Page 11 - Open2U - OCTOBER - 2022

Φάκελος: Εκπαίδευση Χωρίς Σύνορα 11

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2022

Ν Ν. . Μ Μή ήτ τρ ρο ου υ: : Κ Κλ λε ει ιδ δί ί η η ε επ πά άρ ρκ κε ει ια α κ κα αι ι η η π πο οι ιό ότ τη ητ τα α τ το ου υ α αν νο οι ικ κτ το ού ύ ε εκ κπ πα αι ιδ δε ευ υτ τι ικ κο ού ύ υ υλ λι ικ κο ού ύ

O καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Πρόεδρος Συνδέσµου Ελληνικών Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών Νικόλαος Μήτρου
µιλά στην «Οpen2U» για τον ρόλο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στην Τριτοβάθµια και στην, µετά από αυτήν, Συνεχιζόµενη
Εκπαίδευση και ∆ιά Βίου Μάθηση εστιάζοντας περισσότερο στην Ανοικτή εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση.

Την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (εΑΕ) την γνωρίσαµε όλοι • Για την µετα-Πανεπιστηµιακή εκπαίδευση, τυπική ή άτυπη, στο Ένας βασικός πυλώνας της Ανοικτής Εκπαίδευσης είναι οι Ανοι-
κατά την περίοδο της Πανδηµίας covid-19, αν και ήταν σε χρήση πλαίσιο προγραµµάτων Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης/Κατάρτισης κτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι (Open Educational Resources -
1 ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Κατά την τελευταία ή ∆ιά Βίου Μάθησης, η εΑΕ είναι και θα συνεχίσει να είναι ο βασι- 3 OER). Περιλαµβάνουν εκπαιδευτικό υλικό (βιβλία, διαλέξεις,
τριετία, η αδυναµία προσέλευσης στις τάξεις, µας ανάγκασε να κά- κός τρόπος υλοποίησής τους. Τα λεγόµενα MOOCs (Massive Open άλλα µαθησιακά αντικείµενα, όπως διαδραστικούς χάρτες, πίνα-
νουµε τα µαθήµατα από απόσταση. Αναπτύχθηκαν νέες πλατφόρ- Online Courses, https://www.mooc.org/) είναι σε λειτουργία εδώ κες και σχήµατα) και ερευνητικά/επιστηµονικά δεδοµένα, τα οποία
µες ή βελτιώθηκαν υπάρχουσες (Teams, Zoom, Webex κ.λπ.), ώστε και πολύ καιρό και διαρκώς πληθύνονται. είτε αποτελούν ανοικτά δηµόσια δεδοµένα, είτε διατίθενται µε ανοι-
να µπορεί να γίνεται το µάθηµα µέσω ∆ιαδικτύου µε όσο πιο ζων- κτές άδειες (π.χ. Creative Commons) για ελεύθερη χρήση. Σε µια
τανό και διαδραστικό τρόπο µπορεί. Η εµπειρία αυτή αποδείχθηκε Για την τυπική Προπτυχιακή και Μεταπτυχιακή Εκπαίδευση, σχετική έρευνα που είχαµε κάνει για τα Προγράµµατα ∆ιά Βίου
πολύτιµη, αναδεικνύοντας τα πλεονεκτήµατα αλλά και τις δυσλει- όπως προείπα, όπου η διά ζώσης εκπαίδευση θα συνεχίσει Μάθησης στην Ελλάδα, το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιµοποιούν
τουργίες του συγκεκριµένου τρόπου διδασκαλίας και µάθησης. 2 να είναι η βασική της µορφή, η εισαγωγή και χρήση µιας εξ τα Προγράµµατα αυτά είναι σχεδόν αποκλειστικά αυτής της κατη-
Τώρα που µπαίνουµε σιγά-σιγά στην µετα-covid εποχή και επα- αποστάσεως συνιστώσας εκπαίδευσης αποτελεί το ιδανικό συµ- γορίας, όπου βεβαίως υπάρχει. Κατά την άποψή µου, το κλειδί της
νερχόµαστε στην κανονικότητα, µπορούµε να κάνουµε την αποτί- πλήρωµα. Με αφετηρία, ωστόσο, την τελευταία διαπίστωση στο ενίσχυσης και επιτυχίας της Ανοικτής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευ-
µηση και να βγάλουµε ώριµα και µακροπρόθεσµα συµπεράσµατα. πρώτο ερώτηµά σας και την αναφορά µου στα MOOCs, θα ήθελα σης βρίσκεται στη δηµιουργία και συντήρηση ανοικτού εκπαιδευ-
Επιγραµµατικά, λοιπόν, για το µέλλον της εξ αποστάσεως διδα- να τονίσω τη στενή σχέση της εΑΕ µε την ονοµαζόµενη Ανοικτή τικού υλικού, στη δέουσα επάρκεια και ποιότητα, µε τη συνέργεια
σκαλίας και µάθησης στην Τριτοβάθµια και µετα-Τριτοβάθµια (τυ- Εκπαίδευση (Open Education) και να εξειδικεύσω το ερώτηµά σας όλων των εµπλεκοµένων. Αυτό µόνο µε τη συστηµατική χρηµατο-
πική και άτυπη) Εκπαίδευση θα έλεγα τα ακόλουθα: στην Ανοικτή εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Η Ανοικτή Εκπαίδευση, δότηση της Πολιτείας µπορεί να γίνει, δεδοµένου ότι ο δηµιουργός
• Σε προπτυχιακό επίπεδο, η εΑΕ θα ενισχυθεί και θα λειτουργή- πέραν της ηθικής της αξίας, αφού υπηρετεί ένα από τα βασικότερα του ανοικτού υλικού δεν έχει να προσδοκά κάποιο χρηµατικό όφε-
σει συµπληρωµατικά προς τον βασικό τρόπο εκπαίδευσης, που θα ανθρώπινα δικαιώµατα (αυτό της ισότιµης πρόσβασης στην εκπαί- λος από τη στιγµή που θα το δηµοσιεύσει και διαθέσει σε ελεύθερη
εξακολουθήσει να παρέχεται µε φυσική παρουσία. Η εΑΕ µπορεί δευση και τη γνώση για όλους), έχει αποκτήσει στις µέρες µας και χρήση. Η χρηµατοδότηση µάλιστα της δηµιουργίας ανοικτού εκ-
να καλύπτει κενά, να ενεργοποιείται σε έκτακτες καταστάσεις, όπως αδιαµφισβήτητη αναπτυξιακή ισχύ, µε την αξιοποίηση των ψηφια- παιδευτικού υλικού για προπτυχιακά µαθήµατα επιφέρει πολλαπλό
αυτή της πανδηµίας, αλλά και να λειτουργεί µονιµότερα, σε υβρι- κών τεχνολογιών και του ∆ιαδικτύου. όφελος, αφού το υλικό αυτό θα χρησιµοποιηθεί και σε όλες τις
δικά σχήµατα (φυσική διδασκαλία στην τάξη µε ταυτόχρονη διαδι- Οι δυνατότητες που προσφέρονται για συνεχιζόµενη κατάρτιση και επόµενες βαθµίδες εκπαίδευσης και ∆ιά Βίου Μάθησης. Ένα επι-
κτυακή µετάδοση) για άτοµα που αδυνατούν να προσέλθουν. Η πα- ενηµέρωση του εργατικού δυναµικού, ακόµα και για αλλαγή της τυχές παράδειγµα τέτοιας δράσης είναι ο ΚΑΛΛΙΠΟΣ (www.kalli-
ράλληλη καταγραφή των διαλέξεων για εκ των υστέρων (off-line) επαγγελµατικής δραστηριότητας, αν αυτή κριθεί αναγκαία, µετά την pos.gr), έργο µε στόχο τη δηµιουργία ανοικτών ψηφιακών ακαδη-
µελέτη από απόντες και παρόντες στην τάξη αποτελεί πολύτιµη απαραίτητη επανεκπαίδευση, συνιστούν ισχυρά αναπτυξιακά εργαλεία. µαϊκών συγγραµµάτων, µε χρηµατοδότηση από το Π∆Ε/ΕΠΑ του
επέκταση και συµπλήρωση της µάθησης διά ζώσης. Τα Ανοικτά Πανεπιστήµια (συµπεριλαµβανοµένου του Ελληνικού Υπουργείου Παιδείας. Μετά το τέλος και της τρέχουσας (δεύτερης)
• Σε περιπτώσεις συνεργασιών Ιδρυµάτων σε κοινά Προγράµµατα ΕΑΠ), τα οποία λειτουργούν εδώ και χρόνια, και τα Κέντρα ∆ιά Βίου φάσης αυτού του Έργου, το ψηφιακό Αποθετήριο ΚΑΛΛΙΠΟΣ
Σπουδών, οι οποίες στις µέρες µας ευνοούνται και ενισχύονται, η Μάθησης (ΚΕ∆ΙΒΙΜ), τα οποία στη χώρα µας θεσµοθετήθηκαν σχε- (https://repository.kallipos.gr) θα διαθέτει περισσότερα από 1.200 τέ-
εξ αποστάσεως διδασκαλία µαθηµάτων είναι ο βασικός/εφικτός τικά πρόσφατα µέσα στα συµβατικά Πανεπιστήµια, προσφέρουν τοια συγγράµµατα, διαθέσιµα ελεύθερα σε όλους και χρήσιµα όχι
τρόπος υλοποίησης αυτής της συνεργασίας. αυτές τις δυνατότητες. Εναπόκειται στα Ιδρύµατα αυτά να ενισχύ- µόνο για τα προπτυχιακά και µεταπτυχιακά µαθήµατα, για τα οποία
• Πολλά Μεταπτυχιακά Προγράµµατα Σπουδών λειτουργούν ήδη µε σουν και επεκτείνουν τα προσφερόµενα Προγράµµατα Ανοικτής κυρίως δηµιουργούνται, αλλά και για όλα τα Προγράµµατα Ανοικτής
εξ αποστάσεως τρόπους διδασκαλίας και θα συνεχίσουν εντατικότερα. εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης.