Page 11 - Open2U - October - 2021

Φάκελος: Επιπτώσεις πανδηµίας 11

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Γράφουν οι:

Β Βα ασ σι ιλ λι ικ κή ή Μ Μπ πρ ρο ου υσ σκ κέ έλ λη η, ,Επίκουρη
Καθηγήτρια Ψυχολογίας της Υγείας

στο Τµήµα Επιστηµών
της Εκπαίδευσης στην Προσχολική

Ηλικία, ∆ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο
Θράκης (Μέλος ΣΕΠ ΘΕ
«Προαγωγή και πρόληψη

της ψυχικής υγείας και ευεξίας
∆υτικής Αττικής, Μέλος ΣΕΠ “
παιδιών και εφήβων»)

Πανδηµία COVID-19:

Ψυχολόγος PhD, ∆ιδάσκουσα Οι ψυχολογικές

Π Πα αν νω ωρ ρα αί ία α Α Αν νδ δρ ρι ιο οπ πο ού ύλ λο ου υ, , Κλινική

-εξωτερική συνεργάτης στο Τµήµα
Παιδική Ηλικία του Παν/µίου επιπτώσεις
Αγωγής & Φροντίδας στην Πρώιµη

(ΘΕ «Θέµατα Εφαρµοσµένης και η διαχείρισή τους
στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήµιο

Αναπτυξιακής Ψυχολογίας»)

βερνητικά µέτρα, τις ανησυχίες τους για την υγεία αλλά
πανδηµία που προκάλεσε ο κορωνο~ός COVID- τα οποία, ενώ υποχώρησαν λίγο, παρέµειναν σε αρ- µόνοι τους, άνθρωποι µε χαµηλότερο κοινωνικο-οι-”
19 εξελίχθηκε σε µια κρίση παγκόσµιας κλί- κετά υψηλά επίπεδα ακόµα και µετά τη λήξη του. Επι- και τις αντιλήψεις τους σχετικά µε την επικινδυνότητα
Ηµακας, η οποία έθεσε σε κίνδυνο την ψυχική πλέον, βρέθηκε ότι τα κορίτσια και τα παιδιά µεγα- του ιού για την υγεία αυτών και των αγαπηµένων τους.
υγεία και ευηµερία των ανθρώπων. Η έντονη ψυχο- λύτερης ηλικίας ήταν πιο ευάλωτα στην εµφάνιση άγ- Έχουν προταθεί συγκεκριµένοι παράγοντες επικιν-
λογική δυσφορία ήταν αναµενόµενη, εξαιτίας πολλών χους και κατάθλιψης, ενώ η µετάβαση από την εφη- δυνότητας για σηµαντική ψυχολογική επιβάρυνση εξαι-
και αλληλένδετων στρεσογόνων παραγόντων που συ- βεία προς την ενηλικίωση έγινε ακόµα πιο δύσκολη τίας της πανδηµίας. Περισσότερο ευάλωτοι(-ες)
νυπάρχουν, µεταξύ των οποίων ο φόβος της µόλυν- για τους εφήβους.Τα περιοριστικά µέτρα οδήγησαν επί- φαίνεται να είναι οι γυναίκες, οι νεότεροι, όσοι ζουν
σης – είτε του ιδίου του ατόµου είτε των σηµαντικών σης σε προβλήµατα συµπεριφοράς όπως προβλήµα-
ανθρώπων στη ζωή του- και της ανεπανόρθωτης βλά- τα διαγωγής, υπερκινητικότητα, προβλήµατα µε τους κονοµικό και εκπαιδευτικό επίπεδο, όσοι κινδυ-
βης στην υγεία ή του θανάτου, η ελλιπής κατανόηση συνοµηλίκους και συναισθηµατικές δυσκολίες. Είναι νεύουν να αρρωστήσουν περισσότερο από άλλους,
των πληροφοριών σχετικά µε τη νόσο, η κοινωνική από- σηµαντικό να σηµειωθεί ότι η φυσική άσκηση µπορεί όσοι εργάζονται στον τοµέα της υγείας, άτοµα µε προ-
σταση και αποµόνωση που απαιτήθηκε, το κοινωνικό να έχει προστατευτικό ρόλο ως προς τη µείωση των πάρχοντα προβλήµατα ψυχικής υγείας και όσοι
στίγµα (ιδιαίτερα κατά το πρώτο χρονικό διάστηµα της προβληµάτων συµπεριφοράς. Άλλα προβλήµατα που ζουν σε αστικές περιοχές.
εµφάνισης της νόσου), η αλλαγή στόχων και ρουτίνας, έχουν αναφερθεί στην ελληνική και διεθνή βιβλιο- Τόσο κατά τη διάρκεια αυτών των διαταρακτικών γε-
οι κοινωνικο-οικονοµικές ανακατατάξεις, η αυξηµέ- γραφία αφορούν στις κρίσεις πανικού, το άγχος γονότων όσο και κατά το στάδιο της επαναφοράς στην
νη εγκληµατικότητα, η ανάγκη για κριτική των κυ- υγείας, τη διαταραχή της προσοχής, την ευερεθι- κανονικότητα, είναι ζωτικής σηµασίας η παρακολού-
βερνητικών αποφάσεων και ο περιορισµός της ελευ- στότητα, την φτωχή ποιότητα ύπνου και την παλιν- θηση της ψυχικής υγείας των πληθυσµών, η πρόλη-
θερίας των πολιτών. Ήδη, όσον αφορά στις συνέπειες δρόµηση σε συµπεριφορές προηγούµενης ηλικίας (π.χ. ψη και η εφαρµογή προγραµµάτων ανάκαµψης στις
της πανδηµίας στην ψυχική µας υγεία, έχουν κατα- ενούρηση, προσκόλληση στους γονείς, επιθυµία να οµάδες που βάλλονται περισσότερο. Οι παράγοντες
γραφεί πλήθος αυτών µεταξύ των οποίων τα αυξηµένα κοιµούνται µε τους γονείς κ.τ.λ.). Τα µικρότερα παι- επικινδυνότητας υποδεικνύουν τις συγκεκριµένες οµά-
επίπεδα στρες, άγχους και κατάθλιψης, η ενδοοικο- διά δε, εµφάνισαν µεγαλύτερο φόβο και άγχος για τον δες που χρήζουν άµεσης παρέµβασης, συνεπώς στο-
γενειακή βία, η παιδική κακοποίηση και οι αυτοκτονικές κορωνο~ό, ιδιαίτερα όταν οι γονείς βίωναν κι εκείνοι χευµένου σχεδιασµού. Προγράµµατα «κλιµακούµενης
συµπεριφορές. Αυξηµένοι φόβοι και ανησυχίες, αί- έντονο φόβο ή µετέφεραν στα παιδιά αρνητικές
σθηµα αβεβαιότητας και χαµηλής ποιότητας ζωής, προ- πληροφορίες για την πανδηµία. Σύµφωνα µε αναφο- φροντίδας» θα µπορούσαν να απευθύνονται σε οµά-
βλήµατα ύπνου, µειωµένη ικανοποίηση από τη ζωή, µει- ρές των γονέων οι διατροφικές συµπεριφορές των παι- δες µε διαφορετικού επιπέδου ανάγκες, π.χ. για οµά-
ωµένη αίσθηση ευεξίας, αυξηµένο αίσθηµα µοναξιάς διών επηρεάστηκαν επίσης αρνητικά κατά τη διάρκεια δες που χρειάζονται βοήθεια για να αναπροσαρµο-
και έντονη ανησυχία για οικονοµικά ζητήµατα είναι µόνο των περιοριστικών µέτρων τα οποία οδήγησαν στη συ- σθούν (π.χ. οικογενειακή/κοινωνική υποστήριξη, εκ-
κάποιες από τις επιπτώσεις της πανδηµίας που επι- ναισθηµατική υπερφαγία και την κατανάλωση ανθυ- παιδευτικά προγράµµατα, προγράµµατα αυτοβοή-
βεβαιώθηκαν ερευνητικά έως σήµερα. Άλλωστε, γιεινών τροφών. Αξίζει να επισηµανθεί ότι οι συνέπειες θειας ή φυσικής δραστηριότητας) αλλά και για αν-
πρόσφατα ερευνητικά δεδοµένα αναγνωρίζουν ση- της πανδηµίας ήταν σοβαρότερες για τα παιδιά των θρώπους που έχουν διαταραχθεί σηµαντικά (προ-
µαντικά συµπτώµατα µετατραυµατικού στρες, υπο- µειονοτήτων και τα παιδιά των οικογενειών που ζουν γράµµατα εντοπισµού ψυχικών και ψυχιατρικών δια-
δηλώνοντας τη διατήρηση της ψυχολογικής επιβά- σε επισφαλείς συνθήκες (φτώχεια, ανεπαρκής στέ- ταραχών και παραποµπής σε ειδικούς/ θεραπευτές).
ρυνσης και την ανάγκη για µακροχρόνιο σχεδιασµό πα- γαση κ.τ.λ.). Επίσης, η ψυχολογική υποστήριξη είναι αναγκαία για
ρεµβάσεων µε στόχο την επιστροφή στην κανονικό- Ωστόσο, οι άνθρωποι δε φαίνεται να επηρεάζονται όλοι τα άτοµα εκείνα των οποίων οι συγγενείς νοση-
τητα. Η συχνότητα εµφάνισης και τα επίπεδα άγχους, µε τους ίδιους τρόπους και στον ίδιο βαθµό. Εκτός από λεύονται, έχουν φτωχή πρόγνωση, ή έχουν πεθάνει
κατάθλιψης, µετατραυµατικού στρες, φόβου, α- τις πιθανές επιδράσεις διαφόρων δηµογραφικών από κορωνο~ό. Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα σηµαντικό να
πνίας και σωµατοποίησης ήταν αρκετά υψηλότερα στα παραγόντων, καθώς και του βαθµού αλλαγής που προ- σηµειωθεί ότι η πρώιµη έναρξη ψυχολογικών πα-
άτοµα που νόσησαν από κορωνο~ό και ιδιαίτερα σε καλεί η κρίση στην καθηµερινότητα και τη ρουτίνα των ρεµβάσεων χωρίς προσεκτική αξιολόγηση και παρα-
εκείνους που νόσησαν σοβαρά. ανθρώπων, διάφοροι παράγοντες που σχετίζονται µε κολούθηση µπορεί να αποδειχθεί επιζήµια καθώς µπο-
Όσον αφορά στις επιπτώσεις σε παιδιά και εφήβους την προσωπικότητα του ατόµου επιδρούν στην αντι- ρεί να παρεµποδίσει τους φυσικούς µηχανισµούς αν-
δε, σχετικές έρευνες έχουν καταδείξει ότι τόσο τα παι- µετώπιση της συγκεκριµένης κρίσης. Τέτοιες παρά- τιµετώπισης του ατόµου, αυξάνοντας σε πολλές πε-
διά όσο και οι έφηβοι βίωσαν υψηλότερα ποσοστά άγ- µετροι προσωπικότητας επηρεάζουν άλλωστε και την ριπτώσεις την πιθανότητα εµφάνισης µετατραυµατι-
χους και κατάθλιψης κατά τη διάρκεια του lockdown πρόθεση των ανθρώπων να συµµορφωθούν µε τα κυ- κού στρες.