elen
elen

Εγκληματολογικές και Ποινικές προσεγγίσεις της διαφθοράς, του οικονομικού και του οργανωμένου εγκλήματος – ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Ε.Α.Π. > ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ > Μεταπτυχιακά > Εξαμηνιαία > Εγκληματολογικές και Ποινικές προσεγγίσεις της διαφθοράς, του οικονομικού και του οργανωμένου εγκλήματος (ΠΕΔ) > Εγκληματολογικές και Ποινικές προσεγγίσεις της διαφθοράς, του οικονομικού και του οργανωμένου εγκλήματος – ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

ΠΕΔ50 Έγκλημα, Κοινωνικός Έλεγχος και Ποινική Καταστολή

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔ 50
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Πρώτο (1ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.

Αντικείμενο της ΘΕ αποτελούν οι έννοιες και οι κοινωνικο-ιστορικοί όροι δημιουργίας, επιβολής και παραβίασης κανόνων, η συγκρότηση και λειτουργία του ποινικού φαινομένου, ο κοινωνικός έλεγχος του εγκλήματος (άτυπος και, ιδίως, τυπικός).

Συγκεκριμένα, στην ενότητα αυτή εξετάζονται:

  • η σχέση μεταξύ κοινωνικών κανόνων και κανόνων δικαίου (με έμφαση στις διαδικασίες εγκληματοποίησης),
  • η σχετικότητα του εγκλήματος ως κοινωνικού και ποινικού φαινομένου και η σύνδεση της εγκληματικότητας με τις υποτελείς, επικίνδυνες τάξεις,
  • η επιλεκτική λειτουργία και η διακριτική εφαρμογή του ποινικού νόμου σε συσχέτιση με την υπερ-εκπροσώπηση των συμβατικών/κοινών εγκλημάτων και την υπο-εκπροσώπηση των οικονομικών εγκλημάτων και των εγκλημάτων των ισχυρών,
  • ο ρόλος, οι κατανομές και οι συνέπειες του κοινωνικού και ποινικού στίγματος,
  • οι βασικές αρχές θεμελίωσης του ποινικού νόμου.

Εξετάζονται επίσης συνοπτικά:

  • οι φορείς και η λειτουργία του ποινικοκατασταλτικού συστήματος,
  • η σημασία της ποινικής τυποποίησης, τα στοιχεία της δομής του εγκλήματος (άδικο, καταλογισμός) και η λειτουργία τους στο ουσιαστικό ποινικό δίκαιο,
  • τα χαρακτηριστικά και οι σκοποί της ποινής και τα είδη των ποινικών κυρώσεων,
  • τα βασικά χαρακτηριστικά της δικαστικής επιμέτρησης των ποινών καθώς και οι θεμελιώδεις αρχές έκτισης αυτών, όπως και οι βασικές όψεις του δικονομικού ποινικού δικαίου, ιδίως τα δικαιώματα των υπόπτων και των κατηγορουμένων,
  • η έννοια της δίκαιης δίκης με έμφαση στα σημεία εκείνα που παρατηρούνται αποκλίσεις στο θεσμικό πλαίσιο ποινικής καταστολής της διαφθοράς, του οικονομικού εγκλήματος και της οργανωμένης εγκληματικότητας.

Η ΘΕ διαρθρώνεται σε πέντε επιμέρους βασικές ενότητες, στο πλαίσιο των οποίων εξετάζονται:

  • Η έννοια του εγκλήματος, η δημιουργία κανόνων και οι θεωρίες του κοινωνικού ελέγχου.
  • Οι λειτουργίες και οι τάσεις του επίσημου κοινωνικού ελέγχου.
  • Η επιλεκτική λειτουργία των φορέων του επίσημου κοινωνικού ελέγχου, οι διαδικασίες και οι συνέπειες της εγκληματοποίησης και της ποινικοποίησης, με ειδική αναφορά στην εγκληματοποίηση της δράσης ισχυρών οικονομικών και πολιτικών παραγόντων.
  • Η δομή και η λειτουργία της ποινικής δικαιοσύνης και οι γενικές αρχές του ουσιαστικού και του δικονομικού ποινικού δικαίου, ιδίως ως εγγυήσεις προστασίας των δικαιωμάτων κατηγορουμένων και καταδικασθέντων και ως περιπτώσεις απόκλισης από το κεκτημένο των εγγυήσεων αυτών.
  • Η κοινωνική έρευνα των θεσμών της ποινικής δικαιοσύνης και της απονομής της.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση της Θ.Ε. οι φοιτήτριες/φοιτητές αναμένεται να:

α) κατανοούν και να προσεγγίζουν με θεωρητική και μεθοδολογική επάρκεια τα κοινωνικά αίτια του εγκλήματος·

β) επεξεργάζονται θεωρητικά και να αντιστοιχούν σε πραγματικές καταστάσεις, τις διαδικασίες εγκληματοποίησης·

γ) κατανοούν και να αναλύουν το νομικό φαινόμενο της τυποποίησης εγκλημάτων και τη διάκρισή του από το αντίστοιχο κοινωνικό φαινόμενο της προσβολής αγαθών τρίτων·

δ) συσχετίζουν και να αναλύουν κριτικά τη θεωρία, τις λειτουργίες, τους μετασχηματισμούς, τα όρια και το κέντρο βάρους του τυπικού Κοινωνικού Ελέγχου, ιδίως στη σύγχρονη εποχή·

ε) αντιλαμβάνονται και να συγκρίνουν τη λειτουργική σχέση ανάμεσα στην εγκληματολογική και ποινική προσέγγιση του εγκληματικού φαινομένου·

στ) κατανοούν τη σημασία των θεμελιωδών αρχών του ποινικού δικαίου και προστατευόμενων θεμελιωδών δικαιωμάτων στο πλαίσιο της ποινικής καταστολής·

ζ) κατανοούν τις βασικές μεθόδους για την ορθή υπαγωγή πραγματικών δεδομένων στις νομοτυπικές μορφές (αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση) εγκλημάτων του ΠΚ και των ειδικών Ποινικών Νόμων, γενικά και στα πεδία ενδιαφέροντος του ΜΠΣ·

η) κατανοούν τη σημασία των δικονομικών κανόνων και το πλαίσιο που θέτουν οι  κανόνες αυτοί ώστε να χειρίζονται και με βάση αυτούς τους κανόνες  υποθέσεις που έχουν υπό  την ευθύνη τους·

θ) κατανοούν την σημασία του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της ποινικής καταστολής·

ι) κατανοούν τη διάσταση της κοινωνικής έρευνας και τις βασικές αρχές ερευνητικών μεθόδων.

Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.

  • Έννοια και Θεωρίες Κοινωνικού Ελέγχου
  • Λειτουργίες και τάσεις του επίσημου κοινωνικού ελέγχου
  • Επιλεκτική λειτουργία των φορέων του επίσημου κοινωνικού ελέγχου, διαδικασίες και συνέπειες της εγκληματοποίησης και ποινικοποίησης
  • Δομή, λειτουργία ποινικής δικαιοσύνης και γενικές αρχές ουσιαστικού και δικονομικού ποινικού δικαίου

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα γι’ αυτή τη Θ.Ε.

 

ΠΕΔ51 Η εγκληματολογία του οικονομικού εγκλήματος και της διαφθοράς

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔ 51
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Πρώτο (1ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική Περιγραφή της Θ.Ε.

Η παρούσα Θ.Ε. διαρθρώνεται σε τέσσερις επιμέρους βασικές ενότητες, στο πλαίσιο των οποίων εξετάζεται:

α) Θεωρίες για τον εγκληματικό χαρακτήρα του οικονομικού πράττειν. Στην ενότητα αυτήν η περιγράφονται και αναλύονται οι όροι εμφάνισης και εξέλιξης των θεωριών για το οικονομικό έγκλημα των υψηλών κοινωνικών τάξεων και για τη διαφθορά για τα αίτια, τα χαρακτηριστικά τους και τις κατηγοριοποιήσεις τους.

β) Εμβαθύνσεις στη συγκρουσιακή και την Κριτική Εγκληματολογία: Κοινωνικές συνθήκες και συμβιωτικές σχέσεις νομιμότητας και παρανομίας σε θεωρητικό επίπεδο και μέσα από τη σχέση κράτους και εταιρειών και τέλος,  εξετάζονται οι μέθοδοι μέτρησης της διαφθοράς

γ) Παγκοσμιοποίηση και οργανωσιακή διάσταση των εγκλημάτων των ισχυρών.

δ) Κοινωνική οργάνωση, κίνητρα και modus operandi. Εξετάζονται οι πολιτισμικές διαστάσεις, η κοινωνική οργάνωση και οι κλάδοι δραστηριότητας του οικονομικού εγκλήματος και της διαφθοράς, οι σχέσεις τους με το οργανωμένο έγκλημα, με τη νομιμότητα και τη νόμιμη οικονομία. Εξετάζονται επίσης οι τεχνικές και ο τρόπος δράσης (modus operandi) με έμφαση στη διαφθορά, την πολιτική διαφθορά, τις εξωχώριες εταιρείες, στο ρόλο των τραπεζών, στα εγκλήματα νομιμοποίησης παράνομων εσόδων, φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής και τέλος παρουσιάζονται οι παράγοντες που οδηγούν σε συνεργασία μαρτύρων με τις αρχές.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Μετά την ολοκλήρωση της Θ.Ε. οι φοιτητές/τριες θα έχουν διευρύνει το γνωστικό τους υπόβαθρο και θα έχουν αποκτήσει ικανότητες θεωρητικής επεξεργασίας και ανάλυσης ώστε να μπορούν:

α) να κατανοούν σε βάθος τη θεωρία και να την αξιοποιούν για την ανάλυση της κοινωνικής πραγματικότητας και της κοινωνικής οργάνωσης του οικονομικού εγκλήματος και της διαφθοράς και των συνθηκών που ευνοούν την εξάπλωσή τους· 

β) να συσχετίζουν τη θεωρία με πραγματικά γεγονότα και κοινωνικές πρακτικές, ώστε να αντιλαμβάνονται την πολυμορφία των οικονομικών εγκλημάτων και της διαφθοράς, με στόχο και την πρόληψη και την αξιολόγηση / αποτίμηση μέτρων·

γ) να κατανοούν και να αναλύουν συστηματικά τις δυσλειτουργίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αρχές για τον εντοπισμό, ανάσχεση και καταστολή παράνομων πρακτικών· δ) να προσεγγίζουν κριτικά και να αξιολογούν με ποιοτικά κριτήρια την λογική που διέπει τα μέτρα και τις πολιτικές αντιμετώπισής των εγκλημάτων αυτών, την ουσιαστική αποτελεσματικότητα και τα όρια τους·

ε) να επιλέγουν τα κατάλληλα εργαλεία εκπόνησης έρευνας και μελέτης των φαινομένων αυτών στους διαφορετικούς τομείς και στα ποικίλα επίπεδα εμφάνισής τους·

Γνωστικά αντικείμενα

  • Εγκληματολογική προσέγγιση: έννοια, κοινωνικά αίτια, συνθήκες, τυπολογίες- διακρίσεις μορφολογία, κοινωνική οργάνωση
  • Η επίσημη κοινωνική αντίδραση – κριτική ανάλυσή της
  • Προκλήσεις και ζητήματα κατά την εφαρμογή του νόμου
  • Η επιστημονική έρευνα για το οικονομικό έγκλημα

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα γι’ αυτή τη Θ.Ε.

 

ΠΕΔ52 Η ποινική αντιμετώπιση της διαφθοράς και του οικονομικού εγκλήματος

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔ 52
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Πρώτο (1ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.

Αντικείμενο της Θ.Ε. είναι η συστηματική κριτική παρουσίαση του ελληνικού θεσμικού πλαισίου για την ποινική καταστολή της διαφθοράς στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί υπό την επίδραση και συναφών διεθνών και ευρωπαϊκών νομικών κειμένων, που δεσμεύουν τη χώρα μας. Έμφαση δίνεται  στην παρουσίαση και ερμηνεία των οικείων ποινικών διατάξεων και στον τρόπο εφαρμογής τους στην πράξη από τα ποινικά δικαστήρια. Ειδικότερα, προσδιορίζεται στο πλαίσιο του ποινικού δικαίου η έννοια της διαφθοράς, του υπαλλήλου (που οριοθετεί τη σχέση της δωροδοκίας στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα), εξετάζονται συστηματοποιημένα σε κατηγορίες τα επιμέρους αδικήματα (π.χ. ποικίλες  μορφές δωροληψίας και δωροδοκίας, εγκλήματα σχετικά με την υπηρεσία, εμπορία επιρροής), αναδεικνύονται οι δικονομικές ιδιαιτερότητες της ποινικής καταστολής των εγκλημάτων διαφθοράς. Για όλα τα επιμέρους ερμηνευτικά ζητήματα παρουσιάζονται παράλληλα προς τις θέσεις της επιστήμης και αυτές της νομολογίας, μέσα από τη μελέτη αποφάσεων. Η πραγμάτευση της διαφθοράς θα γίνεται σε αντίστιξη με την έννοια του οικονομικού εγκλήματος, όπως αυτό έχει διαπλασθεί στο πλαίσιο του σύγχρονου ποινικού δικαίου σε ανάπτυξη των κλασικών εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας και της περιουσίας. Η κριτική εστίαση της ΘΕ θα αναδειχθεί ιδίως μέσα από τη ανάλυση της φύση της «διαφθοράς» ως κατ’ εξοχήν ευεπίφορης στην καλλιέργεια ποινικού «λαϊκισμού».

Στόχος της Θ.Ε.  Η θεματική ενότητα αποβλέπει να εφοδιάσει τους φοιτητές με μια σφαιρική και συστηματική γνώση σε σχέση με τους ουσιαστικούς και δικονομικούς ποινικούς κανόνες που ισχύουν στην Ελλάδα για την καταπολέμηση της διαφθοράς, να τους καταστήσει ικανούς για την ορθή εφαρμογή του ως άνω θεσμικού πλαισίου στην πράξη, και να τους παράσχει τα δικαιοσυγκριτικά και επιστημονικά εργαλεία, ώστε να μπορούν να διατυπώνουν κριτικά την άποψη τους για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του ελληνικού συστήματος καθώς και για τις αλλαγές που ενδεχομένως είναι αναγκαίες.

Περιεχόμενο της Θ.Ε. Η Θ.Ε. διαρθρώνεται σε έξι μέρη.

Στο πρώτο μέρος εξηγείται εισαγωγικά η έννοια του οικονομικού εγκλήματος στο ποινικό δίκαιο σε αντιδιαστολή προς το κλασικό ποινικό δίκαιο προστασίας της ιδιοκτησίας και της περιουσίας.

Στο δεύτερο μέρος αναπτύσσεται η έννοια της διαφθοράς ως έννοια του ποινικού δικαίου και παράλληλα, αφ’ ενός αναλύεται η σημασία της στο ευρύτερο οικονομικό, δικαιοπολιτικό και εν γένει νομικό της συγκείμενο, αναδεικνύονται δε αφ’ ετέρου τα προβλήματα που ανακύπτουν από την υπέρμετρη έμφαση του ποινικού λόγου στη διαφθορά.

Το τρίτο μέρος αφιερώνεται στη διαφθορά ως αντικείμενο αντιμετώπισης από πλευράς ποινικού δικαίου σε υπερεθνικό επίπεδο. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην αντιμετώπιση του φαινομένου στο πλαίσιο της ΕΕ.

Στο τέταρτο μέρος αναλύεται η διαφθορά στην νομοθεσία του ελληνικού ουσιαστικού ποινικού δικαίου. Μεγάλο μέρος της ενότητας καταλαμβάνει η πραγμάτευση της έννοιας-πυρήνα της διαφθοράς, δηλαδή της δωροδοκίας και δωροληψίας, ενώ εξετάζονται και νεοπαγείς σχετικές έννοιες, όπως η δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα. Εξετάζονται επίσης, τα εγκλήματα σχετικά με την υπηρεσία, η εμπορία επιρροής, Τέλος, στην ενότητα αυτή αναλύονται οι προβλεπόμενες ποινικές κυρώσεις, με έμφαση στη δήμευση και την τάση επέκτασής της.

Στο πέμπτο μέρος, το δικονομικό, αναλύεται η νομοθεσία για την ανάκριση στις περιπτώσεις διαφθοράς, ενώ στο έκτο μέρος θίγονται ανακεφαλαιωτικά και εν είδει κριτικής αποτίμησης της ποινικής αντιμετώπισης της διαφθοράς οι προβληματισμοί που ανακύπτουν σε δικαιοπολιτικό επίπεδο.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση της Θ.Ε. η φοιτήτρια/ο φοιτητής αναμένεται να:

α) κατανοούν ορθά και με πληρότητα το ισχύον ελληνικό θεσμικό πλαίσιο ποινικής καταστολής της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων και των διεθνών και ευρωπαϊκών κειμένων που το έχουν επηρεάσει,

β) εργάζονται αυτόνομα και με κριτικό πνεύμα για την υπαγωγή πραγματικών δεδομένων στις νομοτυπικές μορφές των σχετικών εγκλημάτων,

γ) να συμβάλλουν στην ορθή δικονομική πορεία μιας υπόθεσης, εφαρμόζοντας τη γνώση που απέκτησαν στην πράξη, και

δ) να αξιολογούν συνολικά κριτικά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, πέραν της συσταλτικής ερμηνείας των ισχυουσών διατάξεων, διατυπώνοντας έτσι και προτάσεις για την άρση τυχόν προβλημάτων του και τη βελτίωσή του.

Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.

  • Η ποινική καταστολή της διαφθοράς και του οικονομικού εγκλήματος στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα
  • Ποινική αντίδραση για εγκλήματα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων του ελληνικού δημοσίου και της ΕΕ
  • Δικονομικές ιδιαιτερότητες και συσχετίσεις μεταξύ οικονομικών εγκλημάτων.
  • Η δικαστηριακή εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα γι’ αυτή τη Θ.Ε.

 

ΠΕΔ53 Η διαφθορά και το οικονομικό έγκλημα από την οπτική του Δημοσίου Δικαίου

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔ 53
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Δεύτερο (2ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.:

Αντικείμενο της Θ.Ε. είναι η μελέτη του φαινομένου της διαφθοράς στη Δημόσια Διοίκηση από τη σκοπιά του Δημοσίου Δικαίου. Σκοπός της Θ.Ε. 4 είναι η μελέτη της έννοιας, των μορφών και των αιτιών του φαινομένου της διαφθοράς στον δημόσιο τομέα, των μέτρων για την αντιμετώπιση στο πεδίο του δημοσίου δικαίου, καθώς και των δημόσιων ελεγκτικών μηχανισμών για την πρόληψη και την καταστολή του. Η ΘΕ 4 διαρθρώνεται σε τέσσερις υπο -ενότητες.

Η πρώτη υπο-ενότητα της Θ.Ε. έχει εισαγωγικό χαρακτήρα και περιλαμβάνει τη διδασκαλία της έννοιας της Δημόσιας Διοίκησης στο ελληνικό διοικητικό δίκαιο, την παρουσίαση των βασικών στοιχείων που συγκροτούν το ελληνικό διοικητικό σύστημα (οργάνωση κατά υπουργεία, αποκεντρωμένη διοίκηση, τοπική αυτοδιοίκηση, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, κ.λπ.), την ανάλυση της έννοιας της διαφθοράς με σημείο αναφοράς την οργάνωση και τη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης, και την έρευνα των παραγόντων που διευκολύνουν το φαινόμενο της διαφθοράς στο ελληνικό διοικητικό σύστημα. Μεταξύ των παραγόντων αυτών θα δοθεί έμφαση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ελληνικού συστήματος «κομματικής κυβέρνησης» (party government), τα οποία συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη του φαινομένου της διοικητικής διαφθοράς.  

Η δεύτερη υπο-ενότητα της Θ.Ε. έχει ως αντικείμενο την ανάλυση των συνταγματικών αρχών που συγκροτούν το θεμέλιο της νομοθεσίας για την καταπολέμηση της διοικητικής διαφθοράς  (δημοκρατική αρχή, αρχή του Κράτους δικαίου, αρχή της διαφάνειας, αρχή της ισότητας, αρχή της ουδετερότητας και της αμεροληψίας της δημόσιας διοίκησης, αρχή αξιοκρατίας, άρθρο 103 παρ.1 Συντ., κλπ), καθώς και την ανάλυση της συνταγματικής προβληματικής του <<πολιτικού χρήματος>> (κόμματα και διαφθορά, χρηματοδότηση πολιτικών κομμάτων, ποινική ευθύνη υπουργών, κλπ).

Η τρίτη υπο-ενότητα της Θ.Ε. έχει ως αντικείμενο τα ελεγκτικά σώματα της Δημόσιας Διοίκησης (ΑΣΕΠ, Συνήγορος του Πολίτη, Γ.Ε.Δ.Δ., Σ.Ε.Ε.Δ.Δ., Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, κ.λπ., υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου, π.χ. Δ.Ε.Υ. ΕΛΑΣ, Γ.Ε.Υ.ΥΕΝ), καθώς επίσης και τον δημοσιονομικό έλεγχο των δημοσίων δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο, και τον πειθαρχικό έλεγχο των δημοσίων υπαλλήλων.

Η τέταρτη  υπο-ενότητα της Θ.Ε. θα επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση της διαφθοράς στο πεδίο των δημοσίων συμβάσεων, που αποτελεί έναν τομέα υψηλού κινδύνου εκδήλωσης του φαινομένου της διαφθοράς.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση της Θ.Ε. η φοιτήτρια/ο φοιτητής αναμένεται να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις για την κατανόηση της δομής του ελληνικού διοικητικού συστήματος και του φαινομένου της διοικητικής διαφθοράς, για τα αίτια και τα αποτελέσματα του, καθώς και για την αντιμετώπισή του στο επίπεδο του Συντάγματος και της διοικητικής νομοθεσίας και πρακτικής.

Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.

  • Διάρθρωση και λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης και ανάπτυξη φαινομένων διαφθοράς, οικονομικού και οργανωμένου εγκλήματος
  • Διαφθορά και Δημόσιες Συμβάσεις
  • Συνέπειες της διαφθοράς για το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το πολίτευμα
  • Διαφάνεια, έλεγχος, λογοδοσία και πρόληψη της διαφθοράς

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα γι’ αυτή τη Θ.Ε.

ΠΕΔ54 Οργανωμένο έγκλημα και διαφθορά- εγκληματολογική προσέγγιση

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔ 54
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Δεύτερο (2ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.

Αντικείμενο της Θ.Ε. είναι η εγκληματολογική θεωρητική προσέγγιση και ανάλυση του οργανωμένου εγκλήματος ως κοινωνικού φαινομένου και ως εγκληματικού ζητήματος και στη συνέχεια, η ανάλυση της σχέσης του με το φαινόμενο της διαφθοράς και η αντιμετώπισή τους.

Ειδικότερα, εξετάζονται οι πραγματικές συνθήκες και οι βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις του κοινωνιολογικού θετικισμού και της μαρξιστικής- κριτικής εγκληματολογίας, για τα κοινωνικά αίτια δημιουργίας του οργανωμένου εγκλήματος και τις κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις στις οποίες θεμελιώνεται. Αναλύεται συστηματικά η κοινωνική κατασκευή, η έκταση, οι οργανωσιακές τυπολογίες, η κοινωνική οργάνωση και οι μεταβολές του οργανωμένου εγκλήματος, οι κοινωνικές συνέπειες του και οι παράγοντες επιχειρησιακής διευκόλυνσης του. Εξετάζεται επίσης, το φαινόμενο της διαφθοράς ιδίως σε συνάρτηση με το οργανωμένο έγκλημα, αναλύονται οι γενικές κατευθύνσεις και προσανατολισμοί των πολιτικών πρόληψης, ελέγχου και καταστολής του οργανωμένου εγκλήματος: στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται η έννοια της εγκληματικής οργάνωσης και οι επιπτώσεις οι που είχε η ποινική τυποποίησή της. Επιπλέον, εξετάζεται η λειτουργία της απονομής δικαιοσύνης σε σχέση με το οργανωμένο έγκλημα στην Ελλάδα. Τέλος, αναλύεται η θεωρητική προσέγγιση της Κριτικής Εγκληματολογίας σε σχέση με το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει και οι δυνατότητες και τα όρια της επιστημονικής έρευνας για τα ζητήματα αυτά.

Η ΘΕ ΠΕΔ 54 διαρθρώνεται σε τέσσερα μέρη.

Στο πρώτο μέρος  εξετάζονται η έννοια του οργανωμένου εγκλήματος ως νομικού και ως κοινωνικού γεγονότος, οι θεωρίες για το οργανωμένο έγκλημα και τα αίτια του. Αναλύονται οι βασικές θεωρητικές εγκληματολογικές προσεγγίσεις για το οργανωμένο έγκλημα, τις συμμορίες, τον τρόπο δράσης και εμβαθύνεται η μελέτη συγκεκριμένων θεωριών.

Στο δεύτερο μέρος εξετάζεται το οργανωμένο έγκλημα, η εξέλιξη και η αντιμετώπισή του στην Ελλάδα.

Στο τρίτο μέρος αναλύεται η διαβίωση των ατόμων ως μέλη συμμορίας, οι διαδικασίες και τα τελετουργικά ένταξης σε εγκληματικές οργανώσεις, με παράδειγμα τις οργανώσεις τύπου μαφίας. Στο πλαίσιο αυτό διερευνώνται οι μεταβολές που έχουν επέλθει στις οργανωσιακές δομές, στο αξιακό σύστημα και τις επιδιώξεις των μελών του Ο.Ε. με άξονα ιδίως το φαινόμενο της μαφίας, εξετάζεται η σχέση οργανωμένου εγκλήματος, διαφθοράς και πολιτικών/ πολιτικού συστήματος και γενικά, ο τρόπος ανάπτυξης και οργάνωσης των κοινωνικών σχέσεων στο πλαίσιο εδραίωσης των εγκληματικών οργανώσεων.

Στο τέταρτο μέρος περιγράφεται η εξάπλωση του οργανωμένου εγκλήματος στην παρούσα ιστορική συγκυρία, η θεσμική αντίδραση απέναντι του ιδίως οι εξωνομικοί παράγοντες που επιδρούν στην εφαρμογή της ποινικής αντίδρασης, οι λόγοι θεσμοθέτησης συγκεκριμένων πολιτικών και η κριτική που ασκείται.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την επιτυχή παρακολούθηση της θεματικής ενότητας οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα μπορούν:

α) να εξηγούν και να τεκμηριώνουν με βάση τη θεωρία τα κοινωνικά αίτια του οργανωμένου εγκλήματος και της σχετικής με αυτό διαφθοράς·

β) θα διακρίνουν τις ποιοτικές διαφορές ανάμεσα σε διαφορετικούς τύπους εγκληματικών οργανώσεων·

γ) να κατανοούν, να αναλύουν και να συσχετίζουν πραγματικά γεγονότα και κοινωνικές πρακτικές με την πολυμορφία του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς, τόσο στο επίπεδο της εκτίμησης κινδύνων, όσο και στο στάδιο των προληπτικών ελέγχων·

δ) να αντιλαμβάνονται και να αναλύουν συστηματικά τη λειτουργική σχέση του οργανωμένου εγκλήματος με τη διαφθορά·

ε) να αναλύουν τις ευρύτερες συνέπειες των φαινομένων αυτών για την απόλαυση θεμελιωδών δικαιωμάτων και θα είναι σε θέση να προτείνουν την αποτροπή των παράπλευρων συνεπειών τους·

στ) να κατανοούν τα όρια των πολιτικών, των μέτρων των μέσων αντιμετώπισής του οργανωμένου εγκλήματος και να μπορούν να αναγνωρίζουν παράγοντες ή παραμέτρους συγκάλυψης ή αποπροσανατολισμού των αρχών·

ζ) να διατυπώνουν ποιοτικά κριτήρια αξιολόγησης της ουσιαστικής αποτελεσματικότητας των μέτρων αντιμετώπισης του,

η) να επιλέγουν τα κατάλληλα εργαλεία εκπόνησης έρευνας, που προσφέρονται για τη μελέτη των φαινομένων αυτών στους διαφορετικούς τομείς και στα ποικίλα επίπεδα εμφάνισής τους και

θ) να ανταποκριθούν, στη συνέχεια, στις απαιτήσεις της θεματικής ενότητας 10.

Γνωστικά αντικείμενα

  • Αίτια, εννοιολογική οριοθέτηση, συσχετίσεις και κοινωνική οργάνωση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος
  • Όρια, δυνατότητες, προβλήματα και γενικότερες επιπτώσεις της ποινικής τυποποίησης
  • Επίσημη κοινωνική αντίδραση και εφαρμογή του νόμου (όρια, προκλήσεις, προβλήματα)
  • Οργανωμένο έγκλημα, διαφθορά και κοινωνική έρευνα

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα γι’ αυτή τη Θ.Ε.

 

ΠΕΔ55 Η ποινική καταστολή του οργανωμένου εγκλήματος: διεθνής, ευρωπαϊκή και εθνική διάσταση

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔ 55
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Δεύτερο (2ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.:

Αντικείμενο της Θ.Ε. είναι η συστηματική παρουσίαση του ελληνικού θεσμικού πλαισίου για την ποινική καταστολή της οργανωμένου εγκλήματος, όπως αυτό το πλαίσιο έχει διαμορφωθεί υπό την επίδραση και συναφών διεθνών και ευρωπαϊκών νομικών κειμένων που δεσμεύουν τη χώρα μας. Το κέντρο βάρους της παρουσίασης τίθεται κυρίως σε εκείνες τις εκφάνσεις του οργανωμένου εγκλήματος που σχετίζονται με την οικονομική εγκληματικότητα στο δημόσιο τομέα και τη διαφθορά, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύεται και εφαρμόζεται το οικείο θεσμικό πλαίσιο στην πράξη. Ειδικότερα, προσδιορίζεται η έννοια του οργανωμένου εγκλήματος με βάση την τυποποίησή του, αναδεικνύονται το ειδικότερο νόημα της προσώθησης της ποινικής καταστολής μετά την ποινικοποίηση της συμμετοχής σε εγκληματικές οργανώσεις, τα βασικά χαρακτηριστικά των εγκληματικών οργανώσεων σύμφωνα με τις διατάξεις που εισάγουν το αυξημένο αξιόποινο γι’ αυτές, καθώς και τα νομικά κριτήρια οριοθέτησης του οργανωμένου εγκλήματος έναντι της τρομοκρατίας και των τρομοκρατικών οργανώσεων. Επιπλέον, εξετάζονται οι δικονομικές ιδιαιτερότητες που συνοδεύουν την ποινική καταστολή του οργανωμένου εγκλήματος, οι οποίες έχουν υιοθετηθεί και για την καταστολή της διαφθοράς. Τέλος, επιχειρείται η συνολική αξιολόγηση του θεσμικού πλαισίου, τόσο ως προς την αποτελεσματικότητά του, όσο και ως προς τη δικαιοκρατική του ταυτότητα.

Σημαντικούς σταθμούς της Θ.Ε. αυτής θα αποτελέσουν:

α) Ο εντοπισμός της αρρυθμίας της προσαρμογής της ελληνικής νομοθεσίας στα απαιτούμενα της Σύμβασης του Παλέρμο για το διεθνικό οργανωμένο έγκλημα και η ανάλυση των λόγων για την επιλογή του Έλληνα νομοθέτη να αποκλίνει από αυτά. Ειδικότερα, θα δοθεί βάρος στους λόγους που οδήγησαν τον Έλληνα νομοθέτη να μην ακολουθήσει ένα συμπαγές περί Οργανωμένου Εγκλήματος μοντέλο, αλλά να περιοριστεί για την διευκόλυνση των διώξεων στο μοντέλο των Εγκληματικών Οργανώσεων, όπως και σε αυτούς που τον οδήγησαν να μην περιορίσει το αξιόποινο απαιτώντας και τον σκοπό πορισμού οφέλους στην αντικειμενική υπόσταση.

β) Η δογματική ασυνέχεια του εγκλήματος του άρθρου 187 ΠΚ προς την αρχή της τεχνικής συμμετοχής, η εξαιρετική δηλαδή επιλογή του νομοθέτη υπέρ μιας λύσης «οιονεί ενιαίου αυτουργού» στο άρθρο 187 ΠΚ. Ειδικότερα, θα δοθεί βάρος και πάλι στον εντοπισμό της «αστυνομικής» λογικής που υπαγόρευσε την επιλογή αυτή και δη στην αποφυγή των αποδεικτικών δυσχερειών καταλογισμού συμμετοχικού αδίκου και στην αποφυγή πιθανών μειώσεων της ποινής σε απλούς συνεργούς.

γ) η επιλεκτική ένταξη στην έννοια της εγκληματικής οργάνωσης επιμέρους εγκλημάτων χωρίς όμως σαφή κριτήρια τυποποίησης ή μη τυποποίησης.

δ) Η μετατροπή του ουσιαστικού ποινικού δικαίου δια μέσου του «οργανωμένου εγκλήματος» σε μοχλό εισαγωγής στην ελληνική δικονομική νομοθεσία των ειδικών επαχθών ανακριτικών πράξεων. Ειδικά εδώ θα αναλυθούν πράξεις όπως η αστυνομική διείσδυση, η οπτικοακουστική παρακολούθηση, η διασταύρωση στοιχείων, η προστασία μαρτύρων κλπ. Επίσης, θα αναλυθεί η δικονομική επιβάρυνση υπόπτων και κατηγορουμένων με τη σωρευτική επιβολή των επαχθών αυτών πράξεων μαζί με τις κλασικές (όπως π.χ. η προσωρινή κράτηση) ή με ανακριτικές τεχνικές που ανθούν ιδίως στην αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, όπως η άρση απορρήτων. Τέλος, θα αναλυθεί το γενικότερο πρόβλημα της μετατροπής της δικονομίας σε αστυνομική τεχνική, που λόγω του γνωστικού-επιχειρησιακού πλεονεκτήματος των διωκτικών υπηρεσιών καθιστά αδύνατο το δικαστικό έλεγχο των επιλογών τους.

ε) Η υποστολή της προστασίας εννόμων αγαθών (αλλά και δικαιωμάτων του υπόπτου ή κατηγορουμένου) χάριν μιας ασαφούς και θολής έννοιας «ασφάλειας». Ειδικότερα θα αναλυθούν οι τριβές που η νέα δικονομία προκαλεί σε δικαιώματα όπως το δικαίωμα σιωπής και μη αυτοενοχοποίησης, το δικαίωμα ενημέρωσης του καθού εκτελούνται ανακριτικές πράξεις, η προφορικότητα της επ’ ακροατηρίω διαδικασίας, το δικαίωμα υπεράσπισης, το δικαίωμα διασφάλισης της δικαιότητας της διαδικασίας. Πιο ειδικά θα ερευνηθούν κριτικά η διεύρυνση του πεδίου νομιμοποίησης της αστυνομικής παγίδευσης και τα συναφή με αυτή τη διεύρυνση δικαιοκρατικά προβλήματα που ανακύπτουν.      

Στόχος της Θ.Ε. ‑Η θεματική ενότητα αποβλέπει να εφοδιάσει τους φοιτητές με μια σφαιρική και συστηματική γνώση σε σχέση με τους ποινικούς κανόνες που ισχύουν στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, να τους παρέχει τα αναγκαία δογματικά εργαλεία, ώστε να μπορούν να αντιλαμβάνονται τις σχέσεις τόσο μεταξύ των διαφόρων εννοιών του οργανωμένου εγκλήματος (εγκληματολογικής και ποινικής) όσο και μεταξύ αυτής της έννοιας και άλλων εννοιών (π.χ. οικονομικό έγκλημα, τρομοκρατία, διαφθορά), να τους καταστήσει ικανούς για την ορθή εφαρμογή στην πράξη των ουσιαστικών και δικονομικών κανόνων που ισχύουν για το οργανωμένο έγκλημα και για την ανάπτυξη και υιοθέτηση δόκιμων ερμηνευτικών λύσεων, και να τους εξοπλίσει με ευρύτερες γνώσεις, ώστε να μπορούν να διατυπώνουν κριτικά την άποψη τους για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του ελληνικού δικαίου καθώς και για τις αλλαγές που ενδεχομένως είναι αναγκαίες.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση της Θ.Ε. η φοιτήτρια/ο φοιτητής αναμένεται να:

α) κατανοούν ορθά τις ισχύουσες διατάξεις για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος,

β) αντιλαμβάνονται τις μορφές διασύνδεσης της παραπάνω εγκληματικότητας και των διατάξεων που την αφορούν με άλλες μορφές εγκληματικότητας (οικονομική εγκληματικότητα, τρομοκρατία, διαφθορά) και τις διατάξεις που αφορούν αυτές,

γ) εργάζονται αυτόνομα και με κριτικό πνεύμα για την ορθή υπαγωγή πραγματικών δεδομένων στις διατάξεις που αφορούν το οργανωμένο έγκλημα,

δ) συμβάλλουν στην ορθή δικονομική πορεία μιας υπόθεσης εφαρμόζοντας τη γνώση που απέκτησαν στην πράξη, και

ε) αξιολογούν συνολικά κριτικά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, πέραν της συσταλτικής ερμηνείας των ισχυουσών διατάξεων, διατυπώνοντας έτσι και προτάσεις για την άρση τυχόν προβλημάτων του και τη βελτίωσή του.

Γνωστικά αντικείμενα της Θ.Ε.

  • Συστηματική παρουσίαση και κριτική αξιολόγηση του ελληνικού θεσμικού πλαισίου
  • Ζητήματα ερμηνείας και εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου στην πράξη
  • Δικονομικές ιδιαιτερότητες και εφαρμογές τους για την καταστολή της διαφθοράς

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα γι’ αυτή τη Θ.Ε.

 

ΠΕΔ60 Έλεγχοι, έρευνα και ανάκριση για τη διαφθορά, το οικονομικό και το οργανωμένο έγκλημα

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔ 60
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τρίτο (3ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.:

Αντικείμενο της Θ.Ε. είναι η εξέταση και ανάλυση του θεσμικού πλαισίου, των διαδικασιών και των μέσων ελέγχου και έρευνας, που προβλέπονται για την αποκάλυψη, τον έλεγχο και τη διαλεύκανση των υποθέσεων διαφθοράς, οικονομικού και οργανωμένου εγκλήματος. Περιγράφεται το σύστημα και η οργανωσιακή διάρθρωση των υπηρεσιών που διεξάγουν προληπτικούς ελέγχους και έρευνες σε όλα τα στάδια της ανάκρισης, εξετάζονται το θεσμικό  πλαίσιο και οι κανόνες διεξαγωγής ελέγχων, ερευνών και συλλογής ανακριτικού υλικού σε προληπτικό, προανακριτικό και ανακριτικό στάδιο στην Ελλάδα, αναλύονται κριτικά τα πρότυπα διάρθρωσης των συστημάτων ελέγχου και των ανακριτικών συστημάτων και συγκρίνονται οι διαφοροποιήσεις και θεσμικές ιδιαιτερότητες που ισχύουν ανά κατηγορία εγκλήματος (διαφθορά, οικονομικό, οργανωμένο).

Αναλυτικότερα, η Θ.Ε. διαρθρώνεται σε τρία μέρη:

Στο πρώτο είναι εισαγωγικό μέρος αναπτύσσεται η επισκόπηση των ποινικών δικονομικών διατάξεων που οι φοιτητές έχουν μελετήσει και σε άλλες ενότητες και αναλύονται βασικές αρχές της ανάκρισης που ισχύουν με βάση τον ΚΠΔ, η επίδραση που έχουν στην ανακριτική διαδικασία τα νέα πρότυπα και εξετάζονται συνοπτικά οι σύγχρονες τάσεις στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης.  Ειδικότερα, στο πρώτο μέρος εξετάζεται το θεσμικό πλαίσιο, οργάνωσης και ανάπτυξης της ανακριτικής διαδικασίας και συγκεκριμένα της συγκέντρωσης ανακριτικού υλικού και  διερευνώνται συστηματικά, οι κανόνες και οι προϋποθέσεις για την διεξαγωγή δίκαιης και αποτελεσματικής έρευνας και ανάκρισης.

Το δεύτερο μέρος πραγματεύεται την εξέλιξη της ανακριτικής διαδικασίας. Εξετάζονται ζητήματα σχετικά με τους φορείς και την οργάνωση της ανάκρισης, τη συγκέντρωση και αξιοποίηση αποδεικτικού υλικού, τους παράγοντες που επιδρούν στην πρόοδο της ανάκρισης και το ρόλο του ανακριτή, με έμφαση στην οπτική των διεθνών οργανισμών Αναλύονται  οι τυπικοί και άτυποι παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των αρχών κατά την διεξαγωγή των ανακριτικών πράξεω,ν οι αντιφάσεις, τα εσωτερικά προβλήματα ή οι τάσεις ατιμωρησίας που αντιμετωπίζουν οι αρχές κατά την έρευνα και ανάκριση, καθώς και τα ενδεδειγμένα διεθνή πρότυπα αντιμετώπισής τους.

Τέλος, το τρίτο μέρος εξετάζει σύγχρονες τάσεις και τεχνικές κατά την ανάκριση, ιδίως επί εγκλημάτων των ισχυρών και συγκεκριμένα, την αξιοποίηση της εθνογραφικής έρευνας, τη διερευνητική συνέντευξη, τις τεχνικές ανίχνευσης υπόπτων χρηματικών ροών, την προστασία μαρτύρων και μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και ζητήματα σχετικά με ειδικές ανακριτικές πράξεις, λειτουργίες και διαδικασίες. Η ενότητα αυτή δίνει έμφαση στην οπτική του επαγγελματία.

Ειδικότερα, στο τρίτο μέρος προσεγγίζονται και αναλύονται οι επιμέρους πρακτικές προϋποθέσεις, κανόνες, τεχνικές, οι διαδικασίες και τα προβλήματα και τα όρια διεξαγωγής ελέγχων, ερευνών, συλλογής αποδεικτικού υλικού, αστυνομικής και δικαστικής ανάκρισης για την εξακρίβωση και εξιχνίαση εγκλημάτων διαφθοράς, οικονομικού και οργανωμένου εγκλήματος στην πράξη. Ειδικότερη αναφορά γίνεται και στο άτυπο μέρος της ανάκρισης δηλαδή στους άτυπους κανόνες τις επαγγελματικές νοοτροπίες τις προκλήσεις και τα προσόντα που συνδέονται με την αποτελεσματική ανακριτική διαδικασία για τις συγκεκριμένες κατηγορίες εγκλημάτων.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της ΘΕ, αναμένεται ότι θα μπορούν:

α) να ανταποκριθούν με επάρκεια σε έρευνες, ελέγχους και σε ανακριτική διαδικασία σχετικά με το οικονομικό έγκλημα, τη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα. Ειδικότερα, αναμένεται ότι θα γνωρίζουν σε βάθος το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την ερευνητική, ελεγκτική και ανακριτική διαδικασία, θα αντιλαμβάνονται τα όρια εντός των οποίων μπορούν να ενεργήσουν, θα μπορούν να διασφαλίσουν την έρευνα και να διεξάγουν έρευνες, ελέγχους, προανακριτικές και ανακριτικές πράξεις, συνεντεύξεις υπόπτων και κατηγορουμένων με τρόπο αποτελεσματικό και ασφαλή για τα δικαιώματα των εμπλεκομένων και τα δικά τους. β) Θα μπορούν να συλλέγουν αξιόπιστα ανακριτικό υλικό και τεκμήρια και να υπάγουν με ορθό τρόπο τα πραγματικά περιστατικά στο νόμο, να προβαίνουν σε συγκριτικές αναλύσεις στοιχείων, υποθέσεων και περιστατικών.

γ) Θα μπορούν να οργανώσουν σενάρια έρευνας και ανάκρισης, να συνεργαστούν με άλλους εμπειρογνώμονες, και άλλες αρχές, να καταρτίσουν στοχευμένα σχέδια προστασίας μαρτύρων.

δ) Επιπλέον θα μπορούν να κατανοούν τη γενική λειτουργία και δομή των χρηματοοικονομικών συναλλαγών και να σχεδιάζουν χρηματοοικονομικές έρευνες ή να συνεργάζονται με ειδικούς εμπειρογνώμονες, ώστε να οδηγούνται σε διαλεύκανση εγκλημάτων.

ε) Επίσης, θα είναι έχουν τις γνώσεις για να αντιληφθούν και να αντιδράσουν σε προβληματικές καταστάσεις παρανομίας και  κατάχρησης εξουσίας και σε οργανωσιακά προβλήματα, προκλήσεις και διλήμματα που η φύση του επαγγέλματος διαμορφώνει.

Γνωστικά αντικείμενα

  • Έλεγχοι, έρευνες και ανάκριση επί υποθέσεων διαφθοράς, οικονομικού και οργανωμένου εγκλήματος
  • Θεσμικοί και εξωθεσμικοί παράγοντες και προβλήματα
  • Ύποπτοι, κατηγορούμενοι, μάρτυρες (μεταχείριση, προστασία, ασφάλεια, δικαιώματα)
  • Σύνθετες έρευνες/ οικονομικές, φορολογικές έρευνες

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα γι’ αυτή τη Θ.Ε.

 

ΠΕΔ61 Η αντιμετώπιση του οικονομικού και του οργανωμένου εγκλήματος

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔ 61
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τρίτο (3ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.

Η θεματική ενότητα ΠΕΔ 61 έχει ως αντικείμενο πρώτον τη διεπιστημονική και στοχευμένη προσέγγιση ορισμένων εγκλημάτων, που συνδέονται επιχειρησιακά και οργανωσιακά με τη διαφθορά, το οικονομικό και το οργανωμένο έγκλημα και δεύτερον, την ανάλυση των τρόπων αντιμετώπισής τους. Ειδικότερα, διερευνώνται και αναλύονται τα αίτια, οι συνθήκες δημιουργίας και η αντιμετώπιση ορισμένων επιμέρους εγκλημάτων τα οποία πλαισιώνουν τη διαφθορά, το οικονομικό και το οργανωμένο έγκλημα, και τα συναντάμε και στις τρεις αυτές κατηγορίες εγκλημάτων. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται επίσης συστηματικά επιμέρους θεσμοί, μέτρα, προβλήματα και προκλήσεις σχετικά με την αποκάλυψη και αντιμετώπιση των εγκλημάτων αυτών, ιδίως στο πεδίο της συγκέντρωσης πληροφορίας προληπτικά αλλά και μετά την αποκάλυψη τους.

Αναλύεται και εξετάζεται κριτικά από εγκληματολογική οπτική τόσο ξέπλυμα περιουσιακών στοιχείων, όσο και ορισμένα εγκλήματα που το «περιβάλλουν» και μεταβλητότητά τους. Κομβικό όμως ζήτημα, είναι η κατανόηση της λειτουργίας των φόρων του φορολογικού απόρρητου και της σχέσης τους με το ξέπλυμα χρήματος. Αρχικά εξετάζεται η ιστορική εξέλιξη της ιδέας απόκρυψης χρημάτων από τον έλεγχο του κράτους και η μετουσίωσή της στην ιδέα και θέσπιση του φορολογικού απόρρητου, η ουσιαστική λειτουργία του και η σχέση του με τη δημιουργία φορολογικών παραδείσων. Αναλύεται ο ρόλος του ίδιου του κράτους στην προστασία των αποκρυβέντων περιουσιακών στοιχείων και η λειτουργικότητα του φορολογικού απόρρητου στις σχέσεις κράτους και ιδιωτών. Επίσης, εξετάζονται λανθάνουσες συνήθως πλευρές της δράσης των διεθνών οργανισμών για το ξέπλυμα, όπως είναι η FATF και διερευνώνται οι ποικίλες λειτουργίες του ξεπλύματος και η κοινωνική κατασκευή του ως του σημαντικότερου κινδύνου διεθνώς.

Περαιτέρω, διερευνώνται αναλυτικότερα και επιλεκτικά ορισμένες εκδοχές εγκλημάτων των ισχυρών και του κοινού εγκλήματος, που τροφοδοτούν ποικιλοτρόπως το ξέπλυμα και συνδέονται με ευρύτερης σημασίας δικαιοπολιτικά ζητήματα, όπως η παράνομη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, όψεις της διαφθοράς των δικαστικών λειτουργών ή η διαδικασία μεταπήδησης επιχειρηματιών από την νόμιμη στην παράνομη οικονομία.

Τέλος, εξετάζονται οι πολιτικές και τα μέτρα που είναι σήμερα κυρίαρχα για την αντιμετώπιση του ξεπλύματος, της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής  και οι συνέπειές τους.

Αναλυτικότερα, η Θ.Ε. διαρθρώνεται σε τρία μέρη.

Στο πρώτο εξετάζεται αναλυτικά το ζήτημα του φορολογικού απόρρητου και των φορολογικών παραδείσων της κοινωνικής κατασκευής τους, της σχέσης τους με το ξέπλυμα και της αντιμετώπισή τους διεθνώς υπό το πρίσμα του πολέμου κατά των φορολογικών παραδείσων, ενώ αναλύεται η άποψη περί του προσχηματικού χαρακτήρα του πολέμου αυτού. 

Στο δεύτερο μέρος εξετάζονται κριτικά και από την οπτική της Κριτικής Εγκληματολογίας, όψεις της ροής μαύρου χρήματος και του ξεπλύματος χρημάτων ως μιας κανονικής (συνήθους) διαδικασίας, στο πλαίσιο μίας παγκοσμιοποιημένης ηγεμονίας και της οικονομίας της αγοράς. Το ξέπλυμα προσεγγίζεται με όρους κοινωνικής κατασκευής, διάρθρωσης της κοινωνικής δομής και σχέσεων εξουσίας και αναδεικνύονται αφενός διαφοροποιήσεις αντιμετώπισης σε σχέση με το οργανωμένο έγκλημα και τα εγκλήματα των εταιρειών και αφετέρου, η λειτουργία του ξεπλύματος ως μιας γενικότερης διαδικασίας συσσώρευσης πλούτου και εξουσίας ενώ εξετάζονται κριτικά οι θεσμοί ελέγχου του, όπως η FATF και ο ειδικότερος ρόλος της. Στη συνέχεια, εξετάζονται εκδοχές της διαφθοράς που σχετίζονται με ανάγκες νομιμοποίησης παράνομων εσόδων όπως η παράνομη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, η διαφθοράς και εκβίαση δικαστικών λειτουργών, το φαινόμενο της μεταπήδησης στην παρανομία πρώην νόμιμων επιχειρηματιών.

Στο τρίτο μέρος διερευνώνται οι θεσμικές αντιδράσεις και επίσημες πολιτικές για την αντιμετώπιση του ξεπλύματος χρημάτων αυτοτελώς ή και σε σχέση με τη φοροδιαφυγή/ φοροαποφυγή και εξετάζονται κριτικά οι πολιτικές κατά της φοροαποφυγής/ φοροδιαφυγής, η ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών, ο προσδιορισμός και η αναζήτηση του πραγματικού δικαιούχου περιουσιακών στοιχείων, οι τρόποι απόκρυψης περιουσιακών στοιχείων, το θεσμικό πλαίσιο ανάκτησης των περιουσιακών στοιχείων η προστασία πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος  και η συγκέντρωση πληροφορίας από αυτούς. 

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Με την ολοκλήρωση της ενότητας αναμένεται, ότι οι φοιτητές θα είναι σε θέση:

α) να αναλύουν κριτικά και να συσχετίζουν τα φαινόμενα του φορολογικού και τραπεζικού απόρρητου και του ξεπλύματος χρήματος ως μέρος ευρύτερων κοινωνικών διαδικασιών που εμπλέκουν συστήματα διαφθοράς και εξουσίας・

β) να εντοπίζουν και να αναλύουν την σχέση μεταξύ πολιτικής και νομικής νομιμοποιητικής βάσης του θεσμικού πλαισίου για το ξέπλυμα χρήματος και πως εμπλέκονται συστήματα εξουσίας・

γ) να κατανοούν τις ποικίλες διαστάσεις και λειτουργίες που επιτελεί ο «πόλεμος κατά της διαφθοράς» και «κατά της φοροδιαφυγής» και την επιλεκτική λειτουργία του・

δ) να συσχετίζουν τα κενά στο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο με τον τρόπο δράσης των εγκληματικών οργανώσεων και των ελίτ που εγκληματούν・

ε) να γνωρίζουν και να συσχετίζουν με ευρύτερες κοινωνικές συνθήκες και διεργασίες, την κοινωνική οργάνωση και τις μεθόδους παράκαμψης της νομιμότητας που αξιοποιούν κυρίως οι ελίτ και οι ομάδες εξουσίας ιδίως στον τομέα της διαφθοράς στη δικαιοσύνη, της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων αλλά και της μεταπήδησης νόμιμων επιχειρηματιών στην παρανομία・

στ) να γνωρίζουν το θεσμικό πλαίσιο και τα ζητήματα που εμπλέκονται και την ευρύτερη λειτουργία που έχουν οι πολιτικές και τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής, η ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών, η ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων・

 ζ) να γνωρίζουν το θεσμικό πλαίσιο και τη γενικότερη προβληματική που αφορά την προστασία μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και την προστασία μαρτύρων・

η) να κατονοούν πως πρέπει να γίνεται η μεταχείριση με σύννομο και κατάλληλο τρόπο των ατόμων που βρίσκονται υπό την εξουσία των αρχών ή υπό προστασία・

θ) να αξιολογούν κριτικά και με συστηματικό τρόπο το ισχύον εθνικό, διεθνές και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο.

Γνωστικά Αντικείμενα της Θ.Ε.

  • Νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες
  • Ανάκτηση εγκληματικών εσόδων – δήμευση περιουσίας
  • Χρηματοοικονομικές έρευνες
  • Μάρτυρες Δημοσίου Συμφέροντος
  • Ποινική μεταχείριση καταδικασθέντων
  • Προστασία θυμάτων

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα γι’ αυτή τη Θ.Ε.

 

ΠΕΔ62 Αντεγκληματική Πολιτική: τάσεις, πρότυπα, αξιολόγηση, σχεδιασμός

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔ 62
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τρίτο (3ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.:

Αντικείμενο της ΠΕΔ 62 είναι η ανάλυση των ιδεολογικών προτύπων, οι πολιτικές και τα μέτρα, η οργάνωση και η ανάπτυξη της αντεγκληματικής πολιτικής για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, του οικονομικού και οργανωμένου εγκλήματος σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και στο πλαίσιο της παρούσας ιστορικής συγκυρίας. Επίσης εξετάζονται τυπικές και άτυπες λειτουργίες φορέων και υπηρεσιών του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, η συγκριτική προσέγγισή τους, η αποτελεσματικότητά τους, οι συνέπειες της εφαρμογής συγκεκριμένων πολιτικών, τα συναφή προβλήματα και οι μεταβολές που ανακύπτουν, ιδίως στο ποινικοκατασταλτικό σύστημα και τέλος, τα πρότυπα που επικρατούν για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την αξιολόγηση της εφαρμογής των πολιτικών αυτών.

Ειδικότερα, η ΘΕ διαρθρώνεται σε πέντε μέρη:

α. Στο πρώτο μέρος εξετάζονται οι θεωρητικές / ιδεολογικές αναφορές της αντεγκληματικής πολιτικής όπως ανιχνεύονται σε θεωρητικές προσεγγίσεις για την φύση του εγκλήματος και σε δικαιοπολιτικές θεωρήσεις για την κοινωνική ευταξία.

β. Στο δεύτερο μέρος ταξινομούνται συστηματικά, συσχετίζονται και συγκρίνονται μεταξύ τους τα πρότυπα και οι πολιτικές και τα μέτρα που θεσμοθετούνται για την ποινική και εξωποινική πρόληψη, για την αποτροπή, την καταστολή και τον έλεγχο του οικονομικού, του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς, καθώς και οι όψεις της διαφθοράς και οι πρακτικές που ακολουθούνται για την παράκαμψη του νόμου.

γ. Στο τρίτο μέρος αναλύονται και αξιολογούνται οι δημόσιες πολιτικές και τα εργαλεία κατά της διαφθοράς όπως αποτυπώνονται σε επίσημες εκθέσεις.

δ. Το τέταρτο μέρος εξετάζει κριτικά τα εργαλεία και τις μεθόδους μέτρησης των κινδύνων, την έκταση και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των υπό μελέτη εγκλημάτων, καθώς και τις μεθόδους και τα εργαλεία αξιολόγησης των πολιτικών για την αντιμετώπισή τους, με μια πολυδιάστατη προσέγγιση, π.χ. χωριστά όσον αφορά τη σχέση τους με την εγκληματικότητα εν γένει καθώς και σε σχέση με την επίδρασή τους στις κοινωνικές σχέσεις και στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης.

ε. Τέλος, στο πέμπτο μέρος, αναπτύσσονται οι καθοδηγητικές αρχές, τα πρότυπα και τα κριτήρια, που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τον σχεδιασμό και την αξιολόγηση προγραμμάτων αντεγκληματικής πολιτικής.

Περιεχόμενο της Θ.Ε.:

Το εκπαιδευτικό υλικό αναπτύσσεται σε δεκατρείς εβδομάδες μελέτης, ως εξής:

  • Αρχές και ιδεολογικά πρότυπα της Αντεγκληματικής Πολιτικής Ι
  • Αρχές και ιδεολογικά πρότυπα της Αντεγκληματικής Πολιτικής ΙΙ
  • Αντεγκληματική Πολιτική, πολιτική και πρόληψη εγκλήματος
  • Οι “άτυπες” αντιδράσεις του τυπικού κοινωνικού ελέγχου απέναντι στη βαριά οικονομική εγκληματικότητα και οι συνέπειές τους
  • Σκιώδης τραπεζική, βρώμικο χρήμα και βρώμικη οικονομία: μερικές ακόμα λειτουργίες της επίσημης αντίδρασης
  • Ευαλωτότητα και όψεις της διαφθοράς στις αστυνομικές υπηρεσίες
  • Η διαφθορά στη δικαιοσύνη: δυσλειτουργίες, πρακτικές άρνησης, συγκάλυψης και αδράνειας
  • Κρατούσες και εναλλακτικές προσεγγίσεις των πολιτικών κατά της διαφθοράς
  • Ανταποδοτικές ή ωφελιμιστικές ποινικές κυρώσεις επί υποθέσεων οικονομικών εγκλημάτων και εγκληματικών οργανώσεων
  • Διεθνείς τάσεις και άξονες της Αντεγκληματικής Πολιτικής και η αξιολόγησή τους
  • Μέθοδοι και εργαλεία αξιολόγησης των πολιτικών κατά της διαφθοράς και κατά του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος
  • Σχεδιασμός και αξιολόγηση προγραμμάτων Αντεγκληματικής Πολιτικής Ι
  • Σχεδιασμός και αξιολόγηση προγραμμάτων Αντεγκληματικής Πολιτικής ΙΙ

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την επιτυχή παρακολούθηση της ΘΕ οι διδασκόμενοι αναμένεται:

  • να έχουν αποκτήσει γνώσεις θεωρίας για τα πρότυπα, τις τάσεις και τη δικαιοπολιτική θεμελίωση των στρατηγικών και των μέτρων αντεγκληματικής πολιτικής στο επίπεδο της εξω-ποινικής και ποινικής πρόληψης και καταστολής της διαφθοράς, του οικονομικού και του οργανωμένου εγκλήματος,
  • να είναι σε θέση να εκπονούν συγκριτική ανάλυση των ακολουθούμενων πολιτικών σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον,
  • να αντιλαμβάνονται τα όρια και τα προβλήματα των επίσημων εργαλείων μέτρησης και αξιολόγησης των συναφών εφαρμοζόμενων πολιτικών,
  • να αξιολογούν και να σχεδιάζουν σε τοπικό και εθνικό επίπεδο προτάσεις αντεγκληματικής πολιτικής και
  • να σχεδιάζουν και να εκπονούν επιστημονική έρευνα στους τομείς αυτούς.

Γνωστικά αντικείμενα της Θ.Ε.:

  • Ιδεολογικά πρότυπα, πολιτικές και τάσεις.
  • Θεσμοί, στρατηγικές και μέτρα σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, του οικονομικού και οργανωμένου εγκλήματος.
  • Αξιολόγηση των σύγχρονων τάσεων και των συνεπειών της εφαρμογής τους.
  • Σχεδιασμός και αξιολόγηση της εφαρμογής μέτρων αντεγκληματικής πολιτικής.

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Προαπαιτούμενα: Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα γι’ αυτή τη Θ.Ε.

ΠΕΔ63 ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ  ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔ 63
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τέταρτο (4ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.

Το Διεπιστημονικό Εργαστήριο είναι μια ξεχωριστή Θεματική Ενότητα, που έχει διαδραστικό χαρακτήρα και πραγματοποιείται μέσω μιας υπόθεσης που αναλαμβάνουν να επεξεργαστούν και να παρουσιάσουν προφορικά οι φοιτητές στη διάρκεια ενός Σεμιναρίου.

Στόχος του Διεπιστημονικού Εργαστηρίου είναι να εφαρμόσουν οι φοιτητές τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει στη διάρκεια των σπουδών τους και να κατανοήσουν την σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας και οπτικής. Το Εργαστήριο έχει την ίδια διάρκεια που έχουν οι θεματικές ενότητες του ΜΠΣ, διαρθρώνεται σε στάδια και στο πλαίσιο του, προς το τέλος του διδακτικής περιόδου, διεξάγεται ένα Σεμινάριο που υλοποιείται και συντονίζεται από τα μέλη ΣΕΠ της ΘΕ ΠΕΔ 63. Κατά τη διεξαγωγή του Σεμιναρίου στο οποίο συμμετέχουν και προσκεκλημένους εισηγητές, οι φοιτητές παρουσιάζουν την υπόθεση που έχουν αναλάβει να επεξεργαστούν.

Ειδικότερα στο πλαίσιο της ΠΕΔ 63 οι φοιτητές /τριες:

α) Αναλαμβάνουν να επεξεργαστούν τα στοιχεία και τις παραμέτρους μίας υπόθεσης – σεναρίου η οποία εντάσσεται στα αντικείμενα, που έχουν διδαχθεί στις προηγούμενες Θεματικές Ενότητες και σε προκαθορισμένη κάθε φορά θεματική.

β) Με την έναρξη της διδακτικής περιόδου ανακοινώνονται μία σειρά από υποθέσεις – σενάρια και οι φοιτητές επιλέγουν μία προς επεξεργασία.

β) Κατά την επεξεργασία της υπόθεσης εφαρμόζουν γνώσεις που έχουν αποκτηθεί στο ΜΠΣ και

γ) Παρουσιάζουν προφορικά την εργασία τους στο Διεπιστημονικό Σεμινάριο. Το Διεπιστημονικό Σεμινάριο είναι το δεύτερο στάδιο το Διεπιστημονικού Εργαστηρίου και σε αυτό συμμετέχουν και προσκεκλημένοι ΣΕΠ, ΔΕΠ και επαγγελματίες από συναφείς ειδικότητες κλπ.

Το Διεπιστημονικό Σεμινάριο είναι διαδραστικού και διεπιστημονικού χαρακτήρα, διεξάγεται κατά τη διάρκεια ενός διημέρου ή τριημέρου ανάλογα με τον αριθμό των φοιτητών (συνολικής διάρκειας 24-32 ωρών).

Η θεματική ενότητα ΠΕΔ 63 Διεπιστημονικό Εργαστήριο διαρθρώνεται σε τρία στάδια που αφορούν την επεξεργασία και ανάλυση κάθε συγκεκριμένης υπόθεσης:

  1. Το στάδιο της προετοιμασίας,
  2. Το στάδιο της επεξεργασίας του υλικούστοιχείων και δεδομένων, στο πλαίσιο του οποίου παρουσιάζεται η πρόοδος της επεξεργασίας της υπόθεσης πρώτα με την Ενδιάμεση Έκθεση και στη συνέχεια με την Τελική Έκθεση οι οποίες συζητούνται στην 2η και στην 3η ΟΣΣ.
  3. Το στάδιο της παρουσίασης των αποτελεσμάτων – Διεπιστημονικό Σεμινάριο. Όπου παρουσιάζεται Τελική Έκθεση παρουσιάζονται στο Διεπιστημονικό Σεμινάριο με σύντομες διαλέξεις κατά περίπτωση και ανάπτυξη ζητημάτων και επιστημονικών συζητήσεων επί των εργασιών.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση της Θ.Ε. οι φοιτήτριες/τές αναμένεται να μπορούν να αξιοποιούν τις κατάλληλες πηγές και εργαλεία έρευνας, μελέτης και τεχνολογίας, ώστε να εφαρμόζουν με ορθό τρόπο το θεσμικό πλαίσιο κατά περίπτωση, κ.λπ., να επιλύουν προβλήματα σχετικά με τα αντικείμενα του ΠΜΣ.

Προαπαιτούμενα

Η παρακολούθηση του Διεπιστημονικού Εργαστηρίου προϋποθέτει οι φοιτητές να έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τις Θεματικές Ενότητες των Α και Β εξαμήνων και να έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα συμμετοχής στις εξετάσεις τουλάχιστον δύο Θ.Ε. του Γ΄ εξαμήνου. Με άλλα λόγια απαιτείται, είτε να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι Θ.Ε. του Προγράμματος, είτε να απομένουν μέχρι και δύο (2) Θ.Ε. του τρίτου (Γ’) εξαμήνου μόνο για εξετάσεις.

Το Διεπιστημονικό Εργαστήριο πραγματοποιείται σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του Δ’ εξαμήνου. Η συμμετοχή σε αυτό είναι ανεξάρτητη από την εκπόνηση της ΜΔΕ, συντελείται παράλληλα με αυτήν, βαθμολογείται αυτοτελώς και επιπλέον, η ολοκλήρωση της συμμετοχής στο ΔΕ, προηγείται της ολοκλήρωσης της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας. Τέλος επιτυχής θεωρείται η επίδοση που είναι ίση ή ανώτερη της βάσης (5).

Αξιολόγηση φοιτητών

Οι φοιτητές βαθμολογούνται για τη συνολική παρουσία, τη συμμετοχή και τις τοποθετήσεις τους κατά την πραγματοποίηση του Εργαστηρίου, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια που είναι γνωστά, τα οποία καθορίζονται και ανακοινώνονται μαζί με τη θεματική του εργαστηρίου, από την Α.Ε.Ε.

 

ΠΕΔΔΕ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Κωδικός Θ.Ε.: ΠΕΔΔΕ
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 20
Τύπος της Θ.Ε.: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τέταρτο (4ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της Θ.Ε.:

Η μεταπτυχιακή διπλωματική διατριβή έχει σκοπό να  κατευθύνει τους φοιτητές, ώστε να συνδυάσουν και να αξιοποιήσουν τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.

Οι γενικές κατηγορίες των θεμάτων για τις Μ.Δ.Ε. καθορίζονται από το Διευθυντή  του ΠΜΣ έπειτα από συνεννόηση με τους Συντονιστές των Θ.Ε. και αναρτώνται στον δικτυακό τόπο του Ε.Α.Π, πριν την έναρξη της περιόδου υποβολής της σχετικής δήλωσης από τους φοιτητές.

Τα θεματικά πεδία είναι ενδεικτικά και συνδέονται με τις εξειδικευμένες γνωστικές περιοχές των Θεματικών Ενοτήτων του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών ΠΕΔ.

Στο διάστημα της λειτουργίας του ΠΜΣ έχουν ανακοινωθεί, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες θεματικές ανά εξάμηνο:

  • Θεωρία και πράξη και εγκλήματα των ισχυρών.
  • Κοινωνική κατασκευή του εγκλήματος.
  • Η εξέλιξη των εγκλημάτων των ισχυρών.
  • Σχέση νομιμότητας και παρανομίας.
  • Κοινωνική οργάνωση της βαριάς εγκληματικότητας.
  • Ο νέος ΠΚ.
  • Σχέση ποινικού κώδικα και ειδικών ποινικών νόμων.
  • Δημόσιες συμβάσεις.
  • Δημόσιες συμβάσεις και πολιτικές παράκαμψης στης νομιμότητας σε συγκεκριμένους τομείς.
  • Οι πρακτικές αποπροσανατολισμού των αρχών.
  • Αντίποινα.
  • Διαφοροποιημένη ποινική αντίδραση και εγκλήματα των ισχυρών.
  • Κοινωνικός Έλεγχος και επιλεκτικότητα του συστήματος απονομής δικαιοσύνης.
  • Κρατικό Εταιρικό Έγκλημα.
  • Ποινική Αντιμετώπιση της διαφθοράς : επιμέρους ζητήματα
  • Νομιμοποίηση Εσόδων από παράνομες δραστηριότητες : τάσεις στην ποινική πολιτική
  • Οργανωμένο έγκλημα στην Ελλάδα κατά την τελευταία δεκαετία.
  • Νομιμότητα έναντι σκοπιμότητα και εγκλήματα των ισχυρών.
  • Πρακτικές υψηλής διαφθοράς στο ελληνικό κράτος και η αποτελεσματικότητα της αντιμετώπισής της.
  • Κράτος δικαίου και διαφθορά στην Ελλαδα.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση της ΜΔΕ οι φοιτητές/τριες αναμένεται να:

  • είναι σε θέση να διεξάγουν πρωτογενή έρευνα στα γνωστικά αντικείμενα και στους επιμέρους τομείς που έχουν διδαχθεί οι φοιτητές
  • είναι σε θέση να ερευνούν, συλλέγουν, να επεξεργάζονται να συσχετίζουν – και παρουσιάζουν αποτελεσματικά πληροφορίες και να επεξεργάζονται κριτικά, να συγκρίνουν θεωρητικές προσεγγίσεις
  • τηρούν τις αρχές και τους κανόνες ερευνητικής και επιστημονικής δεοντολογίας
  • έχουν επίγνωση της δημόσιας αποστολής και κοινωνικής ευθύνης του εγκληματολόγου ως κοινωνικού επιστήμονα
  • αξιοποιούν αποτελεσματικά και δημιουργικά τα διαδικτυακά/ ψηφιακά εργαλεία/μέσα για τη σύνταξη/επεξεργασία/διακίνηση των κειμένων τους
  • χειρίζονται κριτικά και υπεύθυνα τόσο τις πρωτογενείς, όσο και τις δευτερογενείς πηγές

Γενικός Κανονισμός Εκπόνησης Μεταπτυχιακών Διπλωματικών Εργασιών σε ΠΜΣ με Θ.Ε. εξαμηνιαίας διάρκειας

Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τις Προδιαγραφές – Χρήσιμο Υλικό για συγγραφή Μεταπτυχιακών Διπλωματικών Εργασιών και ανάρτηση Διπλωματικής Εργασίας στο Αποθετήριο του ΕΑΠ, μπορείτε να μεταβείτε στον Ψηφιακό Χώρο Εκπαίδευσης http://courses.eap.gr και δη στην ενότητα Πρόγραμμα Σπουδών.

Προαπαιτούμενα: Η προφορική υποστήριξη της Διπλωματικής Εργασίας προϋποθέτει την επιτυχή ολοκλήρωση όλων των Θεματικών Ενοτήτων και του Διεπιστημονικού Εργαστηρίου του Προγράμματος.

 

 

Υποβολή αιτήσεων

Κάνε εδώ την αίτησή σου για όποιο πρόγραμμα σε ενδιαφέρει!


Κάνε αίτηση
Μετάβαση στο περιεχόμενο