Page 59 - praktikos-odigos

4. ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΥΛΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΤΟΥ ΕΑΠ 59
58 ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΥΛΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟ ΕΑΠ
ΤΟ ΦΥΛΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΤΟΥ ΕΑΠ σήμανση γένους εφαρμόζεται τόσο στα ονόματα/επαγγελματικά ουσιαστικά
των προσώπων αναφοράς του κειμένου, όσο και στα άρθρα ή/και στα προ-
ανάλυση των διαθέσιμων εμπειρικών δεδομένων της έρευνας για τη γλωσ- σαρτήματα και συμπληρώματα που τα συνοδεύουν (επιθετικοί προσδιορισμοί,
σική πραγματικότητα στο ΕΑΠ καθιστούν εμφανή τη δυσκολία εφαρμο- κατηγορούμενα, αντωνυμίες). Πιο αναλυτικά οι προτάσεις που προτείνονται για
Η ής πρακτικών συμπεριληπτικής ως προς τα φύλα γλώσσας στα επίσημα την επίτευξη της διπλής σήμανσης εστιάζουν στις εξής επιμέρους περιπτώσεις:
γ
έγγραφα του Ιδρύματος. Σε αυτήν την πραγματικότητα αξίζει να υπογραμμιστεί
η προσπάθεια των συντακτών και συντακτριών του ΕΑΠ να εφαρμόσουν κα-
λές πρακτικές μη σεξιστικής γλώσσας στα κείμενα που συντάσσουν. Ωστόσο, η ◆ 1η Περίπτωση: τα ονόματα/επαγγελματικά ουσιαστικά
αστάθεια εφαρμογής των συμπεριληπτικών τακτικών που παρατηρείται κυρίως
ενδοκειμενικά υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της προσπάθειάς τους, ώστε Προτάσεις:
να περιοριστεί και να αποφευχθεί η ψευδαίσθηση της ισότητας των φύλων. Η 1) Προτείνεται η παράλληλη χρήση αρσενικού και θηλυκού τύπου του ονόματος
συστηματική και με συνέπεια εφαρμογή των πρακτικών γλωσσικής συμπερίληψης με την αντίστοιχη χρήση αρσενικού και θηλυκού επιθήματος (κατάληξη), ώστε να
αποτελεί μία διαδικασία που προϋποθέτει την πλήρη κατανόηση του φαινομένου επιτυγχάνεται η παράλληλη αναφορά στους άνδρες και στις γυναίκες του κειμένου.
του γλωσσικού σεξισμού, την αποδοχή της ανάγκης υπέρβασής του σε επίσημα ✓ Ο τρόπος διπλής σήμανσης γένους μπορεί να γίνεται, είτε αναγράφοντας,
κείμενα που απευθύνονται και στα δύο φύλα, και κυρίως τη συνειδητοποίηση ότι κατά προτίμηση, ολόκληρες τις λέξεις και για τους δύο γραμματικούς
η εφαρμογή μη σεξιστικών πρακτικών χρειάζεται να γίνεται με συνέπεια καθώς τύπους με το συνδετικό ‘και’ να τις ενώνει (βλ. ακόλουθα παραδείγματα,
το αντίκτυπο της ασυνέπειας της χρήσης τους οδηγεί στη λανθασμένη εντύπωση Πρόταση 2), είτε, όταν αυτό δεν είναι εφικτό, αναγράφοντας ολόκληρη τη
της ισότητας των φύλων. Πρόκειται για μια διαδικασία που η επίτευξή της απαιτεί λέξη του ενός γραμματικού τύπου και στη συνέχεια με τα σύμβολα /- να
24
συνεχή προσπάθεια εφαρμογής των συμπεριληπτικών πρακτικών και κυρίως συνεχή αναγράφεται η κατάληξη του δεύτερου γραμματικού τύπου (βλ. ακόλουθα
ενδοκειμενική επιμέλεια από την πλευρά των συντακτών/-τριών. Παρόλο που στο παραδείγματα, Πρόταση 1).
ευρύτερο πλαίσιο της δημόσιας ελληνικής διοίκησης η καθιέρωση της αυτοματοποι- Παραδείγματα:
ημένης συμπεριληπτικής σύνταξης καθυστερεί ακόμα να επέλθει, στην περίπτωση
του ΕΑΠ, δεδομένου της παρούσας γλωσσικής του πραγματικότητας, η επίτευξη Πρόταση 1 Πρόταση 2
αυτού του στόχου βρίσκεται πιο κοντά. Υπό αυτό το πρίσμα, αξίζει ο περισσότερος φοιτητής φοιτητής/-τρια φοιτητής και φοιτήτρια
κόπος που χρειάζεται σε αυτό το στάδιο από τους/τις συντάκτες/-τριες ώστε να φοιτητών φοιτητών/-τριών φοιτητών και φοιτητριών
επέλθει η καθολική εφαρμογή συμπεριληπτικής γλώσσας στα έγγραφα του ΕΑΠ. εργοδότης εργοδότρια/-της εργοδότρια και εργοδότης
Σε αυτό το πλαίσιο ο παρών Οδηγός, έχοντας ως πρότυπο τις προτάσεις του συνεργάτες συνεργάτιδες/-τες συνεργάτιδες και συνεργάτες
Οδηγού Χρήσης μη-Σεξιστικής Γλώσσας στα Διοικητικά Έγγραφα των Γκασούκα καθηγητές καθηγητές/-τριες καθηγητές και καθηγήτριες
και Γεωργαλίδου (2014), παραθέτει μία σειρά από προτάσεις συμπεριληπτικών υποψήφιος υποψήφιος/-α υποψήφιος και υποψήφια
πρακτικών μαζί με αντίστοιχα παραδείγματα που μπορούν να αξιοποιηθούν από απόφοιτος απόφοιτη/-ος απόφοιτη και απόφοιτος
τους/τις συντάκτες/-τριες του ΕΑΠ τόσο κατά τη σύνταξη νέων επίσημων εγ- άνεργος άνεργη/-ος άνεργη και άνεργος
γράφων σε συμπεριληπτική γλώσσα, όσο και κατά την επιμέλεια/διόρθωση ήδη εργαζόμενος εργαζόμενη/-ος εργαζόμενη και εργαζόμενος
υπαρχόντων εγγράφων με σκοπό την αντιμετώπιση της ενδοκειμενικής αστάθειας ενδιαφερόμενου ενδιαφερόμενου/-μενης ενδιαφερόμενου και ενδιαφερόμενης
που τα χαρακτηρίζει στη χρήση καλών πρακτικών μη σεξιστικής γλώσσας. συμμετεχόντων συμμετεχόντων/-ουσών συμμετεχόντων και συμμετεχουσών
Πιο συγκεκριμένα και όσον αφορά τη σύνταξη (ή την επιμέλεια) επίσημων
εγγράφων που απευθύνονται σε άνδρες και γυναίκες προτείνονται δύο τρόποι
συμπεριληπτικής σύνταξης: 24. Το σύμβολο - χρησιμοποιείται στην επιστήμη της γλωσσολογίας για να δηλώσει τα
1. σύνταξη με διπλή σήμανση γραμματικού γένους (αρσενικού και θηλυκού), και όρια των τμημάτων μίας λέξης, όπως μεταξύ θέματος και αρχής επιθήματος (κατάλη-
2. ουδέτερη σύνταξη με τη χρήση ουδέτερων γραμματικά ή/και σημασιολογικά λέξεων. ξης). Ο παρών Οδηγός υιοθετεί συστηματικά τη χρήση του στην αρχή κάθε επιθήματος
(φοιτητής/-τρια), παρόλο που η επιλογή υιοθέτησής του κατά τη σύνταξη κειμένων σε
Η διπλή σήμανση γραμματικού γένους αναφέρεται στην ταυτόχρονη χρήση συμπεριληπτική ως προς το φύλο γλώσσα είναι προαιρετική και μπορεί να παραλείπεται
αρσενικού και θηλυκού γραμματικού γένους με σκοπό την ταυτόχρονη αναφορά (φοιτητής/-τρια). Είναι σημαντικό, ωστόσο η οποιαδήποτε επιλογή (χρήσης του - ή όχι)
να εφαρμόζεται με συνέπεια σε όλο το κείμενο και να μην παρατηρείται εναλλάξ η χρήση
σε άνδρες και γυναίκες σε κείμενα που απευθύνονται και στα δύο φύλα. Η διπλή του και η παράλειψή του.