Page 15 - Layout 1

Αφιέρωµα 15
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2021

Η Η α απ πό όφ φα ασ ση η τ τη ης ς Α Α' '

Ο Οι ικ κο ου υµ µε εν νι ικ κή ής ς Σ Συ υν νό όδ δο ου υ

Με απόφαση της Α' Οικουµενικής Συνόδου, το 325 µ.Χ.
το Πάσχα ορίστηκε να εορτάζεται σ’ όλη τη χριστιανο-
σύνη την πρώτη Κυριακή µετά την πανσέληνο της εαρι-
νής ισηµερίας και µετά το εβρα5κό Πάσχα, προκειµένου
να τηρείται η σειρά των γεγονότων. Όµως, από την ει-
σαγωγή του Γρηγοριανού Ηµερολογίου, Ανατολικοί και
∆υτικοί γιορτάζουν το Πάσχα σε διαφορετικές ηµεροµη-
νίες, οι µεν βάσει του παλαιού ηµερολογίου, οι δε βάσει
του νέου. Αν και το Οικουµενικό Πατριαρχείο έχει υιο-
θετήσει το νέο ηµερολόγιο από τις αρχές του 20ού αι-
ώνα, για το Πάσχα ακολουθεί το παλαιό. Οι προσπάθει-
ες για κοινό εορτασµό µεταξύ όλων των δογµάτων και
Π Πά άσ σχ χα α: : σήµερα.
οµολογιών του χριστιανισµού δεν έχουν ευοδωθεί έως

Πέρασµα, ∆ιάβαση, Ανάσταση!

Γράφει ο Χρήστος Καραγιάννης
Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστηµίου Αθηνών, Κοσµήτορας
Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ και ∆ιευθυντής Μεταπτυχιακού Προγράµµατος
Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστηµίου "Ορθόδοξη Θεολογία
και Θρησκευτικός Πλουραλισµός"

ε λίγες ηµέρες θα γιορτάσουµε το Πάσχα, Πάσχα». Η Ανάσταση συνιστά το κυρίαρχο στοι- θόδοξης Εκκλησίας µε την καλλιέργεια της Θε- που η πλειοψηφία βιώνει στο σύγχρονο γί-
την κορυφαία γιορτή της χριστιανοσύνης, χείο που σηµατοδοτεί την ορθόδοξη χριστια- ολογίας, µε την επιστροφή του ανθρώπου, στο γνεσθαι, σε µια πνευµατική προσέγγιση που
Στη γιορτή που είναι άρρηκτα συνδεδεµέ- νική αυτοσυνειδησία. Ενώ µε την ενανθρώπη- πλαίσιο µιας εσωτερικής αναζήτησης κι ενός θέτει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τον
νη µε τη θρησκευτικότητα, τα ήθη, τα έθιµα και ση του Λόγου ο Θεός εισήλθε στην ιστορία, µε εσωτερικού επαναπροσδιορισµού, στην κοι- άνθρωπο ως πρόσωπο, ως κάτι ουσιαστικό κι
τις παραδόσεις του ελληνικού λαού. Το ελλη- την Ανάστασή του ο άνθρωπος εισήλθε στην νωνία µε τον Θεό και στη λυτρωτική απάντηση όχι ως κάτι αδιάφορο, ένα απρόσωπο στοιχείο
νικό Πάσχα είναι συνυφασµένο µε την ύπαιθρο, αιωνιότητα. σε ένα πλήθος ερωτηµάτων που τον απασχο- µιας δηµοσιονοµικής ή οικονοµικής κατα-
τη φύση, τα µικρά χωριά που γεµίζουν από πο- Πρόκειται για την κατάργηση του φόβου του θα- λούν, όντας αποκοµµένος, εξαιτίας του σύγ- γραφής.
λύβουες φωνές, µε τους κατανυκτικούς ύµνους νάτου, που επέρχεται µετά το τριήµερο Πάθος, χρονου τρόπου ζωής, από την αλήθεια του θε- Η εµπειρία που βιώνουµε όλοι όσοι µετέχου-
της Εκκλησίας, τις σιωπηλές περιφορές µε µια µε την Ανάσταση του Χριστού: «Χριστός ανέ- ολογικού µηνύµατος. µε στο Μεταπτυχιακό αυτό Πρόγραµµα µάς δί-
λαµπάδα στο χέρι, τον πένθιµο ή τον χαρµόσυνο στη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας». Αυτή την πνευµατική αναζήτηση υπηρετεί το δει τα εφόδια να κατανοήσουµε το βαθύτερο
χτύπο της καµπάνας, τα λαµπρά πυροτεχνή- Ο θάνατος είναι το επακόλουθο της Πτώσης του Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών «Ορθόδοξη µήνυµα του Πάσχα, το σταυροαναστάσιµο ορ-
µατα, τα κόκκινα αυγά, το γιορτινό τραπέζι. ανθρώπου και της διακοπής της κοινωνίας του Θεολογία και Θρησκευτικός Πλουραλισµός» του θόδοξο βίωµα που κατακλύζει την εσωτερική
Πέρα από αυτό όµως, Πάσχα είναι πολλά πε- µε τον Θεό. Με την Ανάσταση ο Χριστός νικά Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστηµίου, παρέχον- ύπαρξη του ανθρώπου. ∆οκιµαζόµαστε, σταυ-
ρισσότερα και πολύ πιο σηµαντικά. Ιστορικά συ- τον θάνατο, απελευθερώνει τον άνθρωπο από τας τη δυνατότητα στους συµµετέχοντες σε ρωνόµαστε µαζί µε τον Χριστό και ανασταινό-
νιστά το πέρασµα, τη διάβαση των Ισραηλιτών τα δεσµά του διαβόλου, χαρίζει τη γλυκιά αυτό να αποκτήσουν βαθύτερη θεολογική παι- µαστε µαζί του βιώνοντας όχι την ευδαιµονική
από τη γη της δουλείας, την Αίγυπτο, στην οδοι- προοπτική της αιώνιας βασιλείας. Η Ανάστα- δεία και να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους χαρά, αλλά τη χαρά που προκύπτει µετά τη δο-
πορία του για τη Γη της Επαγγελίας. Ενώ για ση του Χριστού είναι το επιστέγασµα της απο- µε τον Θεό και τον εαυτό τους µελετώντας, ανα- κιµασία, µετά τη διάβαση της εσωτερικής µας
τη ∆ύση κυρίαρχη γιορτή είναι αυτή της Γεν- κατάστασης και ανακεφαλαίωσης του µετα- ζητώντας, ερµηνεύοντας, κατανοώντας τον τρό- «Ερυθράς Θάλασσας», όταν αφήνουµε πίσω
νήσεως του Θεανθρώπου, για την ορθόδοξη πα- πτωτικού ανθρώπου και ολόκληρης της δηµι- πο µε τον οποίο αποκαλύπτεται το προαιώνιο µας φόβους, ανησυχίες, θλίψεις και βλέπουµε
ράδοση Πάσχα είναι η Λαµπρή. Ο Άγιος Ιωάν- ουργίας. σχέδιο της Θείας Οικονοµίας για τη σωτηρία του µε οδοδείκτη τον αναστάντα Χριστό την προ-
νης ∆αµασκηνός αποδίδει µε εξαιρετικό τρό- Η βαθύτερη βιωµατική εµπειρία του αναστά- ανθρώπου. οπτική που εκείνος, απλόχερα, µε αγάπη µας
πο τη σηµασία του αναφωνώντας «Αναστάσε- σιµου µηνύµατος είναι άρρηκτα συνδεδεµένη Πρόκειται για µια πνευµατική διάβαση, ένα πέ- χάρισε µε τη θυσία του στον σταυρό!
ως ηµέρα λαµπρυνθώµεν, λαοί, Πάσχα Κυρίου µε τη µελέτη και κατανόηση των πηγών της Ορ- ρασµα από τον υλικό και ευδαιµονικό κόσµο, Καλή Ανάσταση!

Γ Γι ιο ορ ρτ τή ή π πν νε ευ υµ µα ατ τι ικ κή ής ς
α αν να αν νέ έω ωσ ση ης ς κ κα αι ι ε ελ λπ πί ίδ δα ας ς

Με µοναδικό τρόπο κάθε γωνιά της Ελλάδας γιορτάζει το
Πάσχα, τη µεγαλύτερη γιορτή της ορθοδοξίας, µε τον δικό
της µοναδικό τρόπο.Με τον ερχοµό της γιορτής του Πά-
σχα, οι αισθήσεις των ορθόδοξων χριστιανών γεµίζουν
χαρά, καθώς αναµένουν την πνευµατική ανανέωση.
Στα γραφικά χωριουδάκια, αλλά και στις πόλεις, ζωντανεύει
η πλούσια ελληνική λα:κή παράδοση, που είναι συνυφα-
σµένη µε τον σταυρικό θάνατο και την Ανάσταση του Κυ-
ρίου. Οι Έλληνες βιώνουν ένα Πάσχα µυσταγωγικό, κατά Η ορθόδοξη θεώρηση για την Ανάσταση
τη διάρκεια του οποίου το Θείο ∆ράµα εκτυλίσσεται µε σε- συµπυκνώνεται στον πασίγνωστο ύµνο:
βασµό και κατάνυξη στις εκκλησίες. Παράλληλα, οι µέρες "Χριστός Ανέστη εκ νεκρών
αυτές συνοδεύονται από έθιµα και παραδόσεις που αν- θανάτω θάνατον πατήσας και
τέχουν στον χρόνο. Τα κόκκινα αυγά, τα τσουρέκια, το κά- Α Απ πό ό τ το ο Θ Θε εί ίο ο ∆ ∆ρ ρά άµ µα α τοις εν τοις µνήµασι ζωήν
ψιµο του Ιούδα, ο Επιτάφιος, οι λαµπάδες µε το Άγιο Φως, χαρισάµενος".
τα βαρελότα που χαιρετίζουν την σ στ τη η χ χα αρ ρά ά τ τη ης ς Α Αν νά άσ στ τα ασ ση ης ς
Ανάσταση, η µαγειρίτσα, το τσούγ- Τους πρώτους µετά Χριστόν αιώνες, οι εορ-
κρισµα των κόκκινων αυγών, το H πένθιµη ατµόσφαιρα της Μεγάλης Εβδοµάδας και η χαρά που τασµοί της Μεγάλης Εβδοµάδας και του Πάσχα
φιλί της αγάπης και το σούβλισµα τη διαδέχεται το βράδυ της Ανάστασης δεν βιώνονται µε την δεν υπήρχαν, καθώς οι Χριστιανοί ήταν µια διω-
του αρνιού την Κυριακή του Πάσχα ίδια κατάνυξη και τον ίδιο ενθουσιασµό από ολόκληρο τον χρι- κόµενη µειονότητα. Όλα άλλαξαν τις ηµέρες
είναι µερικά από τα πιο γνωστά στιανικό κόσµο. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δίνει µεγαλύτερη έµφαση του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μεγάλου
έθιµα που κυριαρχούν ακόµα και στην Ανάσταση του Κυρίου, ενώ η ∆υτική στον θρήνο για τον και οι πρώτες λειτουργίες της Μεγάλης Εβδο-
σήµερα. θάνατό του. µάδας ξεκίνησαν στην Ιερουσαλήµ.