Page 13 - Open2U - OCTOBER - 2022

Φάκελος: Εκπαίδευση Χωρίς Σύνορα 13

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2022

Γράφηµα 1: Ελλάδα & EU27, Α τρίµηνο 2021
ν
α
µ

ύ
υ
δ
ι
ο
κ
µ
υ

κ
κ
ύ
ο
ο
ν

υ
τ

κ
έ
ς
ε
τ
α
ι
ο
κ

4
ε
γ
ρ
κ
µ
5
7
-
α

,
2
ι
5
5
ι
α
τ

5
-
Η Ηλικιακές οµάδες 15-24, 25-54 και 55-74 του εκτεταµένου εργατικού δυναµικού
4
τ
ε
α
ς
ο
ά
ι
δ
ε
2
-
4
έ

1

5
λ
ο
µ
ή

ς

α
η
α

ά
ν
λ
α
σ
α
κ
ι
ί
ι
κ
α
τ

η
τ
η

ό
(
τ
%
ς
ά

ρ
ε
ρ

ς
α
ο
γ
γ
ο
τ
ν
ο
ά
Υ Υποτονικότητα της αγοράς εργασίας ανά ηλικιακή οµάδα (%) )
π
α
δ
κ
ι
Πηγή: Eurostat, 2021b, όπ. παρατ. στο Παπαδάκης κ.ά. 2021
’ αυτό το πλαίσιο, η ανεργία, η νεανική ανερ-
γία, η φτώχεια και η επίµονη µεταξύ τους
Σσυσχέτιση, συνιστούν ίσως τις κυριότερες
προκλήσεις εντός της Ε.Ε. στις µέρες µας. Σύµ-
φωνα µε έρευνα του Ευρωβαρόµετρου, περισσό-
τεροι/ες από τους µισούς/ές Ευρωπαίους/ες θε-
ωρούν ότι δεν έχουν όλοι ευκαιρίες/δυνατότητες
επιτυχίας και οι ευκαιρίες ζωής (life chances) θα
είναι περισσότερο περιορισµένες για την νέα-επό-

E
.
u
α
r
µενη γενιά ( (βλ. Eurobarometer 2017, όπ. αναφ. .
t

e
1
e
0
ό
b
α

λ
ν
.
π
r
o
φ
o
7
m
β
,
a
2

r
0
)
2
:

C
a
n
o
i
s
m
m

E
τ
ο
u
p
e
r
o
s
o
n
0
2

σ στο European Commission 2017a: 20).
a
7
1
i
Εν κατακλείδι, τα επίµονα υψηλά ποσοστά νεανι-
κής ανεργίας, το αυξανόµενο µερίδιο της επισφα-
λούς εργασίας και η «κανονικοποίησή/ νοµιµο-
ποίησή» της στις αγορές εργασίας στην ΕΕ, η αναν-
τιστοιχία δεξιοτήτων (skills mismatch), οι ευρύ-
τερες µεταβολές στην αγορά εργασίας εγείρουν
µία σειρά από προκλήσεις, που µεταξύ άλλων αφο-
ρούν στο σύνολο δεξιοτήτων, που απαιτούνται προ-
κειµένου τα νεαρά άτοµα να προσαρµοστούν στην, θηση (∆ΒΜ) καλούνται να διαδραµατίσουν ένα διαδροµών (learning pathways) στους πολίτες και
ειδικά σε εκείνους που υφίστανται τις επιπτώσεις
καθοριστικό ρόλο στις ευκαιρίες ζωής, καθώς σε
συνεχώς µεταβαλλόµενη, αγορά εργασίας και να
βελτιώσουν τις ευκαιρίες ζωής τους σε ένα εξελι- ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει, στις µέρες µας, µία των τεκτονικών µετασχηµατισµών στην αγορά ερ-
γασίας, που ενίοτε εκβάλλουν στην αυξηµένη επι-
ισχυρή σύνδεση/συσχέτιση µεταξύ εκπαιδευτικού
κτικά αβέβαιο πλαίσιο. επιπέδου και κοινωνικών αποτελεσµάτων (βλ. ανα- -
(
β
ν
α
α

.
λ
Στο σηµείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι µε βάση λ λυτικά European Commission, 2017b: 9). . σφάλεια και τρωτότητα τους. Η στοχευµένη και πι-
r
n
a
i
p
o
e
i
s
s
m
m

C
o
υ
E
o
,
n
τ

ά
κ
στοποιηµένη απόκτηση γνώσεων και ανάπτυξη-
ι
:
u
b
7
1
0
)

2

9
τα πρόσφατα ευρήµατα του Eurofound, καταγρά- Οι εναλλακτικές διαδροµής µάθησης και η πιστο-
φονται 8 βασικές προκλήσεις για την Ε.Ε. στο πε- ποίηση των µαθησιακών αποτελεσµάτων που προ- επικαιροποίηση δεξιοτήτων και ικανοτήτων σε ένα
υφιστάµενο ή αναδυόµενο επαγγελµατικό πεδίο,
δίο της απασχόλησης (Eurofound, 2020: 2). Συγ- κύπτουν από αυτές όσο και το στοχευµένο reskil- µπορεί να συµβάλει στη µάθηση χωρίς αποκλει-
κεκριµένα: Ευελιξία (flexibilisation) και συνακό- ling αποκτούν ιδιαίτερη σηµασία. Μέσα σε αυτό
λουθα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων/ το µεταβαλλόµενο πλαίσιο ο ρόλος των micro-cre- σµούς, στην ενδυνάµωση της απασχολησιµότητας
και τελικά στην κοινωνική ενσωµάτωση. ∆υνητικά
Εργασία Μερικής Απασχόλησης (part-time work)/ dentials καθίσταται όλο και πιο σηµαντικός. Σύµ-
Προσωρινές συµβάσεις/συµβόλαια (temporary φωνα µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «τα µικροδια- µπορούν να συνδεθούν και µε την κοινωνική και-
νοτοµία και να συµβάλλουν στην εµπράγµατη λει-
contracts)/ Αυτο-απασχόληση (self-employment)/ πιστευτήρια είναι επαγγελµατικά προσόντα που
Πόλωση (polarisation), καθώς παρατηρείται σε όλη αποδεικνύουν τα µαθησιακά αποτελέσµατα που τουργία της κατάρτισης ως ενεργητική πολιτική
απασχόλησης. Αυτό που απαιτείται είναι η οριστι-
την Ε.Ε. µία αυξανόµενη πόλωση, καθώς διαπι- αποκτήθηκαν µέσω ενός σύντοµου κύκλου µαθη-
στώνεται αύξηση των ποσοστών απασχόλησης στις µάτων ή ενότητας που αξιολογήθηκε µε διαφανή κοποίηση της ευρωπαϊκής προσέγγισης για τα µι-
θέσεις εργασίας που είναι υψηλά αµειβόµενες τρόπο. Τα µικροδιαπιστευτήρια µπορούν να ολο- κρο-διαπιστευτήρια και την πιστοποίηση τους (στο
(high-paid) αλλά και χαµηλά αµειβόµενες (low- κληρώνονται επιτόπου, µέσω διαδικτύου ή σε µει- πλαίσιο και της σχετικής διαβούλευσης που έχει
paid), ενώ εν αντιθέσει, η αύξηση της απασχόλη- κτή µορφή. Ο ευέλικτος χαρακτήρας αυτών των ξεκινήσει από τον Απρίλιο του 2021), παρέχοντας
στον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης (European
σης στις θέσεις εργασίας µε µεσαίου επιπέδου επαγγελµατικών προσόντων επιτρέπει στους πολίτες,
απολαβές ήταν µικρότερη (Eurofound, 2020a: 2)/ συµπεριλαµβανοµένων των εργαζοµένων πλήρους Education Area) µια επιπλέον κρίσιµη δυνατότητα-
πτυχή και στους δυνάµει και ενεργεία εργαζόµε-
Αύξηση της ανασφάλειας (rising insecurity)/ Νέα απασχόλησης, να αποκτούν πρόσβαση σε ευκαι-
επιχειρηµατικά µοντέλα (new business models), ρίες µάθησης» (European Commission 2022). Η νους την απαραίτητη ορατότητα στα προσόντα και
συµπεριλαµβανοµένης της τηλεργασίας/ Πανδη- ευελιξία και η προσαρµοστικότητα των µικρο-δια- τις δεξιότητες που έχουν αποκτηθεί. Σε µια «Κοι-
µία COVID-19 και επιπτώσεις της στην αγορά ερ- πιστευτηρίων ενδυναµώνει το ρόλο τους και τα εν- νωνία των ∆εξιοτήτων» (Παπαδάκης 2006), µε δε-
γασίας. τάσσει οργανικά στην ευρύτερη «οµπρέλα» της δοµένη και την ένταση της κοινωνικής ευαλωτό-
Ειδικά ως προς την Ελλάδα (σε µια χώρα µε υψηλή ∆ΒΜ, παρέχοντας σειρά εναλλακτικών µαθησιακών τητας, αυτή είναι µια επίµονη πρόκληση που δεν
νεανική ανεργία, µακροχρόνια ανεργία, ποσοστό µπορεί να µείνει αναπάντητη.
Neets και έντονη υποτονικότητα στην αγορά ερ-

ά
κ
δ
ι
υ
η
κ
τ
(
Π
ά
.

λ
β
α
α
π
α
0
2
2
.

α
γασίας (βλ. αναλυτικά Παπαδάκης κ.ά. 2021 και ι
κ
1

κ
λ
ς

.
ν
ά
α

)
1
ά
γ
∆ ∆ιάγραµµα 1), αξίζει να επισηµανθεί η (διαπιστω- Βιβλιογραφικές Αναφορές
ι
ρ
µ
α
α
µ
µένη) ραγδαία διεύρυνση του φαινοµένου της επι-
σφαλούς εργασίας και της (ποιοτικής και ποσοτι-
κής) αύξησης των επισφαλών µορφών εργασίας Eurofound (2020). Labour market change: Garrouste, C., & Rodrigues, M. (2012). The λησιµότητας και οι Πολιτικές Κατάρτισης:
στην Ελλάδα (βλ. Παπαδάκης κ.ά. 2021), στις οποίες Trends and policy approaches towards employability of young graduates in Europe: Όψεις του Πεδίου και Σχεδίασµα Ανάλυσης.
(
β
2
0
.
ς

κ
2
,
)
ά
.

Π
α
π
λ
.

ά
κ
η
α
1
δ
εξ ανάγκης η νέα γενιά στρέφεται (αρκετά συχνά) flexibilisation. Challenges and prospects in Analysis of the ET2020 benchmark. JRC Αθήνα-Κοµοτηνή: Αντ. Σάκκουλας.
ελλείψει εναλλακτικών. the EU series. Luxembourg: Publications Scientific and Technical Reports, EUR 25624 Παπαδάκης Ν., ∆ρακάκη Μ., Σαριδάκη Σ.
Office of the European Union. Available at: EN. Luxembourg: Publications Office of (2021), «Ο βαθµός Απελπισίας». Αγορά Ερ-
διαφαινοµένη, διευρυµένη και (συχνά) εξα- doi:10.2806/70018 & https://www.eurofo- the European Union. Available at: γασίας, Επισφαλής Εργασία και Κοινωνική
ναγκαστική, νεόδµητη εργασιακή «κανονι- und.europa.eu/publications/flagship-re- doi:10.2788/69842. Ευπάθεια στη Νέα Γενιά στην Ελλάδα: Η
.
Ηκότητα» (µε τη συχνή παραβίαση των ερ- port/2020/labour-market-change-trends- Li, P S. (2008). Immigration from China to κατάσταση των πραγµάτων (σε Ευρώπη
γασιακών δικαιωµάτων των επισφαλώς εργαζό- and-policy-approaches-towards- Canada in the Age of Globalization: Issues και Ελλάδα), παράµετροι, τάσεις, µετα-
µενων νέων και συνακόλουθα τις σοβαρές επι- flexibilisation. of Brain Gain and Brain Loss. Pacific Af- σχηµατισµοί, επιπτώσεις και προκλήσεις
πτώσεις στις εργασιακές σχέσεις) δείχνει να οδη- European Commission (2017a). Reflection fairs, 81(2), pp. 217-239. Available at: για τις πολιτικές απασχόλησης. Αθήνα: Ι.
γεί σε µία ανακατασκευή της «ηθικής της εργα- Paper on the Social Dimension of Europe. doi:10.5509/2008812217. Σιδέρης
σίας», µε επικυρίαρχες τις (παράτυπες) εργασια- COM(2017) 206, 26.04.2017. European Com- Papadakis, N., Drakaki, M., Saridaki, S., Quintana Delia Davila, C., Mora Ruiz, J. G.,
κές νόρµες. Όπως διαπιστώσαµε σε πρόσφατη mission. Available at: https://ec.europa. Dafermos, V. (2021). “The degree of de- & Vila, L. E. (2014). Competencies which sh-
έρευνά µας, αναδεικνύεται µία ευρύτερη τάση δι- eu/info/publications/reflection-paper- spair”. The disjointed labour market, the ape leadership. International Journal of
εύρυνσης και «κανονικοποίησης» των µορφών social-dimension-europe_en. impact of the pandemic, the expansion of Manpower, 35(4), pp. 514-535. Available
επισφαλούς εργασίας αναφορικά µε τη νέα γενιά, European Commission (2017b). Education precarious work among youth and its ef- at: doi:10.1108/IJM-05-2013-0107.
ιδίως του συνδυασµού δηλωµένης και αδήλωτης and Training Monitor 2017. Luxembourg: fects on young people's life trajectories, Robst, J. (2007). Education and job match:
εργασίας αλλά και της αποκλειστικά αδήλωτης ερ- Publications Office of the European Union. life chances and political mentalities-pu- the relatedness of college major and work.
γασίας καθώς και εκτεταµένης ελαστικοποίησης των Available at: https://op.europa.eu/en/pu- blic trust. The case of Greece. The Euro- Economics of Education Review, 26(4), pp.
όρων εργασίας (βλ. αναλυτικά Παπαδάκης κ.ά. blication-detail/-/publication/38e7f778- pean Quarterly of Political Attitudes and 397-407. Available at: doi:10.1016/j.econe-
2021). Οι συνέπειες αυτών ενδέχεται να αποβούν bac1-11e7-a7f8-01aa75ed71a1. Mentalities (EQPAM), 10(2), pp. 26-53. Avai- durev.2006.08.003.
.
καθοριστικές και εκτατικές για την κοινωνική συ- European Commission (2022), Μια ευ- lable at: https://www.eqpam.unibuc.ro/pa- Robert, P (2014). Job mismatch in early
νοχή και η ανάγκη για αλλαγή παραδείγµατος (pa- ρωπαϊκή προσέγγιση για τα µικροδιαπι- padakis-et-al. career of graduates under post-commu-
radigm shift) στην αγορά εργασίας συνιστά µια στευτήρια. Στο https://education.ec.eu- Παπαδάκης, Ν. (2006). Προς την «Κοινω- nism. International Journal of Manpower,
επίµονη πρόσκληση, τόσο για τις πολιτικές απα- ropa.eu/el/education-levels/higher- νία των ∆εξιοτήτων»; Τα Όρια της Υπερε- 35(4), pp. 500-513. Available at: https://
σχόλησης όσο και για την κοινωνική πολιτική. education/micro-credentials θνικότητας, το ∆ιακύβευµα της Απασχο- doi.org/10.1108/IJM-05-2013-0113.
Η Εκπαίδευση, η Κατάρτιση και η ∆ια Βίου Μά-