Page 69 - ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΑΠ_2022_web

ΙΟ Υ Ν ΙΟ Σ Ο Γουτεμβέργιος σήμερα
σιαστικής παιδείας. Ο
Ο Γουτεμβέργιος σήμερα
το δικό της μερίδιο ελευθερίας, ως έκφραση και
ΙΟ ΥΝΙΟΣ
2 2 Όταν το 1455 ο Γουτεμβέργιος, κλεισμένος σε ένα άρτια εξοπλισμένο εργαστήρι, ολοκλήρωνε τους μυστικούς του πειραματισμούς, με σκοπό να εφεύρει έναν
δρόμος προς τη γνώση
σκέψη. Η εκδοτική δραστηριότητα γέννησε επα-
γρήγορο και προσιτό τρόπο για τη μαζική έκδοση των έργων του πνεύματος και της επιστήμης, σηματοδοτούσε μια από τις πιό ριζικές ιστορικές αλλαγές. Η
Όταν το 1455 ο Γουτεμβέργιος, κλεισμένος σε
και την κατάρτιση δεν
ναστάσεις, δαιμονοποιήθηκε, υπέστη «ακρωτηρι-
0 0 εφέυρεση αυτή, γοητευτική όσο και επικίνδυνη, έθετε σε μια νέα τροχιά την εξέλιξη της ανθρωπότητας και πρόσφερε απεριόριστες δυνατότητες στη διάδοση της
ένα άρτια εξοπλισμένο εργαστήρι, ολοκλήρωνε
είναι μονόδρομος. Αντίθετα, ο σεβασμός προς
ασμούς» εξ αιτίας της λογοκρισίας, είδε τα έργα
γνώσης. Αυτό είναι το ζητούμενο: στο πλαίσιο όλων των προηγμένων πολιτισμών, από την αρχαία Ελλάδα ως την Γαλλία του Διαφωτισμού, η διάδοση της γνώσης
τους μυστικούς του πειραματισμούς, με σκοπό να
2 2 2 απασχόλησε συστηματικά τους πνευματικούς ανθρώπους, ως έννοια ισάξιας σημασίας με το περιεχόμενο της. τον παραλήπτη αυτού του πολύτιμου αγαθού,
της να καίγονται στην πυρά, έχτισε το ιδεώδες
εφεύρει έναν γρήγορο και προσιτό τρόπο για τη
επιβάλλει τη στοιχειοθέτηση ενός ολοκληρωμένου
της επιστημονικής αναγέννησης του Θετικισμού,
1 1 1 Άρρηκτα συνυφασμένη με την έννοια της ελευθερίας, η διάδοση της γνώσης μέσα από τη μαζική τυπογραφική παραγωγή, κατέκτησε με πολύ κόπο, το δικό της
μαζική έκδοση των έργων του πνεύματος και της
δικτύου διάδοσης των γνώσεων και φορέα επικοι-
μετέδωσε το πάθος ποιητών και λογοτεχνών,
επιστήμης, σηματοδοτούσε μια από τις πιό ριζικές
νωνίας ιδεών και αντιλήψεων. Η επανασύνδεση
μερίδιο ελευθερίας, ως έκφραση και σκέψη. Η εκδοτική δραστηριότητα γέννησε επαναστάσεις, δαιμονοποιήθηκε, υπέστη «ακρωτηριασμούς» εξ αιτίας της
επάνδρωσε με γνώση σχολεία και πανεπιστήμια
ιστορικές αλλαγές. Η εφέυρεση αυτή, γοητευτική
του κοινού με την παραδοσιακή αντίληψη των
λογοκρισίας, είδε τα έργα της να καίγονται στην πυρά, έχτισε το ιδεώδες της επιστημονικής αναγέννησης του Θετικισμού, μετέδωσε το πάθος ποιητών και
σαν αφοσιωμένος στρατιώτης στην υπηρεσία της
όσο και επικίνδυνη, έθετε σε μια νέα τροχιά την
εκδόσεων, δημιουργεί προϋποθέσεις αξιολόγη-
λογοτεχνών, επάνδρωσε με γνώση σχολεία και πανεπιστήμια σαν αφοσιωμένος στρατιώτης στην υπηρεσία της ανθρωπότητας.
ανθρωπότητας.
εξέλιξη της ανθρωπότητας και πρόσφερε απερι- σης και ανάλυσης των περιεχομένων, οι οποίες,
Θεμελιώδες κίνητρο οποιασδήποτε εκδοτικής
Θεμελιώδες κίνητρο οποιασδήποτε εκδοτικής δραστηριότητας, είναι η επικοινωνία, καθώς και η ευρεία διάδοση των επιστημών, των τεχνών και των απόψεων,
όριστες δυνατότητες στη διάδοση της γνώσης.
συνήθως, περιορίζονται στο πεδίο της ψηφιακής
ενώ αδιαμφησβήτητο όπλο της είναι η έννοια της επιλογής. Πίσω από κάθε εκδοτική πρόταση, κρύβεται μια σαφής ηθική επιλογή. Το Ελληνικό Ανοικτό
Αυτό είναι το ζητούμενο: στο πλαίσιο όλων των
δραστηριότητας, είναι η επικοινωνία, καθώς και
πραγματικότητας. To περίφημο «σλόγκαν» της επο-
Πανεπιστήμιο στηρίζει την εκδοτική δραστηριότητα ως επιλογή και θέση ακεραιότητας στο πλαίσιο της εκπαίδευσης με στόχο την προώθηση και την αξιοποίηση
η ευρεία διάδοση των επιστημών, των τεχνών και
προηγμένων πολιτισμών, από την αρχαία Ελλάδα
χής του Διαφωτισμού «laissez faire, laissez passer»
της ουσιαστικής παιδείας. Ο δρόμος προς τη γνώση και την κατάρτιση δεν είναι μονόδρομος. Αντίθετα, ο σεβασμός προς τον παραλήπτη αυτού του πολύτιμου
ως την Γαλλία του Διαφωτισμού, η διάδοση της
των απόψεων, ενώ αδιαμφησβήτητο όπλο της είναι
διατυπώνει την αδιάψευστη δύναμη του βιβλίου,
αγαθού, επιβάλλει τη στοιχειοθέτηση ενός ολοκληρωμένου δικτύου διάδοσης των γνώσεων και φορέα επικοινωνίας ιδεών και αντιλήψεων. Η επανασύνδεση του
γνώσης απασχόλησε συστηματικά τους πνευμα-
η έννοια της επιλογής. Πίσω από κάθε εκδοτική
ως φορέα διεύρυνσης της γνώσης σε όλους τους
κοινού με την παραδοσιακή αντίληψη των εκδόσεων, δημιουργεί προϋποθέσεις αξιολόγησης και ανάλυσης των περιεχομένων, οι οποίες, συνήθως,
τικούς ανθρώπους, ως έννοια ισάξιας σημασίας
πρόταση, κρύβεται μια σαφής ηθική επιλογή.
τομείς. Ο εκδοτικός οίκος του Ελληνικού Ανοικτού
περιορίζονται στο πεδίο της ψηφιακής πραγματικότητας. To περίφημο «σλόγκαν» της εποχής του Διαφωτισμού «laissez faire, laissez passer» διατυπώνει την
με το περιεχόμενο της.
Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο στηρίζει την
Πανεπιστημίου μας προσφέρει τη δυνατότητα,
αδιάψευστη δύναμη του βιβλίου, ως φορέα διεύρυνσης της γνώσης σε όλους τους τομείς. Ο εκδοτικός οίκος του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου μας
εκδοτική δραστηριότητα ως επιλογή και θέση
παρακάμπτοντας, έστω για λίγο, την ψηφιακή
Άρρηκτα συνυφασμένη με την έννοια της ελευθε-
προσφέρει τη δυνατότητα, παρακάμπτοντας, έστω για λίγο, την ψηφιακή ταχύτητα, να απολαύσουμε ακόμα τη γοητεία της μυρωδιάς του φρεσκοτυπωμένου
ρίας, η διάδοση της γνώσης μέσα από τη μαζική
χαρτιού. ακεραιότητας στο πλαίσιο της εκπαίδευσης με ταχύτητα, να απολαύσουμε ακόμα τη γοητεία της
τυπογραφική παραγωγή, κατέκτησε με πολύ κόπο, στόχο την προώθηση και την αξιοποίηση της ου- μυρωδιάς του φρεσκοτυπωμένου χαρτιού.
Σ ΕΠΤΕΜ Β Ρ Ι ΟΣ σκέψη αφοσιώθηκαν στην αποκρυπτογράφηση της
Φυσική νομοτέλεια, ήτοι η αντιστροφή των όρων
Φυσική νομοτέλεια, ήτοι η αντιστροφή
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
«Φύσις κρύπτεσθαι φιλεῖ». Το μυστήριο της φύσης, κατά τον Ηράκλειτο, αποτελεί πρωταρχικό ερέθισμα και θεμελιώδη πρόκληση. Η δημιουργική δύναμη του
βαθιάς νομοτέλειας που διέπει κάθε φυσικό φαινό-
των όρων
φιλοσοφικού πνεύματος και η επιστημονική σκέψη αφοσιώθηκαν στην αποκρυπτογράφηση της βαθιάς νομοτέλειας που διέπει κάθε φυσικό φαινόμενο,
μενο, σηματοδοτώντας την αντιστροφή των όρων
της Ευρώπης, αποδεικνύοντας πως το ήθος και η
σηματοδοτώντας την αντιστροφή των όρων στη σχέση ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος. Μάθαμε να δαμάζουμε τη φύση και σε αυτή τη σχέση ο σύγχρονος
στη σχέση ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος.
«Φύσις κρύπτεσθαι φιλεῖ». Το μυστήριο της φύσης,
άνθρωπος αισθάνθηκε κυρίαρχος. Όσο αυτή η αίσθηση κυριαρχίας οδηγούσε σε ουσιαστικές λύσεις με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών ζωής, συνέχιζε να
αποφασιστικότητα ανατρέπουν τους συμβατικούς
Μάθαμε να δαμάζουμε τη φύση και σε αυτή τη σχέση
κατά τον Ηράκλειτο, αποτελεί πρωταρχικό ερέθισμα
διατηρεί τη φιναλιστική οπτική της κοινωνικής προσφοράς. Ωστόσο, το μαχαίρι που κάποτε έκοβε το ψωμί, σταδιακά στράφηκε εναντίον μας και η κυριαρχική μας
συσχετισμούς δυνάμεων. Η αυστραλή μαθήτρια
ο σύγχρονος άνθρωπος αισθάνθηκε κυρίαρχος. Όσο
και θεμελιώδη πρόκληση. Η δημιουργική δύναμη
στάση μετατράπηκε σε κίνηση αυτοχειρίας. αυτή η αίσθηση κυριαρχίας οδηγούσε σε ουσιαστικές Izzy Raj-Seppings εγκατέλειψε τις εφηβικές δρα-
Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο στρέφει το βλέμμα στο επίκαιρο, όσο και διαχρονικό
του φιλοσοφικού πνεύματος και η επιστημονική λύσεις με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών ζωής, στηριότητες για να ασκήσει πιέσεις στην ηγεσία της
θέμα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής. Αφουγκράζεται τις μοναχικές,
συνέχιζε να διατηρεί τη φιναλιστική οπτική της χώρας της για την καταπολέμηση της κλιματικής
αλλά ηχηρές φωνές των νέων, που μας κάνουν να αισθανόμαστε «μικροί» και
κοινωνικής προσφοράς. Ωστόσο, το μαχαίρι που αλλαγής. Οι πρωτοβουλίες αυτές δεν αποτελούν
ασήμαντοι μέσα στο κύρος ρόλων που αδυνατούν να επιδείξουν μια ουσιαστική
κάποτε έκοβε το ψωμί, σταδιακά στράφηκε εναντίον σποραδικά δείγματα που προμηνύουν μια επικεί-
ευαισθητοποίηση γύρω από ζητήματα τόσο ζωτικής σημασίας.
ίδια λογική, οι υποτροφίες του Ελληνικού μας και η κυριαρχική μας στάση μετατράπηκε σε μενη καταστροφή, αλλά συνειδητοποιημένη στάση
Η ατομική πρωτοβουλία της δεκαπεντάχρονης Greta Thunberg εξελίχθηκε σε μια μαζική
Ανοικτού Πανεπιστημίου επιβραβεύουν κίνηση αυτοχειρίας.οίκος του Ελληνικού Ανοικτού επίγνωσης απέναντι στο τετελεσμένο.
μαθητική διαμαρτυρία και κινητοποίησε τους ισχυρούς της Ευρώπης, αποδεικνύοντας
υποψηφίους βάσει κριτηρίων αριστείας, Πανεπιστημίου μας προσφέρει τη δυνατότητα, πα- Παρότι ο προβληματισμός αυτός υπερβαίνει τα
πως το ήθος και η αποφασιστικότητα ανατρέπουν τους συμβατικούς συσχετισμούς
δυνάμεων. Η αυστραλή μαθήτρια Izzy Raj-Seppings εγκατέλειψε τις εφηβικές
αθλητές και μέλη της Ελληνικής Ολυμπιακής ρακάμπτοντας, έστω για λίγο, την ψηφιακή ταχύτητα, εθνικά σύνορα, η τόσο πρόσφατη θλιβερή συγκυ-
δραστηριότητες για να ασκήσει πιέσεις στην ηγεσία της χώρας της για την
Επιτροπής. να απολαύσουμε ακόμα τη γοητεία της μυρωδιάς ρία των πυρκαγιών, επιβάλλει να εστιάσουμε με
καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Οι πρωτοβουλίες αυτές δεν αποτελούν
Το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεί έκφανση του φρεσκοτυπωμένου χαρτιού. δείγματα που προμηνύουν μια επικείμενη καταστροφή, αλλά
ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία στην περιβαλ-
σποραδικά
ενός ευρύτερου ηθικού συστήματος, του Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο στρέφει το λοντική καταστροφή που έπληξε τη χώρα μας. Οι
συνειδητοποιημένη στάση επίγνωσης απέναντι στο τετελεσμένο.
οποίου οι όροι αναδιαμορφώνονται και βλέμμα στο επίκαιρο, όσο και διαχρονικό θέμα ολέθριες συνέπειες των πυρκαγιών, ωστόσο, δεν
προσαρμόζονται σύμφωνα με τις επιταγές του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής. πλήττουν μόνο το φυσικό μας περιβάλλον. Πλήττουν
Παρότι ο προβληματισμός αυτός υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα, η τόσο πρόσφατη
των καιρών. Τα «πλατωνικά σπήλαια», στο Αφουγκράζεται τις μοναχικές, αλλά ηχηρές φω- και το πολιτισμικό μας αίσθημα, πληγώνουν την
θλιβερή συγκυρία των πυρκαγιών, επιβάλλει να εστιάσουμε με ιδιαίτερη προσοχή και
πέρασμα των χρόνων, αλλάζουν μορφή, συ- νές των νέων, που μας κάνουν να αισθανόμαστε εμπιστοσύνη του πολίτη στους κρατικούς μηχα-
ευαισθησία στην περιβαλλοντική καταστροφή που έπληξε τη χώρα μας. Οι ολέθριες
χνά δεν είναι καν αναγνωρίσιμα ή ορατά. Το «μικροί» και ασήμαντοι μέσα στο κύρος ρόλων νισμούς και δημιουργούν κλίμα ανασφάλειας και
συνέπειες των πυρκαγιών, ωστόσο, δεν πλήττουν μόνο το φυσικό μας περιβάλλον.
μόνο αξίωμα, φωτεινός φάρος πολιτισμού που αδυνατούν να επιδείξουν μια ουσιαστική απαισιοδοξίας. Μόνο η ανάκτηση της εμπιστοσύνης
Πλήττουν και το πολιτισμικό μας αίσθημα, πληγώνουν την εμπιστοσύνη του πολίτη
στους κρατικούς μηχανισμούς και δημιουργούν κλίμα ανασφάλειας και απαισιοδοξίας.
ανά τους αιώνες, είναι το βαθιά γενναι- ευαισθητοποίηση γύρω από ζητήματα τόσο ζω- στον άνθρωπο και στην αξία της επιστήμης μπορεί
όδωρο ηθικό πρόσταγμα της κοινωνικής τικής σημασίας. Μόνο η ανάκτηση της εμπιστοσύνης στον άνθρωπο και στην αξία της επιστήμης μπορεί
να επαναφέρει την ηθική επιταγή του αισθήματος
να επαναφέρει την ηθική επιταγή του αισθήματος ευθύνης στη σχέση μας με το
προσφοράς. Η ατομική πρωτοβουλία της δεκαπεντάχρονης ευθύνης στη σχέση μας με το περιβάλλον. Μόνο
περιβάλλον. Μόνο τότε η συνιστώσα της κοινής προσπάθειας θα ταυτίζεται με την
Greta Thunberg εξελίχθηκε σε μια μαζική μαθητι- τότε η συνιστώσα της κοινής προσπάθειας θα
έννοια της επιβίωσης.
κή διαμαρτυρία και κινητοποίησε τους ισχυρούς ταυτίζεται με την έννοια της επιβίωσης.