Επικοινωνία της επιστήμης – ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

ΕΕΠ11 Ιστορία των επιστημών

Κωδικός ΘΕ: ΕΠΠ11
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική & Προαπαιτούμενη
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Πρώτο (1^ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή της ΘΕ:

Αντικείμενο της ιστορίας των επιστημών είναι η μελέτη των υλικών, πολιτισμικών και διανοητικών συνθηκών που κατέστησαν δυνατή την ανάδυση συγκεκριμένων ερμηνευτικών θεωρήσεων και αναπαραστάσεων του φυσικού κόσμου. Επίσης, η ιστορία των επιστημών μελετά τους τρόπους με τους οποίους αυτές οι θεωρήσεις και αναπαραστάσεις νομιμοποιήθηκαν και απέκτησαν καθεστώς καθολικής αλήθειας σε συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια. Τέλος, μελετά τους τρόπους με τους οποίους οι εδραιωμένες επιστημονικές αντιλήψεις τίθενται υπό αμφισβήτηση και τη διαδικασία με την οποία αυτές αντικαθίστανται από άλλες που θεωρούνται ορθότερες. Παραδοσιακά, η ιστορία των επιστημών καλύπτει τις επιστήμες στην αρχαιότητα, τη μεσαιωνική επιστήμη, την Επιστημονική Επανάσταση, τις επιστήμες στα χρόνια του Διαφωτισμού, την εδραίωση της σύγχρονης επιστήμης κατά τον 19ο αιώνα και την πολλαπλώς διαφοροποιημένη επιστήμη του 20ού αιώνα. Λόγω της φύσης του μεταπτυχιακού προγράμματος, η θεματική ενότητα θα εστιάσει περισσότερο στους νεότερους χρόνους και ιδιαίτερα στην περίοδο που η επιστήμη αποκτά τη σύγχρονη μορφή της και εδραιώνει την παρουσία της στη δημόσια σφαίρα.

Γνωστικά αντικείμενα:

• Επιστημονική Επανάσταση και οι απαρχές της νεωτερικότητας
• Οι επιστήμες στα χρόνια του Διαφωτισμού και η διαμόρφωση της δημόσιας σφαίρας
• Επιστήμες και κοινωνία τον 19ο αιώνα. Ακαδημαϊκή και επαγγελματική συγκρότηση της σύγχρονης επιστήμης
• 20ός αιώνας: Επιστήμη, τεχνολογία και η ανάδυση του τεχνοεπιστημονικού πολιτισμού.

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Μετά το πέρας της θεματικής ενότητας, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι σε θέση να:

• Προτείνουν τρόπους αξιοποίησης της ιστορικής έρευνας για τη δημόσια παρουσίαση της φύσης του επιστημονικού έργου («φύσης της επιστήμης»).
• Αναθεωρούν τις εδραιωμένες αφηγήσεις σχετικά με την πορεία της επιστήμης και να καταδεικνύουν τη σχέση των επιστημονικών αντιλήψεων με τις ευρύτερες κοινωνικές και πολιτισμικές διεργασίες.
• Τεκμηριώσουν τη σχέση ανάμεσα στην ανάπτυξη των διαφόρων επιστημών και τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας.
• Αποφαίνονται για την παρούσα κατάσταση των επιστημών και να αξιολογούν τις αποφάσεις επιστημονικής και τεχνολογικής πολιτικής.
• Να σχεδιάζουν εκπαιδευτικές ή/και καλλιτεχνικές δράσεις που έχουν στόχο τον επιστημονικό εγγραμματισμό του ευρύτερου κοινού.

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Μέθοδος Διδασκαλίας: εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων.

 

ΕΕΠ12 Φιλοσοφία των επιστημών

Κωδικός ΘΕ: ΕΕΠ12
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική & Προαπαιτούμενη
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Πρώτο (1^ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή:

Αντικείμενο της φιλοσοφίας των επιστημών είναι η μελέτη των μεθόδων ελέγχου και επικύρωσης των επιστημονικών θεωριών. Η φιλοσοφία των επιστημών κάνει την εμφάνισή της ήδη από τον 17ο αιώνα. Οι αλλαγές που φέρνει η Επιστημονική Επανάσταση τόσο στη μέθοδο, όσο και στο περιεχόμενο της γνώσης, καθώς και οι διαφοροποιήσεις μεταξύ των υποστηρικτών της φέρνουν στην επιφάνεια σοβαρούς προβληματισμούς ως προς τις δυνατότητες και τα όρια της ανθρώπινης γνώσης. Οι προβληματισμοί αυτοί παραμένουν επίκαιροι μέχρι τις μέρες μας. Η γνωσιολογική αισιοδοξία του Διαφωτισμού και ο θετικισμός του 19ου αιώνα προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τον σκεπτικισμό που συνδέεται με τα προβλήματα της επιστημονικής γνώσης και να καταδείξουν τη γνωσιολογική ανωτερότητα της νεότερης επιστήμης. Οι προσπάθειες αυτές συνεχίζονται και συστηματοποιούνται με τον λογικό θετικισμό και την αναλυτική φιλοσοφία του 20ού αιώνα. Ταυτόχρονα, όμως, εμφανίζονται ρεύματα σκέψης που εισάγουν στη συζήτηση κοινωνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες, αποσπώντας την επιστήμη από την αποκλειστική σχέση της με τον ορθολογισμό και την αντικειμενικότητα. Τα τελευταία χρόνια και υπό την επιρροή των Σπουδών Επιστήμης και Τεχνολογίας τα συγκεκριμένα ρεύματα έχουν οδηγήσει σε ένα πλήθος διαφορετικών θεωρήσεων του επιστημονικού φαινομένου συνδέοντάς το με την κοινωνιολογία, τη θεωρία δικτύων και τις σπουδές φύλου.

Γνωστικά αντικείμενα:

• Οι απαρχές της νεότερης φιλοσοφίας της επιστήμης: Η σημασία της εμπειρίας. Η χρήση του Λόγου. Η καντιανή σύνθεση
• Η φιλοσοφία της επιστήμης τον 19ο και στις αρχές του 20ού αιώνα. Λογικός εμπειρισμός, επαλήθευση και επικύρωση. Πόππερ και διαψευσιοκρατία
• Η ιστορικιστική στροφή και οι θεωρίες της επιστημονικής αλλαγής
• Κοινωνιολογικές και ανθρωπολογικές προσεγγίσεις στο πρόβλημα της επιστημονικής γνώσης. Κοινωνική κατασκευασιοκρατία και θεωρία δρώντος-δικτύου

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Μετά το πέρας της θεματικής ενότητας, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι σε θέση να:

• Αναλύουν και παρουσιάζουν στο κοινό αμφιλεγόμενα ζητήματα επιστήμης και τεχνολογίας.
• Αποκωδικοποιούν επιστημονικές διαμάχες και να τεκμηριώνουν τις απόψεις των εμπλεκόμενων μερών.
• Εντοπίζουν και παρουσιάζουν την ανθρωπολογική, ταξική και έμφυλη διάσταση των ισχυρισμών αλήθειας του κυρίαρχου μοντέλου της τεχνοεπιστήμης.
• Αποτιμήσουν την ηθική διάσταση κρίσιμων επιστημονικών και τεχνολογικών αποφάσεων.
• Συμμετάσχουν σε διαδικασίες διαμόρφωσης επιστημονικής και τεχνολογικής πολιτικής.

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Μέθοδος Διδασκαλίας: εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων.

 

ΕΕΠ13 Επιστήμες, τεχνολογία, κοινωνία

Κωδικός ΘΕ: ΕΕΠ13
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Πρώτο (1ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή:

Η ενότητα εξετάζει την αλληλεπίδραση κοινωνίας, επιστήμης και τεχνολογίας. Μελετά τον ρόλο της πολιτικής στην συγκρότηση της επιστημονικής πρακτικής και αξιοπιστίας καθώς και στη διαμόρφωση του τεχνολογικού σχεδιασμού. Θα παρουσιαστούν και θα μελετηθούν οι σύγχρονες θεωρητικές τάσεις στην κοινωνιολογία της επιστημονικής γνώσης και στην ανθρωπολογία της επιστήμης. Θα δοθεί έμφαση στις προσεγγίσεις της κοινωνικής κατασκευασιοκρατίας, στη θεωρία δρώντος-δικτύου, καθώς και στο ιδίωμα της συμπαραγωγής (co-production idiom). Η επιστήμη και η τεχνολογία θα μελετηθούν ως εγγενώς κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα και ως οντότητες που συγκροτούνται μέσα από την επιτελεστικότητα πρωταγωνιστών, θεσμών και κρατικών και διεθνών οργανισμών. Τα ερωτήματα που θα απασχολήσουν την ενότητα αφορούν τον τρόπο και τους όρους με τους οποίους συμφέροντα και κοινωνικές ομάδες διαμορφώνουν τα χαρακτηριστικά της επιστήμης και της τεχνολογίας ενώ συγχρόνως αναπαράγουν και εμπεδώνουν σχέσεις εξουσίας μέσα στην κοινωνία. Θα προσδιοριστούν οι τρόποι διαχείρισης της επιστημονικής γνώσης και καινοτομίας και οι συνέπειές τους στην συγκρότηση της τεχνοεπιστήμης και στη λειτουργία της στις σύγχρονες κοινωνίες. Επιπλέον θα αναδειχθούν οι ταξικές και έμφυλες διακρίσεις που εγγράφονται στην συγκρότηση της επιστήμης και της τεχνολογικής καινοτομίας.

Γνωστικά αντικείμενα:

• Βιομηχανικές Επαναστάσεις
• Από τον τεχνολογικό ντετερμινισμό στις θεωρίες της συνδιαμόρφωσης
• Φύλο, τάξεις και τεχνολογία
• Πολιτικές οικονομίες της γνώσης

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Μετά το πέρας της θεματικής ενότητας, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι σε θέση να:

• Συλλάβουν και να περιγράψουν την επιστήμη και την τεχνολογία ως εγγενώς κοινωνικά φαινόμενα.
• Διακρίνουν τις διαφορετικές κοινωνικές θεωρίες και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις της επιστήμης και της τεχνολογίας
• Προσδιορίζουν και αποτιμούν τις κοινωνικές συνέπειες της επιστήμης και της τεχνολογίας
• Αναγνωρίζουν το γεγονός ότι η επιστήμη και τεχνολογία συγκροτούνται με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικά θεσμικά, πολιτικά και πολιτισμικά πλαίσια.
• Εντοπίζουν και να σκιαγραφούν τις έμφυλες και ταξικές διακρίσεις που αναπαράγονται κατά τη συγκρότηση της τεχνοεπιστήμης
• Αναδεικνύουν τη σημασία του ρόλου των χρηστών στη διαμόρφωση και νομιμοποίηση συγκεκριμένων τεχνοεπιστημονικών επιλογών.

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Μέθοδος Διδασκαλίας: εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων.

ΕΕΠ21 Επικοινωνία της επιστήμης

Κωδικός ΘΕ: ΕΕΠ21
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Δεύτερο (2ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή:

Η επικοινωνία της επιστήμης αποτελεί έναν ακαδημαϊκό και επαγγελματικό χώρο, στον οποίο συγκλίνουν άνθρωποι από διαφορετικές επιστημονικές και επαγγελματικές περιοχές. Στη δεκαετία του 1950 πρωτοεμφανίστηκε ο όρος δημόσια κατανόηση της επιστήμης και της τεχνολογίας (public understanding of science and technology), που κάλυπτε μια αρκετά ευρεία περιοχή. Ωστόσο, η περιοχή αυτή άρχισε να μελετάται συστηματικά στη δεκαετία του 1980. Σκοπός του συγκεκριμένου μαθήματος είναι να διερευνήσει τις απαρχές συγκρότησης του πεδίου της επικοινωνίας της επιστήμης αναδεικνύοντας την πολλαπλότητα των θεωρητικών προσεγγίσεων. Επιπλέον, στόχος είναι να διερευνηθούν οι θεωρίες αναπαράστασης και πρόσληψης των επιστημών και της τεχνολογίας στον δημόσιο χώρο. Ποιες είναι οι στάσεις διαφορετικών κοινωνικών ομάδων σε τεχνοεπιστημονικά ζητήματα; Ποιοι είναι οι παράγοντες που επιδρούν στη διαφορετική πρόσληψη αυτών των ζητημάτων; Σε ποια πλαίσια κατασκευάζεται η δημόσια εικόνα των επιστημών και της τεχνολογίας και ποια κειμενικά είδη περιλαμβάνουν; Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα ΜΜΕ και τις διαφημίσεις.

Γνωστικά αντικείμενα:

• Η ιστορία, το παρόν και το μέλλον της επιστημονικής «εκλαΐκευσης»
• Θεωρίες αναπαράστασης και πρόσληψης των επιστημών στον δημόσιο χώρο
• Συμπεριφορές, τάσεις και συμμετοχή του κοινού σε τεχνοεπιστημονικά ζητήματα
• Τα ΜΜΕ και οι διαφημίσεις ως χώροι κατασκευής της δημόσιας εικόνας των επιστημών και της τεχνολογίας

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Μετά το πέρας της θεματικής ενότητας, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι σε θέση να:

• Προσδιορίζουν τις διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις που ακολουθούνται για τη μελέτη της επιστήμης και της τεχνολογίας στη δημόσια σφαίρα.
• Εντοπίζουν τις θεωρητικές ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου ακαδημαϊκού πεδίου, μολονότι προέρχονται από διαφορετικούς επιστημονικούς και επαγγελματικούς χώρους.
• Αναγνωρίζουν και αποκωδικοποιούν τον ρόλο των θεσμών και των διαδικασιών που συμμετέχουν στην κατασκευή της δημόσιας εικόνας των επιστημών και της τεχνολογίας.
• Συνοψίσουν τους τρόπους με τους οποίους μελετάμε τις τάσεις και συμπεριφορές του κοινού και καταδείξουν τους τρόπους με τους οποίους τα αποτελέσματα της έρευνας μπορούν να ενσωματωθούν σε δράσεις επικοινωνίας της επιστήμης.

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Μέθοδος Διδασκαλίας: εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων.

 

ΕΕΠ22 Μουσεία, επιστήμες και τεχνολογία

Κωδικός ΘΕ: ΕΕΠ22
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Δεύτερο (2^ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή:

Σε διεθνές επίπεδο αναπτύσσονται συνεχώς εκθέσεις που έχουν ως κεντρικό άξονα τις φυσικές επιστήμες και την τεχνολογία. Στόχος του μαθήματος είναι να εξετάσει τις σύγχρονες προσεγγίσεις για την εκπαίδευση στις επιστήμες και την τεχνολογία στο πλαίσιο ενός μουσείου, λαμβάνοντας υπόψη τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εμπειρίας για τον επισκέπτη. Η ιστορία του σχεδιασμού εκθέσεων συμπεριλαμβάνει έναν πλούτο τεχνικών που χαρακτηρίζουν κάθε περίοδο. Στο μάθημα θα εξεταστεί πώς οι μέθοδοι αυτές επηρέασαν τον τρόπο παρουσίασης των επιστημών έως σήμερα. Θα γίνει εισαγωγή στις τεχνικές ανάπτυξης εκθεμάτων επιστήμης και τεχνολογίας αλλά και στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων εντός του μουσειακού πλαισίου. Ποια είναι τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία θεωρείται πετυχημένο και αποτελεσματικό ένα έκθεμα; Τι είδους εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων, τα οποία θα απευθύνονται σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες; Τέλος, θα γίνει μια επισκόπηση και αξιολόγηση των διαφορετικών τεχνικών εξωστρέφειας που έχουν στη διάθεσή τους τα μουσεία.

Γνωστικά αντικείμενα:

• Σύγχρονες προσεγγίσεις και εκπαιδευτικά εργαλεία για την εκπαίδευση στις επιστήμες και την τεχνολογία
• Ανάπτυξη εκθεμάτων επιστήμης και τεχνολογίας
• Ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε μουσεία επιστημών και τεχνολογίας
• Τεχνικές εξωστρέφειας για μουσεία επιστημών και τεχνολογίας

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Μετά το πέρας της θεματικής ενότητας, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται να είναι σε θέση να:

• Αξιοποιήσουν τις σύγχρονες προσεγγίσεις για την εκπαίδευση στο πλαίσιο ενός μουσείου.
• Σχεδιάσουν εκθέματα με άξονα τις επιστήμες και την τεχνολογία.
• Αναπτύξουν εκπαιδευτικές δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα για ένα τεχνοεπιστημονικό μουσείο.
• Δημιουργήσουν ολοκληρωμένες εμπειρίες για τους επισκέπτες των μουσείων.
• Σχεδιάσουν τις δράσεις εξωστρέφειας ενός μουσείου επιστημών και τεχνολογίας.

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Μέθοδος Διδασκαλίας: εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων.

 

ΕΕΠ23 Επιστημονική δημοσιογραφία

Κωδικός ΘΕ: ΕΕΠ23
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Δεύτερο (2ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή:

Υπάρχει μακρά παράδοση παρουσίας της επιστήμης και της τεχνολογίας στα ΜΜΕ. Ένα από τα ζητήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν, τόσο οι επιστήμονες όσο και οι δημοσιογράφοι, είναι η απόσταση μεταξύ του επιστημονικού και δημοσιογραφικού λόγου. Πώς γεφυρώνεται το χάσμα χωρίς να χάνεται κρίσιμη πληροφορία στη μετάβαση από το εργαστήριο στον δημόσιο χώρο; Η επιστημονική δημοσιογραφία αποτελεί έναν εξειδικευμένο χώρο της δημοσιογραφίας, όπου απαιτούνται ειδικές δεξιότητες σχετικά με τη διαχείριση και παρουσίαση ζητημάτων που αφορούν τις επιστήμες και την τεχνολογία. Πώς ο δημοσιογράφος διαχειρίζεται το σύνθετο εννοιολογικό και μεθοδολογικό πλαίσιο των τεχνοεπιστημονικών επιτευγμάτων; Στόχος του μαθήματος είναι να μελετήσει τους τρόπους προσέγγισης των τεχνοεπιστημονικών αποτελεσμάτων, να εξετάσει τη μεθοδολογία σχετικά με τις τεχνικές συγγραφής κειμένων, λήψης συνεντεύξεων και δημιουργίας εκπομπών και ντοκιμαντέρ. Επιπλέον, να προσδιοριστούν με σαφήνεια οι κώδικες δεοντολογίας για ζητήματα που αφορούν τόσο το έργο του δημοσιογράφου όσο και το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση. Παράλληλα, θα προσδιοριστούν οι μέθοδοι που πρέπει να ακολουθεί ένας δημοσιογράφος για τον έλεγχο της εγκυρότητας των πηγών του, καθώς και τα κριτήρια βάσει των οποίων τεκμηριώνεται η διαφορά ανάμεσα σε εικασίες και επιστημονικά αποτελέσματα.

Γνωστικά αντικείμενα:

• Θεωρίες των μέσων
• Τεχνικές συγγραφής άρθρων και λήψης συνεντεύξεων για ζητήματα επιστημών και τεχνολογίας
• Δημιουργία εκπομπών και ντοκιμαντέρ επιστήμης και τεχνολογίας
• Ζητήματα δεοντολογίας. Έλεγχος εγκυρότητας των πηγών. Καλές πρακτικές συνεργασίας με επιστημονικούς και τεχνολογικούς φορείς
• Η επιστημονική δημοσιογραφία στο ψηφιακό περιβάλλον

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Μετά το πέρας της θεματικής ενότητας, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι σε θέση να:

• Αρθρογραφούν σύμφωνα με τις αρχές και τις τεχνικές της επιστημονικής δημοσιογραφίας.
• Πραγματοποιούν συνεντεύξεις με επαγγελματίες επιστήμονες, με στόχο να αποτυπώσουν βασικά σημεία της έρευνάς τους και τη σημασία που αυτή έχει για τον δημόσιο βίο.
• Σχεδιάζουν εκπομπές λόγου ή ντοκιμαντέρ επικοινωνίας της επιστήμης.
• Διακρίνουν μεταξύ επιστημονικά έγκυρων και ψευδο-επιστημονικών πηγών.
• Περιγράφουν τις επιστημονικές διαμάχες αποτυπώνοντας τις σύνθετες διεργασίες συγκρότησης της τεχνοεπιστημονικής πραγματικότητας.

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Μέθοδος Διδασκαλίας: εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων.

ΕΕΠ31 Επιστήμες και Τεχνολογία στη δημόσια σφαίρα

Κωδικός ΘΕ: ΕΕΠ31
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τρίτο (3ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή:

Αντικείμενο της θεματικής ενότητας είναι η λειτουργία της επιστήμης και της τεχνολογίας στον δημόσιο χώρο και λόγο. Θα εξεταστεί η ιδεολογική λειτουργία της τεχνοεπιστήμης και ο ρόλος της στην αναπαραγωγή κοινωνικών κανονικοτήτων. Θα μελετηθούν σε βάθος η συγκρότηση του δημόσιου λόγου της επιστήμης και της τεχνολογίας μέσω της κατασκευής της εικόνας του επιστήμονα και του μηχανικού και με τη χρήση των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Επίσης θα αναδειχθούν ο πολιτικός ρόλος και η λειτουργία των ειδημόνων στην συγκρότηση των ηγεμονικών αφηγήσεων γύρω από την επιστήμη και την τεχνολογία. Θα αποτιμηθεί ο ρόλος τους στην διαμόρφωση πολιτικών που μέσω ενός τεχνοκρατικού λόγου αποκτούν αξιοπιστία, πειθώ και κοινωνική και πολιτική νομιμοποίηση. Επιπλέον θα μελετηθούν οι επιστημονικές διαμάχες ως πολιτικές διαμάχες ή ως διαμάχες που συγκροτούν την έννοια του πολιτικού με άλλα μέσα. Στο πλαίσιο των τεχνοεπιστημονικών συγκρούσεων θα εξεταστεί ο ρόλος των πολιτών στην κοινωνική αποτίμηση της επιστήμης και της τεχνολογίας. Θα μελετηθούν περιπτώσεις διαφορετικών τύπων ειδημοσύνης, που βασίζονται στην εμπειρία και την βιωματική σχέση με το περιβάλλον, και που είναι απαραίτητοι για την συγκρότηση και αποτίμηση της σύγχρονης τεχνοεπιστήμης.

Γνωστικά αντικείμενα:

• Επιστήμη, τεχνολογία και ιδεολογίες
• Επιστημονικές διαμάχες στον δημόσιο χώρο
• Ειδημοσύνη και δημοκρατία
• Επιστήμη, τεχνολογία, εξουσία και κοινωνικά κινήματα

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Μετά το πέρας της θεματικής ενότητας, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι σε θέση να αναγνωρίσουν και περιγράψουν:

• Την ιδεολογική διάσταση της επιστήμης και της τεχνολογίας
• Την πολιτική και ιδεολογική λειτουργία των ειδημόνων
• Την πολιτική αλλά και επιστημολογική σημασία των κοινωνικών κινημάτων για τη διαμόρφωση της επιστημονικής και τεχνικής γνώσης
• Τους διαφορετικούς τύπους ειδημοσύνης που εμπλέκονται στη λήψη αποφάσεων για θέματα που αφορούν την επιστήμη και την καινοτομία
• Την ανάγκη διαμόρφωσης ενός δημοκρατικού πλαισίου συγκρότησης της επιστήμης και διαχείρισης της καινοτομίας

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Μέθοδος Διδασκαλίας: εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων.

 

ΕΕΠ32 Σχεδιασμός έρευνας στη Δημόσια Κατανόηση των Επιστημών

Κωδικός ΘΕ: ΕΕΠ32
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τρίτο (3ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή:

Η παρούσα ενότητα αφορά τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται για την έρευνα στις κοινωνικές επιστήμες. Υπάρχει πληθώρα μεθόδων, που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο ερευνητής, ανάλογα με τα ερευνητικά ερωτήματα που έχει διατυπώσει. Στο μάθημα αυτό, θα παρουσιαστούν οι βασικές μεθοδολογίες ποιοτικής και ποσοτικής έρευνας (εθνογραφικές έρευνες, ανάλυση περιεχομένου, ανάλυση εικόνας, συγκριτικές μελέτες, μελέτες περίπτωσης κ.λπ.). Τι είδους ερωτήματα μπορεί να διερευνηθούν με καθεμία από τις μεθόδους αυτές; Πότε είναι απαραίτητος ο συνδυασμός περισσότερων μεθόδων; Πώς γίνεται ορθή χρήση αρχείων και βάσεων δεδομένων για την έρευνα; Τέλος, θα παρουσιαστούν τεχνικές συγγραφής ερευνητικών αναφορών και παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας.

Γνωστικά αντικείμενα:

• Ποσοτικές και ποιοτικές μέθοδοι έρευνας
• Ερευνητικοί σχεδιασμοί (ποιοτικοί, ποσοτικοί και μεικτοί σχεδιασμοί)
• Εφαρμογές ερευνητικών σχεδιασμών στη Δημόσια Κατανόηση των Επιστημών.
• Τεχνικές παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Μετά το πέρας της θεματικής ενότητας, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι σε θέση να:

• Γνωρίζουν κυρίαρχες ερευνητικές τάσεις στο ερευνητικό πεδίο της Δημόσιας Κατανόησης των Επιστημών
• Γνωρίζουν τα στάδια διεξαγωγής έρευνας
• Αναζητούν, εντοπίζουν, ανακτούν, οργανώνουν, συνθέτουν και αποτιμούν κριτικά βιβλιογραφικά δεδομένα
• Γνωρίζουν βασικούς ερευνητικούς σχεδιασμούς (ποιοτικούς, ποσοτικούς και μεικτούς σχεδιασμούς)
• Διατυπώνουν και θεμελιώνουν ερευνητικό στόχο και ερευνητικά ερωτήματα ή/και υποθέσεις με βάση έναν θεωρητικό προβληματισμό και τη βιβλιογραφική επισκόπηση
• Γνωρίζουν βασικές μεθόδους και τεχνικές δειγματοληψίας στο πλαίσιο ποσοτικών και ποιοτικών σχεδιασμών
• Αναπτύσσουν και αξιολογούν βασικά εργαλεία συλλογής εμπειρικού υλικού στο πλαίσιο ποσοτικών και ποιοτικών σχεδιασμών
• Αναγνωρίζουν τα ηθικά και δεοντολογικά ζητήματα που τίθενται στο πλαίσιο της συλλογής δεδομένων και να αναφέρουν κατάλληλους τρόπους χειρισμού τους
• Συγκροτούν και συντάσσουν ερευνητικό σχέδιο μικρής κλίμακας εμπειρικής έρευνας στο πεδίο της Δημόσιας Κατανόησης των Επιστημών.

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Μέθοδος Διδασκαλίας: εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων.

 

ΕΕΠ33 Τεχνοεπιστημονικός πολιτισμός και σύγχρονα προβλήματα

Κωδικός ΘΕ: ΕΕΠ33
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 10
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τρίτο (3^ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική περιγραφή:

Στo πλαίσιο των κοινωνικών σπουδών της επιστήμης και της τεχνολογίας, ο τεχνοεπιστημονικός πολιτισμός προσεγγίζεται μέσα από κριτικές μελέτες που αναλύουν τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα. Η έμφαση της θεματικής ενότητας θα είναι στην ανάδειξη της διακινδύνευσης όπως αυτή αναδύεται από τις νέες τεχνοεπιστημονικές έρευνες και καινοτομίες καθώς και στους όρους της κοινωνικής και πολιτικής της διαπραγμάτευσης. Θα μελετηθούν θέματα όπως οι τοξικότητες που εισάγει στην διατροφική αλυσίδα η γενετική τροποποίηση φυτικών και ζωικών οργανισμών ή ζητήματα που αφορούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της χρήσης νέων τεχνοεπιστημονικών καινοτομιών. Επίσης θα αναλυθούν ζητήματα διαχείρισης της τεχνοεπιστημονικής διακινδύνευσης σε καταστάσεις κρίσεων και οι όροι απόδοσης ατομικών και συλλογικών ευθυνών σε περιπτώσεις τεχνολογικών και βιομηχανικών ατυχημάτων. Τα κύριο ερώτημα που θα μας απασχολήσει είναι το εξής: Πώς, από ποιους και με ποιους όρους λαμβάνονται οι αποφάσεις σε θέματα και ζητήματα που αφορούν τις τεχνοεπιστήμες; Επίσης θα εξεταστούν τα ηθικά προβλήματα που ανακύπτουν από τις έρευνες και τις καινοτομίες στην βιοτεχνολογία και τις επιστήμες της ζωής, καθώς και οι όροι συγκρότησης πολιτικών «υπεύθυνης καινοτομίας» (responsible innovation) στις βιοιατρικές επιστήμες και την βιοτεχνολογία.

Γνωστικά αντικείμενα:

• Επιστήμη, Τεχνολογία και Διακινδύνευση
• Βιοτεχνολογία, Δημόσια Υγεία και Διακυβέρνηση
• Ζητήματα Βιοηθικής
• Επιστήμη, Τεχνολογία και Περιβάλλον
• Φυσικές καταστροφές και τεχνολογικά ατυχήματα

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Μετά το πέρας της θεματικής ενότητας, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι σε θέση να:

• Αναγνωρίζουν την κοινωνική και πολιτισμική συγκρότηση της έννοιας της διακινδύνευσης
• Εντοπίζουν τις κοινωνικές διαστάσεις και επιπτώσεις των νέων τεχνοεπιστημονικών καινοτομιών
• Χρησιμοποιούν αναλυτικά εργαλεία από τις κοινωνικές επιστήμες για την ανάλυση και αποτίμηση της διακινδύνευσης που συνδέεται με την επιστήμη και την τεχνολογία
• Εντοπίζουν και περιγράφουν τα βιοηθικά ζητήματα που αναδύονται εγγενώς με την συγκρότηση νέων επιστημονικών κλάδων και τεχνολογικών καινοτομιών
• Προσδιορίζουν τους όρους συγκρότησης του πλαισίου «υπεύθυνης καινοτομίας»

Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελικές γραπτές εξετάσεις, ο βαθμός των οποίων συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.

Μέθοδος Διδασκαλίας: εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων.

ΕΕΠΔΕ Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Κωδικός ΘΕ: ΕΕΠΔΕ
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 30
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τέταρτο (4ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Η γλώσσα εκπόνησης της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας είναι η Ελληνική, αλλά μετά από αιτιολογημένη σύμφωνη γνώμη του/της επιβλέποντος/πουσας και του Διευθυντή προγράμματος σπουδών μπορεί να είναι και κάποια άλλη από τις κύριες ευρωπαϊκές γλώσσες.
Περίγραμμα ΘΕ

Γενική Περιγραφή: Το αντικείμενο της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας θα πρέπει να συνδέεται άμεσα με τις προηγούμενες ΘΕ του 1^ου, 2^ου και 3^ου εξαμήνου, με ιδιαίτερη έμφαση στην παρουσία των επιστημών και της τεχνολογίας στον δημόσιο χώρο. Η Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία μπορεί να αποτελεί (α) πρωτότυπη εμπειρική έρευνα ή βιβλιογραφική σύνθεση στο πεδίο της Επικοινωνίας της Επιστήμης, (β) ερευνητικά θεμελιωμένη παραγωγή και αξιολόγηση συγκεκριμένου πρωτότυπου (έντυπου ή/και ψηφιακού) υλικού, ολοκληρωμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, κ.ά.

Προαπαιτούμενα: Η επιτυχής ολοκλήρωση των εννέα (9) ΘΕ του 1^ου, 2^ου και 3^ου εξαμήνου.