Page 68 - ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΑΠ_2022_web

Μ Α ΙΟ Σ
Η αυταξία της πραγματιστικής εκπαίδευσης Όσο το σχήμα υπερτερεί της ουσίας, η έννοια της
Η αυταξία της πραγμα-
ΜΑΪΟΣ παιδείας θα απομακρύνεται από τη μήτρα της 2
τιστικής εκπαίδευσης
Η αυταξία της εκπαίδευσης αυτοπροσδιορίζεται, αλλά κυρίως, επαναπροσδιορίζει τη δυναμική του
οπτικής του Διαφωτισμού, η οποία προάγει την
κοινωνικού πλαισίου στο οποίο εκδηλώνεται. Κάθε κοινωνία καθορίζει τον βαθμό της πολιτισμικής και 0
Η αυταξία της εκπαίδευσης αυτοπροσδιορίζεται, εκπαίδευση ως εργαλείο παίδευσης του κοινω-
τεχνικής εξέλιξής της με βάση το εκπαιδευτικό σύστημα που υιοθετεί. Η προσδοκώμενη εικόνα ενός
αλλά κυρίως, επαναπροσδιορίζει τη δυναμική του νικού συνόλου. Η απτή πραγματικότητα, αποτε- 2 2
κοινωνικού συστήματος, αντανακλάται στην εννοιολογική και ηθική υπόσταση, καθώς και στη δόμηση του
κοινωνικού πλαισίου στο οποίο εκδηλώνεται. Κάθε λεί αφετηρία του εκπαιδευτικού «πειράματος», 0
εκπαιδευτικού οράματος που καλλιεργείται μέσα από συγκεκριμένες και οξυδερκείς επιλογές των
κοινωνία καθορίζει τον βαθμό της πολιτισμικής αλλά και τελικό αποδέκτη των προσδοκώμενων 1
ιθυνόντων: επιλογές ικανές να αποτελέσουν ουσιαστική πρόταση για το μέλλον και όχι απλή λύση για το
και τεχ αποτελεσμάτων. Η σύγχρονη οπτική της γνώσης
παρόν.νικής εξέλιξής της με βάση το εκπαιδευτικό
σύστημα που υιοθετεί. Η προσδοκώμενη εικόνα ταυτίζεται ολόενα και περισσότερο με την έννοια
Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, διατηρώντας μια ιδιαίτερα ρεαλιστική οπτική, στοχεύει στην
ενός κοινωνικού συστήματος, αντανακλάται στην της εξειδίκευσης. Όσο οι ορίζοντες της έννοιας
ουσιαστική αναβάθμιση της εκπαιδευτικής πραγματικότητας, ως πρακτικής εφαρμογής και ως θεωρητικής
εννοιολογική και ηθική υπόσταση, καθώς και της επιστήμης διευρύνονται, χάρη στη πληθώρα
προσέγγισης. Τα 45 ενεργά μεταπτυχιακά προγράμματα του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου
στη δόμηση του εκπαιδευτικού οράματος που των νέων επιστημονικών και τεχνικών πεδίων που
ενσαρκώνουν μια διορατική επιλογή που πλαισιώνει άρτια και αποτελεσματικά τη δομή της τριτοβάθμιας
καλλιεργείται μέσα από συγκεκριμένες και οξυδερ- αναδύονται μέσα από την ερευνητική διαδικασία,
εκπαίδευσης. Η θλιβερή διαπίστωση της σταδιακής «λυκειοποίησης» της βασικής πανεπιστημιακής
κείς επιλογές των ιθυνόντων: επιλογές ικανές να τόσο οι ορίζοντες της έννοιας της επιστημονικό-
εκπαίδευσης οδηγεί μοιραία στην αναζήτηση νέων μεθόδων, ώστε να ξεπεραστεί η σχηματική αντίληψη
αποτελέσουν ουσιαστική πρόταση για το μέλλον τητας στενεύουν. Η επιστημονικότητα δομείται
της.
και όχι απλή λύση για το παρόν. μέσα από τη σαφήνεια και την τεκμηρίωση, και
Όσο το σχήμα υπερτερεί της ουσίας, η έννοια της παιδείας θα απομακρύνεται από τη μήτρα της οπτικής
κατά συνέπεια, αποδομεί την ασάφεια και τη
Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, διατηρώ-
του Διαφωτισμού, η οποία προάγει την εκπαίδευση ως εργαλείο παίδευσης του κοινωνικού συνόλου. Η
ντας μια ιδιαίτερα ρεαλιστική οπτική, στοχεύει γενίκευση.
απτή πραγματικότητα, αποτελεί αφετηρία του εκπαιδευτικού «πειράματος», αλλά και τελικό αποδέκτη των
στην ουσιαστική αναβάθμιση της εκπαιδευτικής Η σχηματική αντίληψη των πανεπιστημιακών
προσδοκώμενων αποτελεσμάτων. Η σύγχρονη οπτική της γνώσης ταυτίζεται ολόενα και περισσότερο με
πραγματικότητας, ως πρακτικής εφαρμογής και σπουδών «απονεκρώνει» τον δυναμισμό του
την έννοια της εξειδίκευσης. Όσο οι ορίζοντες της έννοιας της επιστήμης διευρύνονται, χάρη στη πληθώρα
ως θεωρητικής προσέγγισης. Τα 45 ενεργά μετα- περιεχομένου τους και αποδυναμώνει τη δημι-
των νέων επιστημονικών και τεχνικών πεδίων που αναδύονται μέσα από την ερευνητική διαδικασία, τόσο
πτυχιακά προγράμματα του Ελληνικού Ανοιχτού ουργικότητα των επερχόμενων κοινωνιών. «Το
οι ορίζοντες της έννοιας της επιστημονικότητας στενεύουν. Η επιστημονικότητα δομείται μέσα από τη
Πανεπιστημίου ενσαρκώνουν μια διορατική επι- σχολείο μας προετοιμάζει για τη ζωή σε έναν κό-
σαφήνεια και την τεκμηρίωση, και κατά συνέπεια, αποδομεί την ασάφεια και τη γενίκευση.
λογή που πλαισιώνει άρτια και αποτελεσματικά τη σμο που δεν υπάρχει» διατύπωνε ο Αλμπέρ Καμύ
Η σχηματική αντίληψη των πανεπιστημιακών σπουδών «απονεκρώνει» τον δυναμισμό του περιεχομένου τους και αποδυναμώνει τη δημιουργικότητα των
δομή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η θλιβερή καταδεικνύοντας τον σημαντικότερο παράγοντα [μετα]πτυχιακών σπουδών αφουγκραζόμενο με
επερχόμενων κοινωνιών. «Το σχολείο μας προετοιμάζει για τη ζωή σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει» διατύπωνε ο Αλμπέρ Καμύ καταδεικνύοντας τον
διαπίστωση της σταδιακής «λυκειοποίησης» της αποτυχίας των θεσμών που απευθύνονται στις ευαισθησία, ετοιμότητα και θετικιστικό πνεύμα,
σημαντικότερο παράγοντα αποτυχίας των θεσμών που απευθύνονται στις «ζωντανές» και εξελισσόμενες κοινωνίες: την έλλειψη προσαρμοστικότητας. Το
βασικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης οδηγεί «ζωντανές» και εξελισσόμενες κοινωνίες: την έλ- τις επιστημονικές απαιτήσεις, τις επαγγελματι-
Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο επαναπροσδιορίζει την αξία των [μετα]πτυχιακών σπουδών αφουγκραζόμενο με ευαισθησία, ετοιμότητα και θετικιστικό
μοιραία στην αναζήτηση νέων μεθόδων, ώστε να λειψη προσαρμοστικότητας. Το Ελληνικό Ανοιχτό κές προοπτικές και τις δημιουργικές τάσεις μιας
πνεύμα, τις επιστημονικές απαιτήσεις, τις επαγγελματικές προοπτικές και τις δημιουργικές τάσεις μιας εξελισσόμενης και ανταγωνιστικής κοινωνίας.
ξεπεραστεί η σχηματική αντίληψη της. Πανεπιστήμιο επαναπροσδιορίζει την αξία των εξελισσόμενης και ανταγωνιστικής κοινωνίας.
Η παιδεία ως ηθική υπέρβαση
Η παιδεία ως ηθική υπέρβαση
ΙΟ ΥΛΙΟΣ/ Ο καθηγητής ως επιστήμονας χρίζεται λειτουργός της γνώσης και εμπνευσμένο πρότυπο όταν το έργο του εντάσσεται στην ευρύτερη ηθική αποστολή
προσφοράς. Μόνο τότε ο ρόλος του ταυτίζεται με αυτόν του οδηγητή, του πνευματικού ηγέτη, του μοναχικού πρωτοπόρου στην ιδεατή
πρόσληψης. Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο αντιστρέφει τους όρους
Ο καθηγητής ως επιστήμονας χρίζεται λειτουρ-
ΑΥ ΓΟ Υ ΣΤ ΟΣ υπεράσπιση της αληθινής, τεκμηριωμένης γνώσης. Ο αγώνας αυτός, συχνά, λαμβάνει χώρα σε πεδία ποικίλα και απρόσμενα, μακριά
που ορίζουν την εκπαίδευση σε μια υποδομή που φιλοξενεί τη διδακτική
γός της γνώσης και εμπνευσμένο πρότυπο
πανεπιστημίων, μπροστά σε ένα ακροατήριο που ανέλπιστα συναντά τη γνώση και την κατάρτιση για να την μετατρέψει σε ευκαιρία ζωής.
όταν το έργο του εντάσσεται στην ευρύτερη διαδικασία και υποδέχεται το κοινό της, ως «ναός της γνώσης», αποδεχό-
ηθική αποστολή της κοινωνικής προσφοράς. Μόνο τότε ο ρόλος του μενο την πρόκληση της κοινωνικής της λειτουργίας. Οι υποτροφίες του ΕΑΠ
Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, αξιοποιεί έμπρακτα και δημιουργικά το δικαίωμα στην εκπαίδευση και την αποδεσμεύει από την οπτική του
πλαίσιο, εκφράζει τη δυνατότητα μιας συνειδητής επιλογής, ενώ ο διδάσκων μεταλαμπαδεύει γνώση «εκ του ασφαλούς», απέναντι σε δέκτες
ταυτίζεται με αυτόν του οδηγητή, του πνευματικού ηγέτη, του μοναχικού εξασφαλίζουν τη δυνατότητα πρόσβασης στην επιστημονική κατάρτιση
γνωσεολογικής πρόσληψης. Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο αντιστρέφει τους όρους που ορίζουν την εκπαίδευση σε μια υποδομή που φιλοξενεί
πρωτοπόρου στην ιδεατή και αέναη μάχη για την υπεράσπιση της αληθι- σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, ποικίλης σύστασης και προέλευσης.
«ναός της γνώσης», αποδεχόμενο την πρόκληση της κοινωνικής της λειτουργίας. Οι υποτροφίες του ΕΑΠ εξασφαλίζουν τη δυνατότητα πρόσβασης
νής, τεκμηριωμένης γνώσης. Ο αγώνας αυτός, συχνά, λαμβάνει χώρα σε Κρατούμενοι, Ρομά, άστεγοι, φιλοξενούμενοι –ενεργοί ή πρώην- δομών
ποικίλης σύστασης και προέλευσης. Κρατούμενοι, Ρομά, άστεγοι, φιλοξενούμενοι –ενεργοί ή πρώην- δομών παιδικής προστασίας, καθώς και μέλη
πεδία ποικίλα και απρόσμενα, μακριά από τα έδρανα των πανεπιστημίων, παιδικής προστασίας, καθώς και μέλη κέντρων απεξάρτησης και επα-
δικαίωμά τους στη μόρφωση μέσω πρωτοβουλιών που εκφράζουν μια σαφή ηθική θέση και δέσμευση. Η παιδεία νοείται ως υπέρτατο αγαθό,
μπροστά σε ένα ακροατήριο που ανέλπιστα συναντά τη γνώση και την νένταξης, ασκούν το αναφαίρετο δικαίωμά τους στη μόρφωση μέσω
Νικομάχεια. Δεν νοείται άρτιο εκπαιδευτικό σύστημα που να μην αξιοποιεί πόρους και ενέργεια με γνώμονα το κοινωνικό όφελος και την πολιτισμική
κατάρτιση για να την μετατρέψει σε ευκαιρία ζωής. πρωτοβουλιών που εκφράζουν μια σαφή ηθική θέση και δέσμευση. Η
ενδιαφέροντος, αλλά και ως ενεργό και θετικό πρότυπο αξιοποίησης της δυναμικής του κοινωνικού συνόλου. Με την ίδια λογική, οι υποτροφίες
Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, αξιοποιεί έμπρακτα και δημιουργικά παιδεία νοείται ως υπέρτατο αγαθό, στα χνάρια της αναζήτησης που
υποψηφίους βάσει κριτηρίων αριστείας, αθλητές και μέλη της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής.
το δικαίωμα στην εκπαίδευση και την αποδεσμεύει από την οπτική του προτείνει ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια. Δεν νοείται άρτιο εκπαι-
Το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεί έκφανση ενός ευρύτερου ηθικού συστήματος, του οποίου οι όροι αναδιαμορφώνονται και προσαρμόζονται
προνομίου. Ο διδασκόμενος, μέσα σε ένα παραδοσιακά δομημένο πλαί- δευτικό σύστημα που να μην αξιοποιεί πόρους και ενέργεια με γνώμονα
στο πέρασμα των χρόνων, αλλάζουν μορφή, συχνά δεν είναι καν αναγνωρίσιμα ή ορατά. Το μόνο αξίωμα, φωτεινός φάρος πολιτισμού ανά
σιο, εκφράζει τη δυνατότητα μιας συνειδητής επιλογής, ενώ ο διδάσκων το κοινωνικό όφελος και την πολιτισμική ενδυνάμωση, όχι μόνο ως ένδειξη
κοινωνικής προσφοράς.
μεταλαμπαδεύει γνώση «εκ του ασφαλούς», απέναντι σε δέκτες που γνήσιου ανθρωπιστικού ενδιαφέροντος, αλλά και ως ενεργό και θετικό
διαμόρφωσαν συν τω χρόνω τις καταλληλότερες συνθήκες γνωσεολογικής πρότυπο αξιοποίησης της δυναμικής του κοινωνικού συνόλου. Με την