Page 12 - Open2U - OCTOBER - 2022

12 Φάκελος: Εκπαίδευση Χωρίς Σύνορα ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2022

Ο Οι ι µ µε ετ τα ασ σχ χη ηµ µα ατ τι ισ σµ µο οί ί σ στ τη ην ν α αγ γο ορ ρά ά ε ερ ργ γα ασ σί ία ας ς

και ο ρόλος των µικρο-διαπιστευτηρίων

στη ∆ΒΜ και την απασχολησιµότητα

Π
α
δ
ά
π
α

ί
Ν
Γράφει ο Νίκος Παπαδάκης
ς
ο
κ
κ
ς
η
Καθηγητής και ∆ιευθυντής του Κέντρου Πολιτικής Έρευνας
& Τεκµηρίωσης (ΚΕΠΕΤ),
Τµήµα Πολιτικής Επιστήµης του Πανεπιστηµίου Κρήτης.
∆ιευθυντής του ΚΕ∆ΙΒΙΜ του Πανεπιστηµίου Κρήτης
Distinguished Visiting Professor at the AGEP of the Zhengzhou University, China
ι µετασχηµατισµοί στις αγορές εργασίας,
τις τελευταίες δεκαετίες διεθνώς, είναι ρα-
Ο γδαίοι και επιταχύνονται ολοένα και περισ-
σότερο, δεδοµένων µάλιστα των επισυµβαίνοντων
τεκτονικών µετασχηµατισµών, ειδικά µετά την πο-
λυετή οικονοµική Κρίση και Ύφεση (εξαιτίας της
χρηµατοπιστωτικής κρίσης του 2008) αλλά και της
οικονοµικής και κοινωνικής κρίσης λόγω της παν-
δηµίας του Covid-19 και της εξελισσόµενης ενερ-

s
d
a
a
i
k
e

,
2
2
0
l

t
a
1
)
λ
.
γειακής κρίσης ( (βλ. Papadakis et al, 2021). Η απα-
β
a
p

P
σχολησιµότητα, τις τελευταίες δεκαετίες, έχει ανα-
δειχθεί σε παραδειγµατικό σήµα της συζήτησης
για την αγορά εργασίας, υποκαθιστώντας (ακρι-
βέστερα αντικαθιστώντας) συχνά την ίδια την έν-
νοια της απασχόλησης.
Τα χαµηλά επίπεδα απασχολησιµότητας σχετίζον-
ται συχνά τόσο µε δοµικές παθογένειες ή και νέ-
ους µετασχηµατισµούς της αγοράς εργασίας, όσο
και µε την έλλειψη δεξιοτήτων ή της εξέλιξής-
επικαιροποίησης τους (reskilling), οδηγώντας έτσι
σε συνεχώς αυξανόµενες δυσκολίες επανένταξης
στην αγορά εργασίας.
Όσοι/ες αντιµετωπίζουν τέτοια προβλήµατα είναι
πιο πιθανό να ενταχθούν σε ευέλικτες µορφές
απασχόλησης (όπως µερική, εποχική ή εκ περι-
τροπής), για τις οποίες όµως συχνά είναι υψηλά
καταρτισµένοι (overqualified), δηµιουργώντας µε-
ταξύ άλλων το φαινόµενο του brain loss και επη-
ρεάζοντας την ίδια την παραγωγικότητα της εργα-
σίας (βλ. Li, 2008).
Αυτό το φαινόµενο συχνά αναφέρεται και ως πρό-
βληµα εναρµόνισης και αναντιστοιχίας δεξιοτή-
των (skills mismatch), αλλά και προσόντων, µε την
(µεταβαλλόµενη) αγορά εργασίας, το οποίο µπορεί
να επιφέρει σηµαντικές αρνητικές συνέπειες τόσο
ως προς το εισόδηµα όσο και ως προς τις ευκαι-
ρίες καριέρας (Robst, 2007), επηρεάζοντας συνα-
κόλουθα καθοριστικά τη βιοτική τροχιά. Ταυτό-
Σχήµα 1: Σχέση µεταξύ των Μέγα-Τάσεων, των Αποτελεσµάτων και του Αντίκτυπού τους στην Αγορά Εργασίας µε τις Πολιτικές Παρεµβάσεις
Πηγή: Eurofound, 2020: 4
χρονα, δύναται να λάβει τόσο κάθετο (όπου υψηλά όσο και από την απασχόληση (Quintana, Ruiz &
καταρτισµένοι εργάζονται σε, χαµηλής εξειδίκευ- Vila, 2014).
σης, θέσεις εργασίας), όσο και οριζόντιο χαρα- Η αναδυόµενη εντατικοποίηση στην αγορά εργα-
κτήρα (όπου ένας ολόκληρος τοµέας της εκπαί- σίας οφείλεται αφενός στον αντίκτυπο των αλλε-
δευσης δεν συµβαδίζει µε τους µετασχηµατισµούς πάλληλων κρίσεων στην απασχόληση και στην
της αγοράς εργασίας) (Robert, 2014). αγορά εργασίας και αφετέρου στις Μέγα-Τάσεις
Η απασχολησιµότητα σχετίζεται σε πολύ µεγάλο (megatrends) και στις µεταβολές, που έχουν λά-
βαθµό και µε τις ακολουθούµενες πολιτικές εκ- βει χώρα και εξελικτικά επικυριαρχούν σε διεθνές
παίδευσης και κατάρτισης όσο και µε τις ενεργη- επίπεδο τις τελευταίες δεκαετίες (επί παραδείγ-
τικές πολιτικές απασχόλησης, καθώς διαµορφώ- µατι παγκοσµιοποίηση, ψηφοποίηση/ψηφιακή οι-
νεται από παράγοντες όπως τα έτη εκπαίδευσης, κονοµία, δηµογραφικές και κοινωνικές αλλαγές, κλι-
r
u
o
0

3
(
E
:
f
2
d

,
0
o
2
n
u
)
.
4
-
η κατάρτιση κατά τη διάρκεια και µετά τις σπου- µατική αλλαγή κ.ά.) (Eurofound, 2020: 3-4).
δές, το εύρος των σπουδών και η χρησιµότητα των Οι τελευταίες είχαν σαφείς επιπτώσεις στην δοµή
δεξιοτήτων που αναπτύσσονται µετά µέσω άλλων της οικονοµίας, την οργάνωση της παραγωγής και
µαθησιακών διαδροµών (Garrouste & Rodrigues, στην αγορά εργασίας, έχοντας, συνακόλουθα, άµεσο
2014). αντίκτυπο/ συνέπειες στις εργασιακές σχέσεις,
Όλα τα παραπάνω σχετίζονται στενά µε τις εκπαι- στις µορφές απασχόλησης και στους τύπους συµ-
δευτικές εµπειρίες καθώς και µε τις διοικητικές- βάσεων/συµβολαίων, όσο και στα συστήµατα κοι-
κ
ι
ά
(
οργανωτικές δεξιότητες και εµπειρίες, που απο- νωνικής πρόνοιας στην Ευρώπη, (βλ. αναλυτικά
β
λ

α
α
.
τ
ν
λ
υ
.
)
ή
µ
α
1

2
d
,
0
:
0
2
r
o
κτήθηκαν τόσο από την εκπαίδευση και τη ∆ΒΜ E Eurofound, 2020: 3-4) (βλ. και Σχήµα 1).
u
u
n
f
o

κ
α
.

Σ
χ
ι

4
)
3
-
β
λ

(