Page 5 - Layout 1
P. 5
Ρεπορτάζ 05
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2021
Νερό:Ηχρήσηκαιηδιαχείρισήτου
απότηναρχαιότηταέωςσήµερα
∆ιεθνήακαδηµαϊκήσυνάντησηδιοργάνωσετοΕΑΠγιατονερό,τααπόβλητακαιτηνπροστασίατουπεριβάλλοντος
οιες είναι οι επιστηµονικές µέθοδοι πάνω στις τηςΒλαχίαςΣέρβουΚατακουζηνού,παρουσιάστηκανσε
οποίεςβασίστηκεηδηµιουργίατωναρχαίωνυδρα- µια εντυπωσιακή φωτογραφική «καταγραφή» από τον
Πγωγείων; Πώς επεξεργάζονταν και διαχειρίζον- Φραγκίσκο Μαρτίνο.
ταντααπόβληταστηνΑρχαίαΑλεξάνδρεια,τοΆγιοΌρος
ήτιςπόλεις,όπουχτίστηκανµεγάλαρωµα]κάυδραγω- ΣτηνΑρχαίαΑλεξάνδρειατηςΑιγύπτου
γεία,όπωςηΠάτρα;ΚαιπώςτοκάνουνσήµεραστοΙσ- ΗΣταυρούλαΣπανούδηξεκίνησετηνοµιλίατηςλέγοντας
ραήλ, στην Ιορδανία, στο Μαρόκο, στην Κίνα; ότιπαράτηντοποθεσίατηςστηναιγυπτιακήακτή,δίπλα
Γιανασυζητήσουνταπαραπάνω,επιστήµονεςαπότην στανεράτηςΜεσογείου,ηπόλητηςΑλεξάνδρειαςείχε
Ελλάδα και το εξωτερικό συναντήθηκαν στις 22 Μαρ- πάνταέλλειψηπόσιµουνερού.«Τοµέροςπουεπέλεξε
τίου,ΠαγκόσµιαΗµέρατουΝερού,σεέναµεγάλοδια- οΜέγαςΑλέξανδροςγιατηνίδρυσητηςπόληςτουήταν
δικτυακό συνέδριο µε οικοδεσπότη το ΕΑΠ, την Inter- µιαάγονηπεριοχή,όπουυπήρχανµόνουφάλµυραπηγάδια»
national Water Association και το ΕργαστήριοΤεχνολο- είπε.Ωστόσο,όπωςεξήγησε,διάφοραευφυήσυστήµα-
γιών Αειφορικής ∆ιαχείρισης Αποβλήτων. ταεφαρµόστηκαναπότιςπρώτεςηµέρεςτηςίδρυσηςτης
Μάλιστα,οπρόεδροςτηςοργανωτικήςκαιεπιστηµονι-
κήςεπιτροπήςτουσυνεδρίου,καθηγητής,ΙωάννηςΚα- πόλης: η παροχή νερού από τον Νείλο µέσω του ανοίγ-
µατοςενόςκαναλιού(Schedia,Centia),ηδιανοµήτουµε
λαβρουζιώτης, αναφέρθηκε κατά το κλείσιµο των ερ- ένα διακλαδισµένο σύστηµα αγωγών και η αποθήκευση
γασιώνστηνσηµασίαπουέχεισήµεραησυνεργασίαµε-
ταξύεπιστηµόνων,διεθνώνοργανώσεωντουνερού,αλλά νερούσεπολλάυπόγειεςδεξαµενές.Μάλιστα,ηκυρία
καικυβερνήσεωνγιατηναντιµετώπισηόλωντωνκρίσιµων Σπανούδη εξήγησε ότι "η αρχαία πόλη της Αλεξάνδρει-
προβληµάτωνπουσχετίζονταιµετηνδιαχείρισητουνε- ας,ηοποίατελικάεξελίχθηκεστηνπιοκοσµοπολίτικηκαι
ρούκαιτωναποβλήτωνστιςσύγχρονεςκοινωνίες.Ρό- αποθήκευσηνερούπουθαχρησίµευανσταδηµόσιαλου- νητηνπερίοδο,µεµερικάαπόταπιοσηµαντικάεξαυ- ζωντανή µητρόπολη της Μεσογείου, αναφέρεται συχνά
λοςτηςεπιστήµηςσταπαραπάνω,όπωςείπε,είναινα τράήσεάλλεςχρήσεις.Τονερόέρεεέτσιπροςτιςδε- τώνναείναιτουδραγωγείοτουΘησέα,τουδραγωγείο ως«πόλητωνρεζερβουάρ».Ολόκληρηηπόληχτίστηκε
αποκαλύψειτηνπολιτιστικήκληρονοµιάδιαφορετικώνπε- ξαµενέςµέσωπήλινωνσωλήνωνήµέσωανοιχτώντά- τουΠεισίστρατουκαιτουδραγωγείοτουΑδριανούπου πάνω σε ένα σύστηµα αποχέτευσης και υποδοµής
ριοχών του κόσµου, των αρχαίων κατασκευών και τε- φρων.Ωστόσο,τονερόπρινφτάσειστιςδεξαµενέςφιλ- ήταντοµεγαλύτεροστηνΑθήνα».Εκτόςαπόταπαρα- ύδρευσης, το οποίο έτρεχε υπόγεια από τον νότο προς
χνολογιώνπουµαςοδήγησανστοσήµερα,αλλάκαινα τραρότανµεέναστρώµαάµµου(φίλτροάµµου),ενώοι πάνωσυστήµαταδιανοµήςνερού,υπήρχεεπίσηςένας τονβορράκαικατέληγεστηθάλασσα.Σύµφωναµεγρα-
αναζητήσειοποιαδήποτεβοήθειαστηδηµιουργίανέων µεγάλοισωλήνεςχρησιµοποιούντανεπίσηςωςυδραυ- αριθµόςαπότιςγνωστέςµας«Κρήνες»κοντάσεεπι- πτέςπηγές,ηΑρχαίαΑλεξάνδρειαχτίστηκεπάνωαπόένα
συστηµάτωνδιαχείρισηςνερούκαιαποβλήτωνκαιστην λικά φίλτρα» είπε χαρακτηριστικά. φανειακά ή υπόγεια νερά, που ήταν συνηθισµένα στην δίκτυοκαναλιώννερούπουλειτουργούσεκάτωαπότους
ανάπτυξη νέων ολοκληρωµένων µεθοδολογιών. Γενικά όµως, όπως εξήγησε, οι αρχαίοι Έλληνες (του αρχαία Αθήνα. δρόµουςτηςπόλης".«Οιδρόµοιδετέµνονταιµεένατέ-
ΤηδιεθνήσυνάντησηχαιρέτισανουπουργόςΠεριβάλ- 300 π.Χ.) είχαν ξεκάθαρη στη φιλοσοφία τους τη λογι- τοιοτρόπο,ώστεηπόληναεπωφελείταιαπόταρεύµα-
λοντοςΚώσταςΣκρέκας,οπεριφερειάρχηςκαιοαντι- κήτηςανακύκλωσηςκαιεπαναχρησιµοποίησηςτουνε- ΣτοΆγιοΌρος τααέραπουπροέρχονταιαπότηθάλασσαγιαναδροσί-
περιφερειάρχης∆υτικήςΕλλάδοςΝεκτάριοςΦαρµάκης ρού. Η παραπάνω περίοδος, όπως τόµισε ο κ. Καλα- ΤαυδραγωγείατουΑγίουΌρους,ηκατασκευήτωνοποί- σουν τους κατοίκους της µε φυσικό τρόπο, να διατηρή-
καιΦωκίωνΖα.µηςκαιοπρόεδροςτουΕΑΠκαθηγητής βρουζιώτης, «χαρακτηρίστηκε από υπόγειες κατα- ωνξεκίνησετον14οαιώναµεταδύοτοξωτάυδραγω- σουντουςκατοίκουςυγιείςκαιναφτάσουντελικάσεµια
Οδυσσέας-Ιωάννης Ζώρας. Στη διάρκεια του συνεδρί- σκευές.Πολλάυδραγωγείαέχουνκατασκευαστείεκεί- γείατουνακατασκευάστηκανµετηχορηγίατουηγεµόνα βιοκλιµατική φιλοσοφία», κατέληξε.
ουµάλισταπαρουσιάστηκανταΜουσείαΝερούτηςΤρά-
πεζαςΠειραιώςστη∆ηµητσάνακαιτηςΕΥΑΘ(Θεσσα-
λονίκη). Τα υδραγωγεία της Πάτρας
ΟΜινωικόςπολιτισµός(2000-1600 π.Χ.)
Στηνοµιλίατουοκ.Καλαβρουζιώτηςαναφέρθηκεστον Η αρχαιολόγος και διευθύντρια της Εφορείας Αρ- τοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος ίδρυσε εκεί τη στο χωριό Ρωµανός, στους πρόποδες του όρους Πα-
Μινωικόπολιτισµόκαιτόνισεότι«ηπερίοδοςαυτήχα- χαιοτήτων Αχα.ας Αναστασία Κουµούση, περιέγρα- ρωµα]κή αποικία της Πάτρας το 14 π.Χ. οπότε η πόλη ναχα]κό, προµήθευαν το υδραγωγείο, που ήταν
ρακτηρίστηκεαπόυδραυλικέςκατασκευές,όπωςυδρα- ψε το ρωµα]κό υδραγωγείο της πόλης της Πάτρας: εξελίχθηκε στη συνέχεια σε πυκνοκατοικηµένο και στην πραγµατικότητα ένα µεγάλο, πέτρινο, θολωτό
γωγεία,πηγάδια,τουαλέτες,δεξαµενέςνερού,διανο- «Το νερό ήταν πάντα ένας ουσιαστικός παράγοντας κοσµοπολίτικο κέντρο». κανάλι νερού. Ακολουθώντας µια διαδροµή περίπου
µή νερού και συστήµατα αποχέτευσης και διαχείρισης για τη δηµιουργία και την ανάπτυξη των αρχαίων πό- Έτσι, είπε η κυρία Κουµούση, η σταδιακή αύξηση του 7,5 χλµ. το υδραγωγείο κατέληγε σε µια µεγάλη κεν-
της βροχής, ώστε να µεταφέρεται το νερό στους χρή- λεων, καθώς η παροχή νερού συνδέθηκε µε όλες τις πληθυσµού της πόλης δηµιούργησε αυξηµένες τρική δεξαµενή στην περιοχή της αρχαίας ακρόπο-
στες».«Μάλιστα»ανέφερε,«ήτανκατάτηΜινωικήπε- πτυχές της καθηµερινής ζωής: πόσιµο, οικιακές ερ- ανάγκες παροχής νερού, οι οποίες δεν µπορούσαν λης και από εκείνο το σηµείο ένα πυκνό δίκτυο µι-
ρίοδο(2000-1600π.Χ.)οπότεαναπτύχθηκανκαιεφαρ- γασίες, είδη υγιεινής, καθώς και βιοτεχνικές δρα- πλέον να ικανοποιηθούν µε τη χρήση πηγαδιών και κρότερων υπόγειων αγωγών, είτε πέτρινων, είτε πή-
µόστηκαν οι υδραυλικές και υγειονοµικές τεχνικές για στηριότητες και άρδευση. Η πόλη της Πάτρας ιδρύ- φυσικών πηγών. «Για τον λόγο αυτό, οι ανάγκες λινων, ή ακόµη και σωλήνων µολύβδου, µετέφερε
τηναποτελεσµατικήδιαχείρισητουνερούστιςαστικές θηκε στα µέσα του 5ου αιώνα π.Χ. ύδρευσης της Πάτρας καλύφθηκαν από την κατα- νερό στα σπίτια και στα δηµόσια κτίρια (σιντριβάνια,
περιοχές.Αυτέςοιτεχνικέςπεριελάµβανανυδραγωγεία, Οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν την ύπαρξη φυ- σκευή ενός υδραγωγείου, του γνωστού ρωµα]κού λουτρά και νυµφαία)», κατέληξε.
πηγάδια,δεξαµενέςκαιάλλεςυδραυλικέςτεχνολογίες, σικών πηγών νερού και αρκετών ποταµών, που έρ- υδραγωγείου στις αρχές του 2ου αιώνα µ.Χ. Να σηµειωθεί ότι µε το συνέδριο αυτό εγκαινιά-
συστήµατα ύδρευσης, δηµόσια και ιδιωτικά λουτρά, µε ρεαν από την εύφορη πεδιάδα. Η γεωγραφική θέση Ήταν ένα δηµόσιο έργο µεγάλης κλίµακας, που απο- στηκε τελικά (έστω και διαδικτυακά) το νέο αµ-
έµφαση στην αποχέτευση». της περιοχής, στο σταυροδρόµι της ηπειρωτικής και δόθηκε στον αυτοκράτορα Αδριανό (117-138) ως φιθέατρο του ΕΑΠ στην Περιβόλα, όπου είναι και
Όπως εξήγησε την περίοδο εκείνη, το υψόµετρο ήταν θαλάσσιας οδού, είχε έτσι σηµαντικά οικονοµικά και προσφορά στην πόλη» ανέφερε. το κτίριο πλέον της Σχολής Θετικών Επιστηµών και
ο βασικός παράγοντας για την κατασκευή των υδραυ- στρατηγικά πλεονεκτήµατα. Για τον λόγο αυτό, ο αυ- «Οι φυσικές πηγές του ποταµού ∆ιακονιάρη, κοντά Τεχνολογίας.
λικών συστηµάτων. «Για παράδειγµα, σε περιοχές µε-
γάλου υψοµέτρου, οι κάτοικοι συνήθιζαν να κατα- (Πληροφορίες στο site: https://wwetc2021.env.eap.gr/.
σκευάζουνεπιφανειακέςήυπόγειεςδεξαµενέςγιατην Οι εισηγήσεις µέσω τουYouTube: https://www.youtube.com/watch?v=95gFXt6dmqU)
