Page 16 - Open2U - February- 2022

16 Βιβλιοθήκη ΕΑΠ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2022

Ηκαταπολέµηση

τηςπαραπληροφόρησης

στηνΕυρωπαϊκήΈνωση

ΤοΚέντροΕυρωπαϊκήςΤεκµηρίωσηςτηςΒιβλιοθήκηςτουΕΑΠσυγκέντρωσεηλεκτρονικέςπηγέςπληροφόρησης

ΕυρωπαEκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος, το 2018, καθό- κε στις ευρωπαEκές αξίες, στους δηµοκρατικούς θεσµούς, συµπερι-
ρισαν την προσέγγισή τους για την καταπολέµηση της παραπλη- λαµβανοµένης της ελευθερίας της έκφρασης και των ελεύθερων και πο-
Ηροφόρησης µέσω του «Σχεδίου δράσης κατά της παραπληροφό- λυφωνικών µέσων επικοινωνίας, που αποτελούν τους ακρογωνιαίους λί-
ρησης», πολιτική που βασίστηκε στην ανακοίνωση της Επιτροπής µε τίτ- θους για την ανθεκτικότητα των κοινωνιών απέναντι στις καθηµερινές
λο «Αντιµετώπιση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο: µια EυρωπαEκή προκλήσεις και στις προκλήσεις της πανδηµίας COVID-19 (πανδηµία του
Προσέγγιση», της 26ης Απριλίου 2018. Το «Σχέδιο ∆ράσης» βασίστη- «κορωνοEού»).

Η επιδηµική έξαρση της νόσου του κορωνοlού, COVID Η ΕυρωπαEκή Επιτροπή έχει αναπτύξει µια σειρά από κή κοινότητα που περιλαµβάνει, µεταξύ άλλων, ελεγ- στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) και τα
19, συνοδεύτηκε από ένα τεράστιο κύµα ψευδών και πα- πρωτοβουλίες και διαθέσιµα εργαλεία (πλατφόρµες, κτές γεγονότων, ακαδηµαlκούς ερευνητές και εν- µέσα ενηµέρωσης. Ενδεικτικά αναφέρουµε:
ραπλανητικών πληροφοριών, που εξαπλώθηκαν στο δια- ηλεκτρονικές εκδόσεις κ.ά.) για την αντιµετώπιση της διαφερόµενα µέρη που συµβάλλουν στην αντιµετώπιση • Το κοινωνικό παρατηρητήριο για την παραπληροφό-
δίκτυο και βρήκαν έδαφος στις πιο βασικές ανησυχίες παραπληροφόρησης, για να διασφαλίσει αφενός την της παραπληροφόρησης. ρηση και την ανάλυση των µέσων κοινωνικής δικτύωσης
των ανθρώπων. προστασία των ευρωπαEκών αξιών και των δηµοκρα- • Το Σχέδιο ∆ράσης για την ευρωπαlκή δηµοκρατία (Eu- «Social Observatory for Disinformation and Social Media
Η «επιδηµία της παραπληροφόρησης» (infodemic), τικών συστηµάτων και αφετέρου για να ευαισθητο- ropean Democracy Action Plan) που στόχο έχει την εν- Analysis» (SOMA), που µαζί µε άλλα χρηµατοδοτούµε-
όπως την χαρακτήρισε ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγεί- ποιήσει την κοινωνία για το φαινόµενο της παραπλη- δυνάµωση των πολιτών και την οικοδόµηση ανθεκτικό- να από την Ε.Ε. έργα (PROVENANCE, SocialTruth, EU-
ας (ΠΟΥ), απαιτεί συνολική προσέγγιση και αντιµετώ- ροφόρησης και των απειλών που αυτό συνεπάγεται, κα- τερων δηµοκρατιών σε ολόκληρη την Ε.Ε., µέσω της προ- NOMIA, WeVerify), αποτελούν τη βάση καθοδήγησης του
πιση της υβριδικής απειλής, ώστε το κοινό να ξεχωρί- θώς ο εντοπισµός της απαιτεί ολοένα και πιο εξελιγ- ώθησης ελεύθερων και δίκαιων εκλογών, της ενίσχυ- τοµέα των µέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το παρατη-
σει τα πραγµατικά γεγονότα από τις ψευδείς ειδήσεις. µένες ανθρώπινες και τεχνικές δεξιότητες. Συγκε- σης της ελευθερίας των µέσων ενηµέρωσης και της αν- ρητήριο έχει ήδη συγκεντρώσει σηµαντικό αριθµό πό-
Η Ευρωπαlκή Επιτροπή είναι αποφασισµένη να προ- κριµένα: τιµετώπισης της παραπληροφόρησης. ρων και αναλύσεων σχετικά µε την υπερπληροφόρηση
στατεύσει τις κοινωνίες, τους πολίτες και τις ελευθε- • Τον Κώδικα ∆εοντολογίας για την παραπληροφόρηση: • Το Πρόγραµµα Παρακολούθησης παραπληροφόρησης για τον κορωνοlό και τις γνώσεις σχετικά µε την παρα-
ρίες έναντι των ενεργειών παραπληροφόρησης, όπως ένακαινοτόµοεργαλείοπουεξασφαλίζειµεγαλύτερηδια- για τον COVID-19. πληροφόρηση.
τονίζεται και στο «Στρατηγικό Θεµατολόγιο» για την πε- • Το έργο «Quality and Effectiveness in Science and Te-
ρίοδο 2019-2024. chnology communication» (QUEST) αφορά την ποιότη-
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος/Αντιπρόεδρος Ζοζέπ Μπορέλ τα και την αποτελεσµατικότητα στην επικοινωνία στον
αναφέρει: «Η παραπληροφόρηση τον καιρό της πανδη- τοµέα της επιστήµης και της τεχνολογίαςκαι έδωσε προ-
µίας µπορεί να σκοτώσει. Έχουµε καθήκον να προστα- σοχή σε διάφορες πτυχές της ποιοτικής επιστηµονικής
τεύουµε τους πολίτες µας ενηµερώνοντάς τους σχετι- πληροφόρησης σχετικά µε την κρίση του κορωνοlού.
κάµετιςψευδείς πληροφορίες καιαποκαλύπτοντας εκεί- • Το έργο «Trustworthy, Reliable and Engaging Scien-
νους που τις διαδίδουν. Στον τεχνοκρατούµενο κόσµο tific Communication Approaches» (TRESCA), το οποίο
µας, στον οποίο οι πολεµιστές κραδαίνουν πληκτρολό- ασχολείται µε την εδραίωση εµπιστοσύνης προς την επι-
για αντί για ξίφη, ενώ κρατικοί και µη κρατικοί παράγοντες στήµη και την καιτονοµία µέσω καινοτόµων επικοινω-
χρησιµοποιούν ως όπλα στοχευµένες προσπάθειες επη- νιακών πρακτικών µεταξύ επιστηµονικών ερευνητών, δη-
ρεασµού και εκστρατείες παραπληροφόρησης, η Ευ- µοσιογράφων και υπευθύνων χάραξης πολιτικής, ανέ-
ρωπαlκή Ένωση εντείνει τη δράση της και αυξάνει και λυσε επίσης «βασικές ψηφιακές πρακτικές για την εξά-
τις ικανότητές της για να κερδίσει τη µάχη αυτή». λειψη της παραπληροφόρησης».
Η Αντιπρόεδρος για θέµατα αξιών και διαφάνειας Βιέ- • Το έργο «Fake News discovery and propagation from
ρα Γιούροβα, δήλωσε σχετικά: «Κύµατα παραπληρο- big Data Analysis and artificial intelligence Operations»
φόρησης έχουν πλήξει την Ευρώπη κατά τη διάρκεια της (FANDANGO), το οποίο στόχο έχει την συγκέντρωση και
πανδηµίας του κορωνοlού. Προέρχονται τόσο από το επαλήθευση διαφόρων τυπολογιών δεδοµένων σχετι-
εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό της Ε.Ε. Για να κα- κά µε ειδήσεις, πηγές µέσων ενηµέρωσης, µέσα κοι-
ταπολεµήσουµε την παραπληροφόρηση, πρέπει να κι- νωνικής δικτύωσης και ανοικτά δεδοµένα, ώστε να εν-
νητοποιήσουµε όλους τους σχετικούς παράγοντες, τοπίζονται οι ψευδείς ειδήσεις και να παρέχεται µια πιο
από τις διαδικτυακές πλατφόρµες έως τις δηµόσιες αρ- αποτελεσµατική και έγκυρη επικοινωνία σε όλους τους
χές, και να στηρίξουµε τους ανεξάρτητους ελεγκτές γε- Ευρωπαίους πολίτες. Ως εκ τούτου, το έργο FANDAN-
γονότων και τα µέσα επικοινωνίας. Οι διαδικτυακές πλατ- GO έχει ως στόχο να άρει τους φραγµούς διαλειτουρ-
φόρµες έλαβαν µεν θετικά µέτρα κατά τη διάρκεια της γικότητας των δεδοµένων, παρέχοντας ενοποιηµένες
πανδηµίας, όµως χρειάζεται να καταβάλουν ακόµη πιο τεχνικές και µια ολοκληρωµένη πλατφόρµα µαζικών δε-
έντονες προσπάθειες. Οι δράσεις µας πραγµατοποι- δοµένων ώστε να στηριχθούν οι βιοµηχανίες παραδο-
ούνται µε απόλυτο σεβασµό στα θεµελιώδη δικαιώµα- σιακών µέσων ενηµέρωσηςγια να αντιµετωπίσουν τη νέα
τα, ιδίως στην ελευθερία της έκφρασης και της ενηµέ- οικονοµία δεδοµένων σχετικών µε τις ειδήσεις µε αυ-
ρωσης». ξηµένη διαφάνεια στο πλαίσιο της υπεύθυνης έρευνας
και καινοτοµίας.
Σε ένα συνεχώς µεταβαλλόµενο τοπίο ενηµέρωσης, η
Εξ@ποστάσεως Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης
του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστηµίου, αναγνωρίζον-
τας την υπεραφθονία πληροφοριών και την ανάγκη για
πραγµατική και αξιόπιστη πληροφόρηση, προάγει τη χρή-
ση έγκυρων πηγών. Για το λόγο αυτό, το Κέντρο Ευ-
ρωπαlκής Τεκµηρίωσης (ΚΕΤ) της Βιβλιοθήκης του ΕΑΠ
συγκέντρωσε ηλεκτρονικές πηγές πληροφόρησης (e-
books) για τη δράση της Ευρωπαlκής Ένωσης στην κα-
ταπολέµηση της παραπληροφόρησης.
φάνεια και λογοδοσία στις διαδικτυακές πλατφόρ- • ∆ιαδικτυακά εργαλεία και πόρους ηλεκτρονικής µά- Οι χρήστες µπορούν να αναζητήσουν και ανακτήσουν το
µεςκαιπαρέχειέναδιαρθρωµένοπλαίσιογια θησης: επιλογή διαδικτυακών πόρων και εργαλείων για υλικό στον on-line κατάλογο της Βιβλιοθήκης µε σκοπό
την παρακολούθηση και τη βελτίωση των πο- µαθητές, εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές. Εργαλεία και να ενηµερωθούν για την πολιτική αλλά και για τις προ-
λιτικών που εφαρµόζουν οι πλατφόρµες σχε- πόρους που υπηρετούν και προάγουν την ενδυνάµωση, σπάθειες που καταβάλλει η Επιτροπή στο φαινόµενο της
τικά µε την παραπληροφόρηση. την ευαισθητοποίηση και την ενίσχυση της ανθεκτικό- παραπληροφόρησης.
• Το Ευρωπαlκό Παρατηρητήριο Ψηφιακών τητας της κοινωνίας, µέσω της προώθησης του γραµ- Το ΚΕΤ είναι ανοικτό για τα µέλη της Πανεπιστηµιακής
Μέσων που θα συµβάλει στη βαθύτερη κατα- µατισµού στα µέσα και την πληροφορία, συµπεριλαµ- Κοινότητας του ΕΑΠ και για το ευρύτερο κοινό κατά τις
νόηση των σχετικών µε την παραπληροφόρηση βανοµένης της κριτικής σκέψης. ώρες λειτουργίας της Βιβλιοθήκης του ΕΑΠ στο Πα-
παραγόντων, φορέων, εργαλείων, µεθόδων, ράρτηµα Αθήνας (∆ευτέρα-Παρασκευή 08:00-16:00). Για
δυναµικής διάδοσης, στόχων προτεραιότη- Μέσω της χρηµατοδοτούµενης έρευνας, η ΕυρωπαE- εξειδικευµένη πληροφόρηση οι ενδιαφερόµενοι µπορούν
τας και του αντικτύπου στην κοινωνία. Επί- κή Επιτροπή κινητοποίησε σηµαντικούς πόρους για το να επικοινωνήσουν µε την Μαρία Πετροπούλου, τηλ. 210-
σης, δηµιουργεί και στηρίζει µια πολυτοµεα- θέµα της ακρίβειας των πληροφοριών που εµφανίζονται 9097244, e-mail: mpetropoulou@eap.gr