Προχωρημένες Σπουδές στη Φυσική – ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

ΠΣΦ50: Προχωρημένες Σπουδές στην Κλασική Φυσική

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΣΦ50

Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 20

Τύπος Θ.Ε.: Υποχρεωτική

Έτος που προσφέρεται: 1ο έτος

Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.: Σκοπός της Θεματικής Ενότητας είναι η κάλυψη σε μεταπτυχιακό επίπεδο των βασικότερων “κλασικών”, δηλαδή μη-κβαντικών θεωριών, συγκεκριμένα, της Κλασικής (Νεύτωνας) Μηχανικής, όπως αυτή διατυπώνεται κατά Lagrange, Hamilton κ.λπ., και της Κλασικής Ηλεκτροδυναμικής του Maxwell. Η συντριπτική πλειοψηφία των μακροσκοπικών φυσικών φαινομένων περιγράφεται με νόμους ενταγμένους στο ανωτέρω κλασικό οικοδόμημα. Αλλά και η περιγραφή μικροσκοπικών φαινομένων βασιζόμενη στην Κβαντική Θεωρία δεν είναι δυνατή παρά μόνο σε αντιστοιχία με ένα “κλασικό ανάλογο” (σύστημα). Συνεπώς, η κβαντομηχανική περιγραφή οποιουδήποτε φυσικού συστήματος προϋποθέτει τη γνώση της Κλασικής Μηχανικής και της Κλασικής Ηλεκτροδυναμικής. Ας σημειωθεί ότι η Κλασική Ηλεκτροδυναμική, δηλαδή η θεωρία των μακροσκοπικών ηλεκτρομαγνητικών φαινομένων, εμπεριέχει την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας. Μόνο τα βαρυτικά φαινόμενα μεγάλης κλίμακας, τα οποία περιγράφονται με την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, δεν συμπεριλαμβάνονται στο ανωτέρω δίπτυχο, το οποίο παρέχει μια συνεπή περιγραφή των φυσικών φαινομένων σε μακροσκοπικές αποστάσεις.

Μαθησιακά Αποτελέσματα: Η επιτυχής ολοκλήρωση της Θ.Ε. ΠΣΦ50 στοχεύει στα ακόλουθες επιστημονικές δυνατότητες:

• Διατύπωση των εξισώσεων κίνησης φυσικών συστημάτων μέσω Αρχών Μεταβολών
• Μελέτη και Πλήρης Επίλυση της χρονικής εξέλιξης φυσικών συστημάτων στο χώρο των διαμορφώσεων (configuration space) μέσω της επίλυσης των αντιστοίχων εξισώσεων Lagrange
• Μελέτη και Πλήρης επίλυση της χρονικής εξέλιξης φυσικών συστημάτων στον χώρο των φάσεων (phase space) μέσω της επίλυσης των εξισώσεων Hamilton ή/και μέσω του φορμαλισμού των αγκύλων Poisson.
• Μελέτη και Πλήρης Επίλυση προβλημάτων μικρών ταλαντώσεων (Normal Modes).
• Διατύπωση των φορμαλισμών Lagrange και Hamilton για συστήματα Μηχανικής του Συνεχούς και Κλασσικής Θεωρίας Πεδίου.
• Διατύπωση Εξισώσεων Maxwell για την Ηλεκτροδυναμική και Επίλυσή τους σε διάφορες περιπτώσεις μακροσκοπικών συστημάτων.
• Μελέτη της εκπομπής και απορρόφησης Ηλεκτρομαγνητικών Κυμάτων.
• Μελέτη και πλήρης επίλυση των ηλεκτρομαγνητικών ιδιοτήτων φυσικών συστημάτων Αγωγών, Διηλεκτρικών και Υλικών με Μαγνητικές ιδιότητες.
• Διατύπωση και Επίλυση της Κινηματικής και της Ηλεκτρομαγνητικής συμπεριφοράς φυσικών συστημάτων στα πλαίσια της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας.
• Μελέτη και Επίλυση φαινομένων ακτινοβολίας επιταχυνόμενων ηλεκτρικών φορτίων.

Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.:

• Προχωρημένες σπουδές στην Κλασική Μηχανική
• Προχωρημένες σπουδές στον Κλασικό Ηλεκτρομαγνητισμό

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα για αυτή τη Θ.Ε..

Αξιολόγηση: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους, ο μέσος όρος των βαθμών των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 30%, εφόσον υπάρξει προβιβάσιμος στις τελικές ή επαναληπτικές εξετάσεις. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 70%.

 

ΠΣΦ51: Μαθηματικές Μέθοδοι Φυσικής

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΣΦ51

Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 20

Τύπος Θ.Ε.: Υποχρεωτική

Έτος που προσφέρεται: 1ο έτος

Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.: Η Φυσική ως επιστήμη απέκτησε ουσιαστικό περιεχόμενο, όταν άρχισε να χρησιμοποιεί τα Μαθηματικά ήδη μερικούς αιώνες πριν ως βασικό της εργαλείο. Στη σύγχρονη εποχή, η σχέση αυτή έχει ενδυναμωθεί τόσο, ώστε δε νοείται σοβαρή προσπάθεια επίλυσης φυσικών προβλημάτων χωρίς χρήση των Μαθηματικών αλλά και έχει εξελιχθεί σε βαθμό, που απέκτησε αμφίδρομο χαρακτήρα. Σύμφωνα με αυτές τις σκέψεις, σκοπός της Θ.Ε. είναι να αποκτήσει η/ο φοιτήτρια/ής/-τρια τις απαραίτητες βασικές γνώσεις σε διάφορους τομείς των Μαθηματικών και να μάθει να εφαρμόζει τις σχετικές μεθόδους προς επίλυση φυσικών προβλημάτων.

Μαθησιακά Αποτελέσματα: Οι φοιτήτριες/τές που θα ολοκληρώσουν επιτυχώς τη θεματική ενότητα θα είναι ικανές/οί να αναλύουν και να μοντελοποιούν φυσικές διεργασίες και φαινόμενα με προχωρημένες μαθηματικές μεθόδους και να παράγουν αναλυτικά αποτελέσματα σε αρκετές περιπτώσεις.  Πιο συγκεκριμένα, οι φοιτήτριες/τές θα μπορούν να:

• χρησιμοποιούν βασικά στοιχεία της μιγαδικής ανάλυσης και ειδικότερα των θεωρημάτων για τα ολοκληρώματα για να υπολογίζουν πεπερασμένα ολοκληρώματα
• λύνουν συνήθεις διαφορικές εξισώσεις δεύτερου βαθμού, που εμφανίζονται συχνά στην φυσική, χρησιμοποιώντας τη γνώση που θα κατακτήσουν σχετικά με τις ιδιότητες και την δομή των ειδικών συναρτήσεων
• εφαρμόζουν τους ολοκληρωτικούς μετασχηματισμούς για να λύνουν προβλήματα φυσικής
• χρησιμοποιούν τις ειδικές συναρτήσεις, την μέθοδο του διαχωρισμού των μεταβλητών και κατάλληλα συστήματα συντεταγμένων για να λύνουν διαφορικές εξισώσεις με μερικές παραγώγους
• διατυπώνουν φυσικά προβλήματα ως προβλήματα μεταβολών και να παράγουν αναλυτικές λύσεις
• υπολογίζουν τις κατανομές πιθανότητας τυχαίων μεταβλητών και συναρτήσεων αυτών και να αναλύουν πειραματικά δεδομένα.

Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.:

• Μαθηματικές Μέθοδοι Φυσικής
• Στατιστικές Μέθοδοι Ανάλυσης Πειραματικών Δεδομένων

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα για αυτή τη Θ.Ε..

Αξιολόγηση: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους, ο μέσος όρος των βαθμών των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 30%, εφόσον υπάρξει προβιβάσιμος στις τελικές ή επαναληπτικές εξετάσεις. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 70%.

 

ΠΣΦ60: Προχωρημένες Σπουδές στην Κβαντική Φυσική

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΣΦ60

Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 20

Τύπος Θ.Ε.: Υποχρεωτική

Έτος που προσφέρεται: 1ο έτος

Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική

Γενική Περιγραφή της Θ.Ε.: Σκοπός της θεματικής ενότητας είναι η ανάπτυξη σε μεταπτυχιακό επίπεδο των βασικών αρχών, μεθόδων και εφαρμογών της κβαντικής μηχανικής.

Η κβαντική μηχανική αποτελεί το μοναδικό θεωρητικό πλαίσιο για τη μελέτη και ερμηνεία όλων των φυσικών διεργασιών που συντελούνται στο μικρόκοσμο. Ως εκ τούτου, κατέχει δεσπόζουσα θέση στη σύγχρονη φυσική και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά επιτεύγματα του εικοστού αιώνα. Η Θ.Ε. ΠΣΦ60 επικεντρώνεται αποκλειστικά και μόνο στη θεματολογία της μη-σχετικιστικής κβαντικής φυσικής που προκύπτει, με βάση την αρχή της αντιστοιχίας, από τη μη-σχετικιστική κλασική μηχανική. Η θεωρία αυτή χρησιμοποιείται με επιτυχία για την περιγραφή φυσικών φαινομένων στην περιοχή των (σχετικά) χαμηλών ενεργειών. Σε υψηλές ενέργειες απαιτείται γενίκευση της θεωρίας στη σχετικιστική κβαντική μηχανική, που προκύπτει κατ’ αντιστοιχία από την κλασική σχετικιστική μηχανική αλλά δεν συμπεριλαμβάνεται στο παρόν. Η μεθοδολογία που αναπτύσσεται βασίζεται στη γραμμική άλγεβρα, τη θεωρία τελεστών και τις διαφορικές εξισώσεις εξυπηρετώντας τις ανάγκες επίλυσης φυσικών προβλημάτων, ανάλογα με την περίπτωση, αλλά και τη μαθηματική θεμελίωση της κβαντικής θεωρίας. Προβλήματα που επιλύονται ακριβώς περιγράφονται διεξοδικά με βάση την μαθηματική θεωρία των ειδικών συναρτήσεων, ενώ για τα υπόλοιπα εισάγονται και εφαρμόζονται προσεγγιστικές μέθοδοι επίλυσης (μέθοδος διαταραχών κ.α.). Δεσπόζουσα σημασία στην κβαντική μηχανική κατέχουν οι συμμετρίες, όταν υπάρχουν, και οι αναπαραστάσεις των τελεστών δράσης τους. Τα φυσικά προβλήματα χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: προβλήματα δέσμιων καταστάσεων και προβλήματα σκέδασης για τα οποία αναπτύσσονται αντίστοιχες τεχνικές επίλυσης. Οι κυριότερες εφαρμογές της μη-σχετικιστικής κβαντικής μηχανικής αφορούν σε προβλήματα της ατομικής και μοριακής φυσικής, της κβαντικής οπτικής, της κβαντικής χημείας, της πυρηνικής φυσικής αλλά και της φυσικής στερεάς κατάστασης, όπου απαντώνται πολλές τεχνολογικές εφαρμογές καθημερινής χρήσης για τον άνθρωπο. Διεργασίες υψηλών ενεργειών, όπως για παράδειγμα αυτές που απαντώνται στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων, ερμηνεύονται μόνο με τη σχετικιστική κβαντική μηχανική και τη κβαντική θεωρία πεδίων.

Όλοι οι νόμοι, που διέπουν το μικρόκοσμο προκύπτουν σε κάθε περίπτωση από τις βασικές αρχές της κβαντικής φυσικής που διαπραγματεύεται η θεματική ενότητα ΠΣΦ60.

Μαθησιακά Αποτελέσματα: Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων η/ο φοιτήτρια/τής δύναται να:

• Καταλαβαίνει πώς να εφαρμόζει τους νόμους της κβαντικής φυσικής στον πραγματικό κόσμο.
• Έχει αποκτήσει τις τεχνικές ικανότητες για την επίλυση σύνθετων προβλημάτων.
• Αναλύει μία πληθώρα ακριβώς επιλύσιμων προβλημάτων δέσμιων καταστάσεων και σκέδασης.
• Αναπτύσσει και εφαρμόζει προσεγγιστικές μεθόδους για τη μελέτη συστημάτων της ατομικής, μοριακής, πυρηνικής φυσικής και φυσικής στερεάς κατάστασης.
• Συγκρίνει τις θεωρητικές προβλέψεις με τα πειραματικά αποτελέσματα.
• Αξιολογεί τα μοντέρνα αποτελέσματα (όπως αυτά αναλύονται σε δημοσιευμένα επιστημονικά άρθρα) με βάση την πλατιά γνώση των θεμελιωδών νόμων της κβαντικής φυσικής.

Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.:

• Κβαντική Μηχανική
• Κβαντική Χημεία

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα για αυτή τη Θ.Ε..

Αξιολόγηση: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους, ο μέσος όρος των βαθμών των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 30%, εφόσον υπάρξει προβιβάσιμος στις τελικές ή επαναληπτικές εξετάσεις. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 70%.

 

ΠΣΦ61: Δομή της  Υλης και του Σύμπαντος

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΣΦ61

Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 20

Τύπος Θ.Ε.: Επιλογής

Έτος που προσφέρεται: 2ο έτος

Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική

Μαθησιακά Αποτελέσματα: Μετά το τέλος του μαθήματος της ΠΣΦ61 οι φοιτήτριες/τές αναμένεται να:

• Αποκτήσουν γνώση σε προχωρημένο επίπεδο στη Φυσική της Στερεάς Κατάστασης, στη Σωματιδιακή Φυσική και στις Κβαντικές Θεωρίες πεδίου και ειδικότερα των Θεωριών Βαθμίδας και στην Αστροφυσική Κοσμολογία.
• Συνδυάζοντας τις γνώσεις αυτές θα είναι σε θέση να κατανοήσουν και να διακρίνουν την κοινή βάση όλων αυτών των διαφορετικών τομέων της Φυσικής που περιγράφουν το μικρόκοσμο και το μακρόκοσμο.
• Ο τρόπος που καλούνται να καλύψουν πολύ μεγάλη και διαφορετική ύλη, τους δίνει τη δυνατότητα να μάθουν να εστιάζουν στην ύλη με κριτική σκέψη, και να ταξινομήσουν το κάθε κομμάτι γνώσης.
• Με την ανάλυση και το συνδυασμό των διαφορετικών γνώσεων θα οδηγηθούν σταδιακά στην ανακάλυψη της κοινής βάσης μεταξύ των διαφορετικών τομέων της Φυσικής.
• Η οργάνωση της διαφορετικής γνώσης από τον κάθε φοιτητή και η σύνθεσή της θα βοηθήσει στην αναδιοργάνωση των όσων έμαθε σε πτυχιακό επίπεδο ως φοιτητής των φυσικών επιστημών, θέτοντας γερά θεμέλια για την απόκτηση ης επιστημονικής σκέψης.
• Έχοντας αλλάξει τον τρόπο σκέψης τους οι φοιτήτριες/ές μαζί με τις νέες γνώσεις που θα έχουν αποκτήσει και τη βαθιά και ουσιαστική κατανόησή τους, θα είναι σε θέση να βγάλουν συμπεράσματα για τον κόσμο που τους περιβάλλει και να μεταφέρουν τις δεξιότητες που απέκτησαν και την κρίση τους και σε άλλες καταστάσεις της ζωής τους.

Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.:

• Στοιχειώδη Σωμάτια
• Πυρήνες
• Στερεά
• Αστροφυσική

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα για αυτή τη Θ.Ε.

Αξιολόγηση: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους, ο μέσος όρος των βαθμών των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 30%, εφόσον υπάρξει προβιβάσιμος στις τελικές ή επαναληπτικές εξετάσεις. Τελικές γραπτές εξετάσεις. ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 70%.

 

ΠΣΦ62: Επιστήμη Υλικών και Διατάξεων

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΣΦ62

Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 20

Τύπος Θ.Ε.: Επιλογής

Έτος που προσφέρεται: 2ο έτος

Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική

Γενική Περιγραφή της Θ.Ε.: Η ΘΕ ΠΣΦ62 “Επιστήμη Υλικών και Διατάξεων” του ΕΑΠ στοχεύει στη διερεύνηση και κατανόηση τόσο των θεμελιωδών ηλεκτρικών, οπτικών, δομικών και ηλεκτρονικών ιδιοτήτων διαφορετικών κατηγοριών Προηγμένων Υλικών όσο και των βασικών φυσικών αρχών που διέπουν και καθορίζουν τη λειτουργικότητα διαφόρων Οπτοηλεκτρονικών και Φωτονικών Διατάξεων καθώς και Διατάξεων Μικροηλεκτρονικής που χρησιμοποιούνται σε σύγχρονες εφαρμογές και βασίζουν τη λειτουργία τους στις ιδιότητες αυτών των yλικών. Η ενότητα επίσης στοχεύει στην κατανόηση της ισχυρής συσχέτισης που υπάρχει ανάμεσα στις ιδιότητες των υλικών και στη λειτουργία και χαρακτηριστικά των διατάξεων. Οι κατηγορίες υλικών που καλύπτονται είναι τα Μέταλλα, οι Ημιαγωγοί, τα Πολυμερή, τα Μαγνητικά Υλικά και οι Υπεραγωγοί ενώ οι διατάξεις στις οποίες αυτά τα υλικά χρησιμοποιούνται με εφαρμογές στην παραγωγή ενέργειας και φωτός καθώς και σε ηλεκτρονικές εφαρμογές είναι η επαφή p-n, οι ηλεκτρονικές δίοδοι, οι δίοδοι εκπομπής φωτός και οι φωτοδίοδοι/φωτοανιχνευτές, τα διπολικά τρανζίστορ επαφής και τα τρανζίστορ επίδρασης πεδίου, οι ηλιακές κυψελίδες, τα laser και οι (μικρο)αισθητήρες.

Επιδιωκόμενα Μαθησιακά αποτελέσματα:

Η ΘΕ ΠΣΦ62 “Επιστήμη Υλικών και Διατάξεων” του ΕΑΠ γενικά στοχεύει στη βασική κατανόηση και την εμβάθυνση των γνώσεων των μεταπτυχιακών φοιτητών του, που παρακολουθούν το ΠΜΣ “Προχωρημένες Σπουδές στη Φυσική”, τόσο στη Φυσική διαφορετικών κατηγοριών Υλικών, όσο και στη Φυσική Οπτοηλεκτρονικών και Φωτονικών Διατάξεων καθώς και Διατάξεων Μικροηλεκτρονικής που χρησιμοποιούνται σε σύγχρονες εφαρμογές και βασίζουν τη λειτουργία τους στις ιδιότητες αυτών των Υλικών.

Επιδιώκεται η απόκτηση γενικών και εξειδικευμένων γνώσεων στο γνωστικό αντικείμενο της Επιστήμης Υλικών και Διατάξεων. Αυτές εστιάζονται α) στην κατανόηση της συμπεριφοράς των ηλεκτρονίων εντός των στερεών υλικών και στο πως αυτή η συμπεριφορά οδηγεί στη διάκρισή τους σε μέταλλα,  ημιαγωγούς και μονωτές, β) στη μελέτη των βασικών διεργασιών κατασκευής και χαρακτηρισμού και των θεμελιωδών φυσικοχημικών ιδιοτήτων διαφορετικών κατηγοριών υλικών όπως τα Μέταλλα, οι Ημιαγωγοί, τα Πολυμερή, τα Μαγνητικά και Κεραμικά Υλικά, και γ) στην εφαρμογή τους σε διάφορες κατηγορίες Φωτονικών και Οπτοηλεκτρονικών Δομών και Διατάξεων καθώς και Διατάξεων Μικροηλεκτρονικής όπως η επαφή p-n, οι ηλεκτρονικές δίοδοι, οι δίοδοι εκπομπής φωτός και οι φωτοδίοδοι/φωτοανιχνευτές, τα διπολικά τρανζίστορ επαφής και τα τρανζίστορ επίδρασης πεδίου, οι ηλιακές κυψελίδες, τα laser και οι (μικρο)αισθητήρες με στόχο την ανάλυση σε βάθος των αρχών λειτουργίας τους.

Κύριος στόχος είναι η κατανόηση τόσο των πλέον σημαντικών οπτοηλεκτρονικών και δομικών ιδιοτήτων των υλικών που μελετώνται όσο και των βασικών αρχών λειτουργίας και της φυσικής των διατάξεων που προαναφέρθηκαν.

Μετά το πέρας και την επιτυχή ολοκλήρωση της ενότητας, οι τελειόφοιτες/οι μεταπτυχιακές/οί φοιτήτριες/τές αναμένεται να γνωρίζουν εις βάθος τις ιδιότητες αυτών των κατηγοριών Υλικών καθώς και τη Φυσική και τις αρχές λειτουργίας που διέπουν τις σύγχρονες εφαρμογές τους σε Δομές και Διατάξεις κύρια στον τομέα της Οπτοηλεκτρονικής/Φωτονικής και της Ενέργειας.

Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.:

• Μέταλλα – Ημιαγωγοί
• Μικροηλεκτρονική
• Αισθητήρες και Βιοαισθητήρες
• Ακτίνες Λέιζερ – Οπτοηλεκτρονική
• Επιστήμη Υλικών
• Επιστήμη Πολυμερών

 Προαπαιτούμενα:. Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα για αυτή τη Θ.Ε..

Αξιολόγηση: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους, ο μέσος όρος των βαθμών των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 30%, εφόσον υπάρξει προβιβάσιμος στις τελικές ή επαναληπτικές εξετάσεις. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 70%.

 

 

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (40 ECTS)

Γενικός Κανονισμός Εκπόνησης Μεταπτυχιακών Διπλωματικών Εργασιών σε ΠΜΣ με Θ.Ε. ετήσιας διάρκειας

 

 

Ο κανονισμός προδιαγράφει το ρυθμιστικό πλαίσιο που αφορά στην εκπόνηση των Μεταπτυχιακών Διπλωματικών Εργασιών (Μ.Δ.Ε.) των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, με Θεματικές Ενότητες ετήσιας διάρκειας, ως εξής:

1. Ο Γενικός Κανονισμόςεφαρμόζεται ως έχει από τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Ειδίκευσης (ΜΠΣ) του ΕΑΠ, με Θεματικές Ενότητες ετήσιας διάρκειας.
2. Αλλαγές ή και βελτιώσειςτου Γενικού Κανονισμού Μ.Δ.Ε. θα εφαρμόζονται ένα Ακαδημαϊκό Έτος μετά την έγκρισή τους από τη Σύγκλητο, προκειμένου να λαμβάνουν γνώση εγκαίρως οι υποψήφιοι μεταπτυχιακοί φοιτητές.
3. Σκοπός και προσδοκώμενα αποτελέσματα επιτυχούς ολοκλήρωσης.Η εκπόνηση της Μ.Δ.Ε. παρέχει την ευκαιρία για σύνθεση και αξιοποίηση των γνώσεων που αποκτήθηκαν σε συγκεκριμένες εφαρμογές.
4. Θέματα Μ.Δ.Ε..Οι γενικές κατηγορίες των θεμάτων για τις Μ.Δ.Ε. καθορίζονται από το Διευθυντή του ΠΜΣ έπειτα από συνεννόηση με τους Συντονιστές των ΘΕ και αναρτώνται στον δικτυακό τόπο του ΕΑΠ, μέχρι τις 28.2.
5. Μορφή και έκταση εργασίας.Η εργασία – θεωρητική, εφαρμοσμένη ή πειραματική – μπορεί να παρουσιάζεται σε μορφή γραπτής έκθεσης, με τα αναγκαία σχήματα, διαγράμματα, φωτογραφίες και εικόνες. Η έκθεση πρέπει να περιλαμβάνει σύντομη περιγραφή του θέματος της εργασίας, περιγραφή των πορισμάτων-αποτελεσμάτων της εργασίας, τη μεθοδολογία, παραδοχές, βιβλιογραφία και άλλα τυχόν αναγκαία υποστηρικτικά ή επεξηγηματικά στοιχεία ως Παραρτήματα. Κάθε Μ.Δ.Ε. θα συνοδεύεται από μια σύντομη περίληψη 300 λέξεων στην Ελληνική και σε μια από τις κύριες γλώσσες της ΕΕ. Σε ορισμένα ΜΠΣ η εργασία μπορεί να είναι άλλης μορφής, όπως σχέδια (φυσικά ή σε ψηφιακή μορφή) ή σε μορφή πολυμέσων που να συνδυάζουν κείμενο, σχέδια, ήχο και κινούμενες εικόνες. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να συνοδεύονται από σύντομη αλλά εμπεριστατωμένη έκθεση.
6. Υποβολή προτάσεων.Οι φοιτητές, σύμφωνα με τις ισχύουσες αποφάσεις των Σχολών για τη διάρθρωση του Προγράμματος που παρακολουθούν, υποβάλλουν πρόταση του θέματος που τους ενδιαφέρει (τίτλο, σκοπό και προσδοκώμενα αποτελέσματα) ηλεκτρονικά, μέσω ειδικής εκπαιδευτικής πλατφόρμας. Μπορεί να προβλέπεται η εκπόνηση ομαδικών διπλωματικών εργασιών και να προδιαγράφονται οι ιδιαίτερες απαιτήσεις που σχετίζονται με αυτές και ειδικότερα οι διακριτές υποχρεώσεις κάθε μέλους της ομάδας.
7. Χρόνος υποβολής προτάσεων.Η περίοδος υποβολής προτάσεων από τους φοιτητές αρχίζει την 1η Μαρτίου και λήγει την 30ή Ιουνίου κάθε έτους.
8. Αντιστοιχία Μ.Δ.Ε. και Θ.Ε..Για τους φοιτητές που έχουν εισαχθεί σε Προγράμματα Σπουδών έως το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016, από την άποψη της βαθμολογικής βαρύτητας η Μ.Δ.Ε. αντιστοιχεί σε 1-2 ΘΕ, ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε προγράμματος οι οποίες περιλαμβάνονται στις λεπτομερείς «Οδηγίες εκπόνησης διπλωματικών εργασιών» που καθορίζει ο Διευθυντής  κάθε προγράμματος. Για τους φοιτητές που εισάγονται σε Προγράμματα Σπουδών από το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017, η βαθμολογική βαρύτητα της Μ.Δ.Ε. καθορίζεται με βάση το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μονάδων Κατοχύρωσης Μαθημάτων (ECTS) και λαμβάνεται υπόψη η βαρύτητα της Μ.Δ.Ε. ανάλογα με τα ECTS  που της αντιστοιχούν. Οι οικονομικές υποχρεώσεις, ανεξαρτήτως της βαθμολογικής βαρύτητας, είναι ίσες προς αυτές μιας ΘΕ.
9. Έναρξη Μ.Δ.Ε..Ο Διευθυντής συνθέτει ομάδες συγγενών θεμάτων και προτείνει τον Επιβλέποντα ΣΕΠ για καθεμία από αυτές. Ο Διευθυντής και ο επιβλέπων ΣΕΠ προτείνουν το μέλος της Επιτροπής Κρίσης. Στη συνέχεια ο Επιβλέπων ΣΕΠ, σε συνεργασία με τους υποψήφιους, οριστικοποιεί το θέμα της Μ.Δ.Ε. και δίνει την τελική έγκριση. Ο φοιτητής υποβάλλει (βλ. άρθρο15) στο Τμήμα Μητρώου φοιτητών την τελική δήλωση θέματος ηλεκτρονικά, μέσω ειδικής εκπαιδευτικής πλατφόρμας. Οι υποψήφιοι, έχοντας ολοκληρώσει επιτυχώς όλες τις ΘΕ που απαιτούνται με βάση τη διάρθρωση του Προγράμματος, προβαίνουν στην εκπλήρωση των οικονομικών υποχρεώσεών τους προς το ΕΑΠ σε ό,τι αφορά στη Μ.Δ.Ε. και αρχίζουν την εκπόνηση της Μ.Δ.Ε..
10. Χρόνος υποβολής Μ.Δ.Ε..Ο προβλεπόμενος ελάχιστος χρόνος υποβολής μιας Μ.Δ.Ε. είναι 5 μήνες και ο μέγιστος 8 μήνες. Επισημαίνεται ότι για τους φοιτητές που φοιτούν στα προγράμματα σπουδών με ελάχιστη διάρκεια τα δύο έτη και έχουν επιλέξει την παρακολούθηση θεματικής-ων ενότητας-των παράλληλα με την εκπόνηση μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας δεν ισχύει ο προβλεπόμενος ελάχιστος χρόνος υποβολής της διπλωματικής εργασίας (5 μήνες), αλλά μόνο ο μέγιστος (8 μήνες).
    Παράταση χορηγείται αποκλειστικά και μόνο για λόγους ανωτέρας βίας από το Διευθυντή μετά τη σύμφωνη γνώμη του Επιβλέποντα.
11. Διαδικασία κρίσης και ολοκλήρωσης Μ.Δ.Ε..Η τυπική έναρξη εκπόνησης της Μ.Δ.Ε. είναι η 1η Οκτωβρίου κάθε έτους και με ολοκλήρωση των διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της επανάκρισης, μέσα σε 12 μήνες από την τυπική έναρξη. Ο ελάχιστος χρόνος για την υποβολή της Μ.Δ.Ε. είναι 5 μήνες. Στην περίπτωση θετικής κρίσης η εξέταση-παρουσίαση της Μ.Δ.Ε.. γίνεται την περίοδο από 01 Απριλίου έως και 15 Μαΐου. Στην περίπτωση αρνητικής κρίσης έχει τη δυνατότητα επανυποβολής μετά από μέγιστο χρονικό διάστημα 4 μηνών και αφού βελτιώσει την εργασία σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της επιτροπής κρίσης. Ακολουθεί δεύτερη κρίση και σε θετική περίπτωση η εξέταση-παρουσίαση της Μ.Δ.Ε. γίνεται την περίοδο Σεπτεμβρίου. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης (ή αποτυχίας στην προφορική εξέταση) επαναλαμβάνει τη διαδικασία το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος (εφόσον δεν κάνει χρήση του δικαιώματος για αναβολή) με το ίδιο ή με νέο θέμα και καταβάλλει εκ νέου το ποσό της συμμετοχής για μια ΘΕ.
    Ο μέγιστος χρόνος για την υποβολή της Μ.Δ.Ε. είναι 8 μήνες. Στην περίπτωση θετικής κρίσης η εξέταση-παρουσίαση της Μ.Δ.Ε. γίνεται την περίοδο Σεπτεμβρίου. Στην περίπτωση αρνητικής κρίσης έχει τη δυνατότητα επανυποβολής μετά από 1 μήνα και αφού βελτιώσει την εργασία σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της επιτροπής κρίσης. Ακολουθεί δεύτερη κρίση και σε θετική περίπτωση η εξέταση-παρουσίαση της Μ.Δ.Ε. γίνεται την περίοδο Σεπτεμβρίου. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης (ή αποτυχίας στην προφορική εξέταση) επαναλαμβάνει τη διαδικασία το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος εφόσον δεν κάνει χρήση του δικαιώματος για αναβολή) με το ίδιο ή με νέο θέμα και καταβάλλει εκ νέου το ποσό της συμμετοχής για μια ΘΕ. Η μέγιστη διάρκεια κρίσης σε κάθε περίπτωση είναι 1 μήνας.
    Σε περίπτωση απόρριψης μιας διπλωματικής εργασίας κατά την υποστήριξή της (προφορική εξέταση) το Δελτίο Αξιολόγησης αυτής, θα πρέπει να συνοδεύεται από μία σύντομη αναφορά της εξεταστικής επιτροπής, η οποία θα εξηγεί τεκμηριωμένα τους λόγους απόρριψης της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας.
    Στην περίπτωση δεύτερης αποτυχίας δεν παίρνει πτυχίο.
    Επισημαίνεται ότι για τους φοιτητές που φοιτούν στα προγράμματα σπουδών με ελάχιστη διάρκεια τα δύο έτη και έχουν επιλέξει την παρακολούθηση θεματικής-ων ενότητας-των παράλληλα με την εκπόνηση μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας ισχύουν τα παρακάτω:
    Για να μπορέσει μια Μ.Δ.Ε. να υποστηριχθεί προφορικά στην εξεταστική περίοδο του Σεπτεμβρίου, θα πρέπει να έχει λάβει θετική κρίση από την Επιτροπή Κρίσης και απαραίτητα να έχουν ολοκληρωθεί επιτυχώς η/οι Θεματική/κες Ενότητα/τες.
    Σε περίπτωση θετικής κρίσης της Μ.Δ.Ε., από την επιτροπή κρίσης, αλλά μη επιτυχούς ολοκλήρωσης των Θεματικών Ενοτήτων, οι φοιτητές δεν θα μπορούν να υποστηρίξουν προφορικά την διπλωματική τους εργασία, η οποία θα πρέπει να μετατεθεί την επόμενη εξεταστική περίοδο (Σεπτέμβριος), υπό την προϋπόθεση ότι θα επιτύχουν στις γραπτές εξετάσεις των θεματικών ενοτήτων. Σε αυτή την περίπτωση η υποστήριξη της διπλωματικής εργασίας δεν συνεπάγεται επιπλέον οικονομική επιβάρυνση.
    Στην περίπτωση αρνητικής κρίσης, από την επιτροπή κρίσης, (ή αποτυχίας στην προφορική εξέταση) και επιτυχίας στις γραπτές εξετάσεις των Θεματικών Ενοτήτων, επαναλαμβάνεται η διαδικασία εκπόνησης της Μ.Δ.Ε. το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος (εφόσον ο φοιτητής δεν κάνει χρήση του δικαιώματος για αναβολή), με το ίδιο ή με νέο θέμα και καταβάλλεται εκ νέου το ποσό της συμμετοχής που αντιστοιχεί σε μια ΘΕ.
    Στην περίπτωση αρνητικής κρίσης και αποτυχίας στις γραπτές εξετάσεις των Θεματικών Ενοτήτων, επαναλαμβάνεται η διαδικασία εκπόνησης της Μ.Δ.Ε. το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος (εφόσον ο φοιτητής δεν κάνει χρήση του δικαιώματος για αναβολή) με το ίδιο ή με νέο θέμα και καταβάλλεται εκ νέου το ποσό της συμμετοχής που αντιστοιχεί σε μια ΘΕ. Η παρουσίαση – εξέταση της Μ.Δ.Ε. πραγματοποιείται υπό την προϋπόθεση της επιτυχούς ολοκλήρωσης των θεματικών ενοτήτων.
    Στην περίπτωση δεύτερης αποτυχίας, οι φοιτητές δεν παίρνουν πτυχίο.
12. Επιτροπές Κρίσης.Οι Επιτροπές Κρίσης αποτελούνται τουλάχιστον από α) τον Επιβλέποντα ΣΕΠ, β) ένα επιπλέον μέλος ΣΕΠ (ο οποίος θα πρέπει να είναι ΔΕΠ του ΕΑΠ ή άλλου Πανεπιστημίου, όμως σε ειδικές περιπτώσεις θα μπορεί να είναι μόνο ΣΕΠ) συγγενούς ειδικότητας προς τα θέματα της υπό κρίσης ομάδας εργασιών (ο ορισμός του οποίου γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 10) και γ) το Διευθυντή ή Συντονιστή οριζόμενο από το Διευθυντή μόνο στην προφορική εξέταση ο οποίος θα συμμετέχει μόνο κατά την προφορική εξέταση στη διαδικασία κρίσης και τη διαμόρφωση του τελικού βαθμού εάν και όπου το κρίνει απαραίτητο. Η Επιτροπή μπορεί να περιλαμβάνει στην προφορική παρουσίαση και άλλους ΣΕΠ του ΜΠΣ ή και ειδικούς επιστήμονες ως εξωτερικούς κριτές με έκφραση γνώμης μόνο.
13. Εξέταση – Παρουσίαση της Εργασίας.Μετά την υποβολή δύο (2) αντιγράφων της τελικής Μ.Δ.Ε. στον Επιβλέποντα, και εφόσον υπάρχει θετική κρίση από την επιτροπή, ορίζεται η ημερομηνία της προφορικής εξέτασης. Η έκταση και το βάθος της προφορικής εξέτασης είναι ανάλογα της μορφής παρουσίασης της εργασίας. Μετά τον καθορισμό της ημερομηνίαςης προφορικής εξέτασης ο υποψήφιος θα πρέπει να αποστείλει αντίγραφο του κειμένου της Μ.Δ.Ε. που έχει εγκριθεί στο Διευθυντή ή στον οριζόμενο από αυτόν Συντονιστή σε περίπτωση που ο Διευθυντής κρίνει απαραίτητο να συμμετέχει στην προφορική εξέταση. Η εξέταση-παρουσίαση της Μ.Δ.Ε. γίνεται σε δύο περιόδους, 1η περίοδος: 7ος μήνας μετά την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους και 2η περίοδος: 12ος μήνας.
14. Αντίγραφα Μ.Δ.Ε..Η Μ.Δ.Ε. υποβάλλεται εις διπλούν για την κρίση. Στο τέλος της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας θα πρέπει να αναφέρεται ενυπόγραφα το ακόλουθο κείμενο: «Δηλώνω ρητά ότι, σύμφωνα με το άρθρο 8 του Ν.1599/1986, η παρούσα εργασία αποτελεί αποκλειστικά προϊόν προσωπικής μου εργασίας, δεν προσβάλλει κάθε μορφής δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, προσωπικότητας και προσωπικών δεδομένων τρίτων, δεν περιέχει έργα/εισφορές τρίτων για τα οποία απαιτείται άδεια των δημιουργών/δικαιούχων και δεν είναι προϊόν μερικής ή ολικής αντιγραφής, οι πηγές δε που χρησιμοποιήθηκαν περιορίζονται στις βιβλιογραφικές αναφορές και μόνον και πληρούν τους κανόνες της επιστημονικής παράθεσης».
    Οι φοιτητές οφείλουν – κατόπιν της επιτυχούς παρουσίασης/εξέτασης της μεταπτυχιακής διπλωματικής τους εργασίας -μαζί με τυχόν διορθώσεις ή συμπληρώσεις, ακόμα και παραρτήματα, σημειώσεις, άρθρα, συνοδευτικό υλικό, κτλ.- να την αναρτήσουν στο αποθετήριο του ΕΑΠ (apothesis.eap.gr).
    Οι εργασίες αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία των φοιτητών, αλλά στο πλαίσιο της πολιτικής ανοικτής πρόσβασης εκχωρούν στο ΕΑΠ, μη αποκλειστική άδεια χρήσης του δικαιώματος αναπαραγωγής, προσαρμογής, δημόσιου δανεισμού, παρουσίασης στο κοινό και ψηφιακής διάχυσής τους διεθνώς, σε ηλεκτρονική μορφή και σε οποιοδήποτε μέσο, για διδακτικούς και ερευνητικούς σκοπούς, άνευ ανταλλάγματος και για όλο το χρόνο διάρκειας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Η ανοικτή πρόσβαση στο πλήρες κείμενο για μελέτη και ανάγνωση δεν σημαίνει καθ’ οιονδήποτε τρόπο παραχώρηση δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας του συγγραφέα/δημιουργού ούτε επιτρέπει την αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, εμπορική χρήση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, «μεταφόρτωση» (downloading), «ανάρτηση» (uploading), μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά της εργασίας, χωρίς τη ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση του συγγραφέα/δημιουργού. Οι δημιουργοί διατηρούν το σύνολο των ηθικών και περιουσιακών τους δικαιωμάτων.

    Το ΕΑΠ στο πλαίσιο της πολιτικής ανοικτής πρόσβασης των Πτυχιακών/ Διπλωματικών Εργασιών προτείνει προαιρετικά τη διαχείριση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των εργασιών με άδειες Creative Commons (https://creativecommons.org/licenses). Εάν οι φοιτητές επιλέξουν αυτή τη μέθοδο, θα πρέπει να αναφέρουν σε ευδιάκριτο σημείο της εργασίας τους με ποιά συγκεκριμένη άδεια την παρέχουν. Η εφαρμογή των αδειών Creative Commons δεν επηρεάζει την ανοικτή πρόσβαση του πλήρους κειμένου των εργασιών, αλλά ορίζει τις σχέσεις μεταξύ της εργασίας των καταθετών και του αναγνωστικού κοινού.

Οι φοιτητές, κατόπιν αιτήματός τους στο Τμήμα Βιβλιοθήκης, έχουν το δικαίωμα αναβολής δημοσίευσης της Διπλωματικής τους Εργασίας στο Αποθετήριο μέχρι και 3 χρόνια όταν:

– Θέλουν να υποβάλλουν μέρος της εργασίας προς δημοσίευση σε επιστημονικά δημοσιεύματα (π.χ. περιοδικά) ή σε κάποιο συνέδριο.
– Έχουν υποβάλει μέρος του έργου σε διαδικασία κατοχύρωσης, π.χ. σε περιπτώσεις πατέντας.
– Διαπραγματεύονται την εμπορική εκμετάλλευση μέρους του έργου.
– Έχουν κάποιον άλλο σοβαρό λόγο, τον οποίο αναγράφουν στο αίτημά τους.

Μέχρι τη λήξη του χρονικού αυτού διαστήματος, στο Αποθετήριο θα είναι αναρτημένα μόνο τα στοιχεία περιγραφής της εργασίας, ενώ μετά το πέρας των 3 ετών θα αναρτάται το πλήρες κείμενο της διπλωματικής.

15. Διοικητικά θέματα

– Υποβολή προτάσεων από φοιτητές στο χρονικό διάστημα από 1/3 έως 30/6 κάθε έτους
– Διαβίβαση προτάσεων στους Διευθυντές
– Τελική δήλωση θέματος Μ.Δ.Ε. και πληρωμή από 1/9 έως 30/9
– Έλεγχος δικαιώματος εκπόνησης Μ.Δ.Ε. (21/9 έως 30/9)
– Γνωστοποίηση τελικής βαθμολογίας και αντίγραφο δελτίων αξιολόγησης.

H δυνατότητα της επιλογής στο φοιτητή/τρια για επανάληψη της διαδικασίας το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος είτε με το ίδιο θέμα, είτε με τροποποιημένο θέμα, είτε με νέο θέμα θα δίνεται κατόπιν της σύμφωνης γνώμης του επιβλέποντα/ουσας της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας και του Διευθυντή.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ Μ.Δ.Ε.
Καθορισμός γενικών κατηγοριών θεμάτων Μ.Δ.Ε. (συνεργασία ΔΠΣ και Συντονιστών): Άρθρο 4
Ανάρτηση των γενικών κατηγοριών θεμάτων Μ.Δ.Ε. στο δικτυακό χώρο (μέχρι 28.02): Άρθρο 15
Ηλεκτρονική υποβολή πρότασης από δικαιούμενους φοιτητές (διάστημα υποβολής: 01.03 έως 30.06): Άρθρα 6 & 7
Ορισμός επιβλέποντα ΣΕΠ από ΔΠΣ (μέχρι 30.09): Άρθρο 9
Οριστικοποίηση θέματος από ΣΕΠ σε συνεργασία με φοιτητές και τελική έγκριση: Άρθρο 9
Πρόταση από ΣΕΠ του β΄ μέλους της επιτροπής κρίσης και έγκριση από ΔΠΣ (μέχρι 30.09): Άρθρο 9 & 12
Ηλεκτρονική υποβολή τελικής πρότασης (διάστημα υποβολής: 01.09 έως 30.09): Άρθρο 15
Εκπλήρωση οικονομικών υποχρεώσεων (χρονικό διάστημα: 01.9 έως 30.9): Άρθρο 15
Έλεγχος δικαιώματος εκπόνησης (χρονικό διάστημα: 21.09 έως 30.09): Άρθρο 15
Έναρξη εκπόνησης Μ.Δ.Ε. 01.10: Άρθρο 11.