Page 14 - Open2U - SEPTEMBER - 2022

14 Φάκελος: Εκπαίδευση STE(A)M ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2022

Η εκπαίδευση STEM

και STE(A)M στο πλαίσιο

των Ευρωπαϊκών πολιτικών

Άρθρο για την «Open2U» της Dr. Claudia Matera, Chief Development Officer, ALL DIGITAL aisbl

ι ευρωπαϊκές πολιτικές αυξάνουν την εστίαση (PISA) ή το Πρόγραµµα του ΟΟΣΑ για τη διεθνή αξιο-
στην υιοθέτηση της εκπαίδευσης STE(A)M στα λόγηση Ικανοτήτων των Ενηλίκων (PIAAC) και υπο-
Οτυπικά και µη τυπικά προγράµµατα εκπαίδευ- γραµµίζει την έλλειψη βασικών δεξιοτήτων τόσο µε-
σης και κατάρτισης σε όλα τα επίπεδα για να διευ- ταξύ των εφήβων όσο και των ενηλίκων σε όλη την
κολύνουν τόσο την πράσινη, όσο και την ψηφιακή µε- Ευρώπη, ειδικά στην ανάγνωση, τα µαθηµατικά και τις
τάβαση, σύµφωνα µε την Πράσινη Συµφωνία (Green επιστήµες.
Deal), την Ευρωπαϊκή Ατζέντα ∆εξιοτήτων (EU Skills Σχετικά µε το σχολικό σύστηµα, η ανακοίνωση της
Agenda) και την Ψηφιακή Πυξίδα (Digital Compass). Ευρωπαϊκής Επιτροπής µε τίτλο «Σχολική ανάπτυξη
Η Ψηφιακή Πυξίδα, που παρουσιάστηκε στις 9 Μαρ- και άριστη διδασκαλία για ένα καλό ξεκίνηµα στη
τίου 2021, είναι το όραµα του Ευρωπαϊκού ψηφιακού ζωή» αναφέρεται στην εκπαίδευση STEM, την τό-
µετασχηµατισµού έως το 2030. Προσδιορίζει τέσσερα νωση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και την
βασικά σηµεία: ∆εξιότητες, Υποδοµές, Επιχειρήσεις προώθηση της συνεργασίας µε τη χρηµατοδότηση
και ∆ιακυβέρνηση µε επίκεντρο τη σύγκλιση των φύ- Erasmus+. Ο Οδηγός του Προγράµµατος Erasmus+,
λων, µε στόχο την εκπαίδευση τουλάχιστον του 80% του το πρόγραµµα της ΕΕ για την εκπαίδευση, την κα-
πληθυσµού των χωρών της ΕΕ στις Βασικές Ψηφια- τάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισµό, έχει συµπερι-
κές ∆εξιότητες, παρέχοντας παντού µια κλιµατικά ου- λάβει ως προτεραιότητα την «προώθηση της ανάπτυ-
δέτερη τεχνολογική υποδοµή, εµπλέκοντας εταιρείες ξης εθνικών στρατηγικών STEM, την ανάπτυξη εται-
σε αυτή τη διαδικασία και διευκολύνοντας τη µετάβαση ρικών σχέσεων µεταξύ σχολείων, επιχειρήσεων, τρι-
σε ψηφιακά εργαλεία και πλατφόρµες των δηµόσιων τοβάθµιας εκπαίδευσης, ερευνητικών ιδρυµάτων και
υπηρεσιών για τους πολίτες. Τον Σεπτέµβριο του 2021, ευρύτερης κοινωνίας και την προώθηση αποτελε-
η Επιτροπή δηµοσίευσε πρόταση απόφασης του Ευ- σµατικών και καινοτόµων παιδαγωγικών και αξιολό-
ρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τη θέ- γησης· προώθηση της προσέγγισης STE(A)M στην
σπιση του προγράµµατος πολιτικής του 2030 «Πο- εκπαίδευση µέσω της διεπιστηµονικής διδασκαλίας
ρεία προς την ψηφιακή δεκαετία» (Path to the digi- του STEM σε πολιτιστικά, περιβαλλοντικά, οικονο-
tal decade) για την µετατροπή της Ψηφιακής Πυξί- µικά, σχεδιαστικά και άλλα πλαίσια, µε τη συµµετοχή
δας σε νοµοθετικό εργαλείο. όλων των ακαδηµαϊκών κλάδων» και προωθεί την ει-
Το όραµα του άµεσου µέλλοντος φαίνεται να θεωρεί σαγωγή προγραµµάτων σπουδών STEM µέσω της
τις δεξιότητες STEM και STE(A)M ως κρίσιµες ικα- ανάπτυξης εθνικών στρατηγικών STEM.
νότητες στο εργασιακό περιβάλλον για την ενίσχυση Αναφερόµενη σε µεθοδολογίες διδασκαλίας µε ολο-
της βιώσιµης ανταγωνιστικότητας σε οικονοµικό επί- κληρωµένη προσέγγιση και προσβλέποντας στο STEM
πεδο, διασφαλίζοντας την κοινωνική δικαιοσύνη και και το STE(A)M, στη Σύσταση του Συµβουλίου της
αξιοποιώντας την ανθεκτικότητα, συµπεριλαµβανο- 22ας Μαΐου 2018 σχετικά µε τις «βασικές ικανότητες
µένης της πρόκλησης της κλιµατικής αλλαγής. Εξε- για τη δια βίου µάθηση», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανα-
τάζοντας ορισµένα στατιστικά στοιχεία πίσω από αυτό γνωρίζει ότι «…µεθοδολογίες µάθησης όπως αυτή
το όραµα, τα τελευταία στοιχεία της Eurostat δείχνουν που βασίζεται στην έρευνα, η βασισµένη σε έργα, η
ότι µόνο ένας στους πέντε νέους στην Ευρώπη απο- µικτή, η µάθηση µε βάση τις τέχνες και τα παιχνίδια
φοιτά από την τριτοβάθµια εκπαίδευση STEM, που µπορούν να αυξήσουν τα κίνητρα και τη συµµετοχή
σηµαίνει ότι προκύπτουν λιγότεροι από δύο εκατοµ- στη µάθηση. Οµοίως, η πειραµατική µάθηση, η µάθηση
µύρια απόφοιτοι STEM κάθε χρόνο στην ΕΕ. Επι- µε βάση την εργασία και οι επιστηµονικές µέθοδοι
πλέον, το EU Skills Panorama 2014 επισηµαίνει ότι το στην επιστήµη, την τεχνολογία, τη µηχανική και τα
2013 η απασχόληση σε «επαγγέλµατα STEM» ήταν µαθηµατικά (STEM) µπορούν να προωθήσουν την
στο 7% όλων των θέσεων εργασίας και τριπλάσια από Credit: Photo by Possessed Photography on Unsplash ανάπτυξη µιας σειράς ικανοτήτων».
τη συνολική απασχόληση στην ΕΕ-28, ενώ σηµείωσε Τελευταίο αλλά εξίσου σηµαντικό, το Σχέδιο ∆ράσης
αύξηση 12% από το 2003 έως το 2013, σε µια εποχή για την Ψηφιακή Εκπαίδευση (2021-2027) µε τίτλο
που η συνολική απασχόληση αυξήθηκε µόνο κατά «Επαναφορά της εκπαίδευσης και της κατάρτισης για
4%. Ταυτόχρονα, οι εργοδότες αναφέρουν δυσκολίες την ψηφιακή εποχή» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχει
στην εύρεση υποψηφίων µε τις απαραίτητες δεξιότητες, θέσει σαφώς ως στρατηγικές προτεραιότητες την «εν-
ανάγοντας το ζήτηµα σε επίπεδο κατάλληλης εκπαί- θάρρυνση ενός ψηφιακού εκπαιδευτικού οικοσυ-
δευσης των Ευρωπαίων πολιτών για θέσεις εργασίας. στήµατος υψηλής απόδοσης, για το οποίο χρειαζόµαστε
Για το λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρί- ψηφιακά ικανούς/ες και έχοντες/ουσες εµπιστοσύνη
ζει τον Συνασπισµό STEM της ΕΕ (EU STEM Coali- στις ικανότητές τους εκπαιδευτές/τριες και εκπαι-
tion) και συµβάλλει στη βοήθεια και στην προώθηση δευτικό και εκπαιδευτικό προσωπικό», όπου περι-
της ανάπτυξης νέων προγραµµάτων σπουδών τριτο- λαµβάνονται οι κλάδοι STEM, την «ενίσχυση των ψη-
βάθµιας εκπαίδευσης µε βάση την προσέγγιση φιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων για την ψηφιακή
STE(A)M. εποχή µέσω της παροχής βασικών ψηφιακών δεξιο-
Η συζήτηση στο πλαίσιο των προγραµµάτων τριτο- τήτων και ικανοτήτων από νεαρή ηλικία», την «προ-
βάθµιας εκπαίδευσης έθεσε τις προκλήσεις που αν- ώθηση της ανάπτυξης προηγµένων ψηφιακών δε-
τιµετωπίζουν τα συστήµατα τριτοβάθµιας εκπαίδευ- ξιοτήτων µέσω παροχής ψηφιακών ευκαιριών για
σης της Ευρώπης. Στο έγγραφο «Ανανεωµένο θεµα- πρακτική άσκηση» και την «ενθάρρυνσης µιας πε-
τολόγιο της ΕΕ για την τριτοβάθµια εκπαίδευση», επι- ρισσότερο συνεπούς συµµετοχής των γυναικών στις
σηµαίνεται ότι «…πάρα πολλοί φοιτητές/τριες απο- εκπαιδευτικές πρακτικές STEM», προάγοντας µε τον
φοιτούν έχοντας φτωχές βασικές δεξιότητες (γραµ- τρόπο αυτό την ισότητα των φύλων. Αυτοί οι στόχοι λει-
µατισµός, αριθµητική, ψηφιακές) και χωρίς το εύρος Credit: Image by Zmorph τουργούν καλά σε συνδυασµό µε την Ευρωπαϊκή
των εγκάρσιων δεξιοτήτων (επίλυση προβληµάτων, Ατζέντα ∆εξιοτήτων, η οποία έχει συµπεριλάβει το
επικοινωνία κ.λπ.) που χρειάζονται για να επιβιώσουν κες ανάπτυξης ικανοτήτων λόγω της ενσωµάτωσης της STEM ως µία από τις 12 δράσεις που έχουν προσ-
σε έναν κόσµο που αλλάζει». Η ανακοίνωση διερευνά τεχνολογικής υποδοµής και την αυξανόµενη χρήση ψη- διοριστεί για να συνεχιστούν.
περαιτέρω τρόπους αντιµετώπισης των αναντιστοι- φιακών υπηρεσιών στις σύγχρονες κοινωνίες στις Αυτές οι πολιτικές αντιµετωπίζουν την εκπαίδευση
χιών δεξιοτήτων και προώθησης της αριστείας στην οποίες ζούµε, µε βάση το τρέχον συνολικό επίπεδο STE(A)M από την άποψη της ικανότητας, ενθαρρύ-
ανάπτυξη δεξιοτήτων κάνοντας άµεση αναφορά στην γνώσεων και δεξιοτήτων που διαθέτουν οι πολίτες νοντας τα κράτη µέλη της Ένωσης να συµπεριλάβουν
εκπαίδευση STE(A)M. και οι εκπαιδευτικοί. Η Σύσταση του Συµβουλίου της στα προγράµµατα σπουδών τους STE(A)M θέµατα και
Η εστίαση στις τρέχουσες δεξιότητες εντός της κοι- 19ης ∆εκεµβρίου 2016 σχετικά µε τα «µονοπάτια ανα- προσεγγίσεις, µε στόχο την εκπαίδευση των µελλον-
νωνίας τυγχάνει µεγάλης προσοχής στο πλαίσιο των βάθµισης δεξιοτήτων και τις νέες ευκαιρίες για ενή- τικών γενεών για ένα περισσότερο συµπεριληπτικό
Ευρωπαϊκών πολιτικών. Η Σύσταση του Συµβουλίου λικες» παραθέτει δεδοµένα που συλλέγονται από τον και βιώσιµο σύγχρονο περιβάλλον.
µ
έ
ι
π
ι
α
λ
ε

κ
σ
η

ε
α
ι

έ
ο
υ
ν
ε
κ
α
υ

τ
ο
θ
ρ
ά
ρ
α
ν
η
Τ

τ
ε
µ
.
Σ
της 22ας Μαΐου 2018 σχετικά µε τις «βασικές ικανό- Οργανισµό Οικονοµικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης ( (Σ.Σ.: Την µετάφραση και επιµέλεια του άρθρου έκανε
Σ

:
.
ρ
φ
ά
α
.
θ
µ

Κ
τητες για τη δια βίου µάθηση» υπογραµµίζει τις ανάγ- (ΟΟΣΑ), το Πρόγραµµα ∆ιεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών ο ο καθηγητής Αχ. Καµέας) )
κ
α

χ
τ
ς
ή
ς

Α
η
έ
γ
η
α