Tο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Επιστήμες της Αγωγής» και η Θεματική Ενότητα «Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία» (ΕΚ67) σας προσκαλούν στη διαδικτυακή ομιλία του Καθηγητή του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου της Πάτρας Σπύρου Πανδή με θέμα «Ατμοσφαιρικά Αιωρούμενα Σωματίδια: Ανθρώπινη Υγεία και Κλίμα» που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 12 Μαρτίου 2025 και ώρα 7 μμ.
Διαδικτυακή μετάδοση: https://hou.webex.com/meet/vasiliki.syngouna
Περίληψη
Η ανθρώπινη ανάπτυξη του πλανήτη μας είχε μια σειρά αρνητικών συνεπειών για την χημική σύσταση της ατμόσφαιρας σε κάθε κλίμακα – τοπικά, περιφερειακά ακόμα και παγκόσμια. Μία από αυτές τις δραματικές αλλαγές είναι η αύξηση των συγκεντρώσεων των αιωρουμένων σωματιδίων κατά μία ακόμα και δύο τάξεις μεγέθους πάνω από τις πυκνοκατοικημένες περιοχές ιδίως του Βορείου Ημισφαιρίου. Αυτά τα ατμοσφαιρικά σωματίδια προκαλούν σημαντικά προβλήματα υγείας, ελαττώνουν την ορατότητα, συνεισφέρουν στην όξινη βροχή, καταστρέφουν μνημεία και επηρεάζουν το ενεργειακό ισοζύγιο του πλανήτη συνεισφέροντας στην κλιματική αλλαγή.
Τα ατμοσφαιρικά σωματίδια εκπέμπονται κατευθείαν από πηγές αλλά το μεγαλύτερο κλάσμα της μάζας των μικρότερων σωματιδίων παράγεται στην ατμόσφαιρα από χημικές αντιδράσεις αερίων ρύπων όπως το διοξείδιο του θείου, τα οξείδια του αζώτου και οργανικών αερίων. Πολλά από αυτά τα σωματίδια είναι ανθρωπογενή αλλά και η ίδια η φύση συνεισφέρει στην ρύπανση ιδίως σε περιοχές με ρύπανση. Τα σωματίδια σε μία περιοχή μπορεί να είναι τοπικά ή μπορεί να έχουν ταξιδέψει χιλιάδες χιλιόμετρα για να φθάσουν εκεί. Αυτή η ατμοσφαιρική χημεία λαμβάνει χώρα παρέα με την περίπλοκη μετεωρολογία και φυσική οδηγώντας σε μη γραμμικές και συχνά απρόβλεπτες αλλαγές όταν αλλάζουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες και εκπομπές. Ένας σημαντικός στόχος της ερευνητικής μας δουλειάς είναι να μπορούμε να προβλέψουμε το πώς συνδέονται οι πηγές της ρύπανσης με τις συγκεντρώσεις αυτών των σωματιδίων και να βρούμε τρόπους για να περιορισθούν τα προβλήματα με το ελάχιστο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.
Για να δείξουμε το πώς έχει η εξελιχθεί η κατανόηση του προβλήματος αλλά και των αλλαγών που έχουν λάβει χώρα θα θυμηθούμε το τι ήταν γνωστό για αυτά τα σωματίδια στην αρχαία Ελλάδα και τα προβλήματα ρύπανσης που αντιμετώπιζαν οι προγονοί μας. Θα συνεχίσουμε στο πρόσφατο παρελθόν με έμφαση στην ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ελλάδα πριν και κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης.
Σπύρος Πανδής
Ο Σπύρος Πανδής είναι καθηγητής στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου της Πάτρας και συνεργαζόμενος καθηγητής του Ινστιτούτου Επιστημών Χημικής Μηχανικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Πήρε το Δίπλωμα του Χημικού Μηχανικού από το Πανεπιστήμιο της Πάτρας και το Διδακτορικό του από το California Institute of Technology. Από το 1993 μέχρι το 2004 διετέλεσε καθηγητής και κάτοχος της έδρας Elias στα τμήματα Χημικής Μηχανικής και Μηχανικής και Δημόσιας Πολιτικής στο πανεπιστήμιο Carnegie Mellon στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι ένας από τους συν-διευθυντές του Κέντρου Μελέτης της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και της Κλιματικής Αλλαγής του ΙΤΕ. Η έρευνά του επικεντρώνεται στην πειραματική και θεωρητική μελέτη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και κλιματικής αλλαγής.
Έχει τιμηθεί με το βραβείο Διακεκριμένου Νέου Επιστήμονα από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών των Η.Π.Α., το βραβείο Ladd για εξαιρετική έρευνα, το βραβείο Tear για εξαιρετική διδασκαλία, τα βραβεία Whitby και Sinclair για την έρευνά του στην ατμοσφαιρικά σωματίδια, το βραβείο Cecil για την συνεισφορά του στην περιβαλλοντική χημική μηχανική, το βραβείο ERC Senior Researcher, και έχει λάβει το μετάλιο Vilhelm Bjerkness για την συνεισφορά του στη Γεωφυσική και το βραβείο Fuchs για την έρευνά του στα ατμοσφαιρικά αιωρούμενα σωματίδια. Έχει διατελέσει πρόεδρος της Αμερικανικής και της Ελληνικής Εταιρίας για τη Μελέτη των Αερολυμάτων και σύμβουλος των υπηρεσιών περιβάλλοντος των ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικού. Έχει επιβλέψει την διδακτορική και μεταδιδακτορική έρευνα 40 ερευνητών και 10 από αυτούς είναι τώρα καθηγητές στις ΗΠΑ, Μεξικό, Ελβετία, Δανία, Σουηδία, Ιταλία και Ελλάδα.
