο χρόνο
ταυτοποιήθηκαν» από τα Γενικά Αρ- από το περιοδικό του ΙΣΠ Tribuna
χεία του Κράτους και τη λογοτεχνική γραφία, όπως και ζητήµατα αναθε- λοδαπής, όπως και απόφοιτοι και τόπουλος, φοιτητής του ΙΣΠ για «την Abierta de Estudios Hispano-Hele-
µαρτυρία, οι ιστορικές και λογοτε- ώρησης-αναθεωρητισµού ή «άλλης φοιτητές του ΙΣΠ, που παρουσίασαν, εξορία των Σεφαραδιτών Εβραίων nos.
χνικές µαρτυρίες και µνήµες από τον αποµνηµόνευσης» και, τέλος, το πα- κατά γενική παραδοχή, πολύ ενδια- σε δύο διαφορετικές περιόδους: το To συνέδριο τελούσε υπό την ευ-
«Γολγοθά» των πολιτικών εξορίστων ρόν, ως συνέχεια και «αλυσίδα: εκτο- φέρουσες ανακοινώσεις. 1492 από την Ισπανία και το 1943 από θύνη και τον συντονισµό δύο κα-
του Ισπανικού Εµφυλίου, η εκκω- π ι σ µ ό ς - µ ε τ ε γ κ α τ ά σ τ α σ η - Η Ξένια Γιόκαρη, απόφοιτη ΙΣΠ-ΕΑΠ, την Ελλάδα (Θεσσαλονίκη)» και, τέ- θηγητών των διοργανωτών Πανε-
φαντική σιωπή από την «εσωτερική προσφυγιά-εξορία/ανθρώπινες τρα- µίλησε για τα 500 εξόριστα Ισπανό- λος, η απόφοιτη ΙΣΠ Αναστασία Λάµ- πιστηµίων: του Josι Ramσn Lσpez
εξορία» των αντιφρονούντων στην γωδίες και βαθύ κοινωνικό ρήγµα»… πουλα που έφτασαν στο Μεξικό το πρου επιχείρησε µια σύγκριση της Garcνa από το Αυτόνοµο Πανεπι-
Ισπανία του φρανκισµού και τις δι- Το συνέδριο ανέδειξε πόσο ιδεολο- 1939 µε τη λήξη του Εµφυλίου (η ποιητικής της εξορίας ανάµεσα σε στήµιο της Βαρκελώνης και του ∆η-
κτατορίες στη Λατινική Αµερική, «αν γικά φορτισµένες ήταν και είναι οι «οδύσσεια των παιδιών της Μορέ- δύο κορυφαίους ποιητές, τον Γ. Ρί- µήτρη Φιλιππή από τη ΣΑΕ/ΙΣΠ του
αυτό είναι ο άνθρωπος» των ναζιστι- ερµηνείες αυτών των γεγονότων και λια»), ο Στέργιος Ντέρτσας, απόφοι- τσο και τον Αριστότελες Εσπάνια, από ΕΑΠ, οι οποίοι συµµετείχαν µε ει-
κών εκτοπίσεων, τα παιδικά τραύ- πόσο είναι χρήσιµη και αναγκαία η τος ΙΣΠ, µίλησε για την εξορία µέσα τη Χιλή… σηγήσεις τους. Τη γραµµατειακή
µατα από αυτές και άλλες εξορίες, κριτική ανασκόπηση-αξιολόγηση των από την ποίηση των γυναικών της Στο συνέδριο συµµετείχαν και πολ- υποστήριξη έφεραν σε πέρας οι δι-
φυλακίσεις και εγκλεισµούς, οι «κα- διαφόρων επεισοδίων βίας και των λογοτεχνικής γενιάς του 1927 στην λοί καθηγητές σύµβουλοι του ΙΣΠ και οικητικοί υπάλληλοι Μαρία Πετρο-
ταδίκες εκτοπισµού» από τα ολο- διαφορετικών κοινωνικών, πολιτικών Ισπανία, η Εύη Καραµπάτστου, φοι- άλλων προγραµµάτων ΕΑΠ (Μαρία πούλου, Κωνσταντίνος Κωνσταντό-
κληρωτικά καθεστώτα σε Ιβηρική, και πολιτιστικών ανακατατάξεων που τήτρια του ΙΣΠ, µίλησε παραστατικά ∆αµηλάκου, Βασιλική Κανελλιάδου, πουλος και Κατερίνα Σκόνδρα µε
Λατινική Αµερική, Ελλάδα, Βαλκά- σηµάδεψαν την «εποχή των άκρων» για την «πολιτική εξορία στον ελλη- Άννα Ρόζεµπεργκ, Μάγδα Φυτιλή, τη βοήθεια του υποψήφιου διδά-
νια, οι συναντήσεις-συναπαντήσεις και «συνοδοιπορούν» τώρα µε τον νικό κινηµατογράφο», ο Γιώργος Γιω- Ροµπέρτο Ροδρίγκεθ, Γιώργος Χα- κτορα Ηρακλή Βογιατζή.