Κωδικός ΘΕ: ΛΠΚ50
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 15
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Πρώτο (1ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα Θ.Ε.
Σκοπός – Περιγραφή Θ.Ε.: Η ΘΕ επιχειρεί να εισάγει τις/τους φοιτήτριες/ές στις πολύπλευρες εννοιολογικές, επιστημολογικές, θεωρητικές και μεθοδολογικές παραμέτρους της μελέτης του λαϊκού πολιτισμού. Η σχετική έρευνα συνδέθηκε προνομιακά με την επιστήμη της λαογραφίας, η οποία στη χώρα μας, αλλά όχι μόνο, συγκροτήθηκε αρχικά ως ένας ιδιαίτερος κλάδος των «φιλολογικών σπουδών». Αντικείμενο της ήταν η μελέτη του παραδοσιακού λαϊκού πολιτισμού, μέσω της λημματογραφικής ταξινόμησης των προφορικών μνημείων του λόγου και των ηθών-εθίμων του αγροτικού κόσμου. Στο πλαίσιο αυτό, η λαογραφία ανάχθηκε σε «εθνική επιστήμη», καθώς ανέλαβε μαζί με την ιστορία το καθήκον τεκμηρίωσης ή και «αποκατάστασης» της «ιστορικής συνέχειας» και της «εθνικής ομοιογένειας» του ελληνικού λαού. Ωστόσο, η εισαγωγή και ακαδημαϊκή καθιέρωση επιστημονικών πειθαρχιών όπως η κοινωνική/πολιτισμική ανθρωπολογία, η κοινωνιολογία και οι πολιτισμικές σπουδές, αλλά και η διεύρυνση των ερευνητικών ενδιαφερόντων της ιστορίας, ανέδειξαν τον λαϊκό πολιτισμό σε πεδίο διεπιστημονικού διαλόγου. Το αποτέλεσμα αυτής της ώσμωσης είναι, εκτός των άλλων, η συγκρότηση μιας νέας, κοινωνικά, κριτικά ή και συγκριτικά προσανατολισμένης λαογραφίας, η οποία δεν ενδιαφέρεται αποκλειστικά για τις «φιλολογικές» και «εθιμικές» διαστάσεις του λαϊκού πολιτισμού. Αντίθετα, αντιμετωπίζει τον τελευταίο όχι ως οριοθετημένο, ομοιογενές και αμετάβλητο, αλλά ως σύνθετο, ανοικτό, δυναμικό και εν δυνάμει ετερογενές κοινωνικο-πολιτισμικό σύστημα. Παρότι αναλυτικά διακριτό, αυτό δεν περιορίζεται στην ύπαιθρο και το παρελθόν. Αντίθετα, αλληλεπιδρά διαρκώς με άλλα αντίστοιχα συστήματα σε τοπικό, δια-τοπικό, εθνικό, αλλά και δια-εθνικό επίπεδο. Οι θεωρητικές αυτές μετατοπίσεις συνοδεύονται από την υιοθέτηση αντίστοιχων μεθοδολογικών εργαλείων των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται η επιτόπια εθνογραφική παρατήρηση, η εθνοϊστορική και η βιογραφική μέθοδος, η ανάλυση λόγου, η αρχειακή έρευνα, η προφορική ιστορία, κτλ.
Μαθησιακά αποτελέσματα:
Μετά το πέρας της Θεματικής Ενότητας οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται:
Γνωστικά Αντικείμενα:
Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελική Γραπτή Εργασία, ο βαθμός της οποίας συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.
Μέθοδος Διδασκαλίας: Εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων (ΟΣΣ).
Κωδικός ΘΕ: ΛΠΚ51
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 15
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Πρώτο (1ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα Θ.Ε.
Σκοπός – Περιγραφή Θ.Ε.: Η ΘΕ συνιστά μια εισαγωγή στην έννοια του πολιτισμού (culture) και της πολιτιστικής κληρονομιάς (heritage) καθώς αυτές οι έννοιες αποτελούν γνωστικό αντικείμενο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών (λαογραφία-εθνολογία-ανθρωπολογία-κοινωνιολογία, πολιτιστική διαχείριση κ.ά.). Εξετάζονται/διερευνώνται οι εννοιολογήσεις και το περιεχόμενο της πολιτιστικής κληρονομιάς (αναφέρεται και ως «πολιτισμική κληρονομιά») σε διεθνές επίπεδο ιδιαίτερα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με τη δημιουργία και ενεργοποίηση θεσμών όπως UNESCO, ICOM, ICOMOS κ.ά. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην υλική και άυλη πολιτιστική κληρονομιά στη νεότερη ιστορική περίοδο (19ος-21ος αι.) και αφορά την παραδοσιακή (προνεοτερική, προβιομηχανική) και τη σύγχρονη (νεοτερική, μετανεοτερική) ελληνική κοινωνία. Ως νεότερη πολιτιστική κληρονομιά μπορεί να θεωρηθεί ένα σύνολο υλικών και άυλων πολιτιστικών εκφάνσεων, εθιμικών πρακτικών, γνώσεων, τεκμηρίων κλπ (τελετουργίες, λαϊκά δρώμενα, έθιμα, προφορικές παραδόσεις, τεχνογνωσία, αγροδιατροφικές παραδόσεις, παραδοσιακές τέχνες, πολιτισμικό τοπίο κ.ά.) του πρόσφατου παρελθόντος οι οποίες διασώζονται στο παρόν και διαφυλάσσονται για το μέλλον. Συνιστούν δε στοιχεία ιδιαίτερου πολιτισμικού αποθέματος που μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά και συνθέτουν την πολιτισμική ταυτότητα των μελών μιας μικρής ή μεγάλης κοινότητας. Η προστασία, η διαφύλαξη και η αξιοποίηση των πολιτιστικών αγαθών αποτελεί αντικείμενο θεσμικών φορέων (υπουργεία, τοπική αυτοδιοίκηση, μουσεία, πολιτιστικοί σύλλογοι, εταιρείες, πολιτιστικοί οργανισμοί κ.ά.) οι οποίοι εφαρμόζουν διεθνείς και εθνικές συμβάσεις για την ανάδειξή τους. Η αναγνώριση και η αξιοποίηση της νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς με την ανάδειξη ιδιαίτερων πολιτισμικών αγαθών συνιστά επίσης ένα εργαλείο/παράγοντα της κοινωνικής συνοχής/συγκρότησης και της οικονομικής ανάπτυξης τόσο των τοπικών κοινοτήτων όσο και της ευρύτερης κοινωνίας.
Μαθησιακά αποτελέσματα: Μετά το πέρας της Θεματικής Ενότητας οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται:
Γνωστικά Αντικείμενα:
Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελική Γραπτή Εργασία, ο βαθμός της οποίας συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.
Μέθοδος Διδασκαλίας: Εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων (ΟΣΣ).
Κωδικός ΘΕ: ΛΠΚ52
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 15
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Δεύτερο (2ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα Θ.Ε.
Σκοπός – Περιγραφή Θ.Ε.: Ο υλικός πολιτισμός αποτελεί αντικείμενο πολλών επιστημονικών πεδίων (αρχαιολογία, ιστορία, λαογραφία, εθνολογία, ανθρωπολογία, βιομηχανική αρχαιολογία, μουσειολογία κ.ά.) συνιστά όμως και ένα αυτόνομο και ολοκληρωμένο πεδίο μελέτης της σχέσης των αντικειμένων με την κοινωνία και τον πολιτισμό κάθε κοινωνίας και ιστορικής περιόδου. Εισαγωγικά εξετάζονται οι εννοιολογήσεις και το περιεχόμενο του υλικού πολιτισμού υπό το πρίσμα των διαφόρων θεωρητικών ρευμάτων (εξελικτισμός, λειτουργισμός, μαρξισμός, κ.ά.) και μεθοδολογικών προσεγγίσεων (επιτόπια έρευνα και παρατήρηση, κοινωνική ζωή και πολιτισμική βιογραφία των αντικειμένων, αντικειμενοποίηση, κατανάλωση κ.ά.). Στην ΘΕ εξετάζεται ο νεότερος υλικός πολιτισμός και τα υλικά τεκμήρια (αντικείμενα, εργαλεία, σκεύη, μηχανές, κτήρια κ.ά.) της προβιομηχανικής, παραδοσιακής και της πρωτοβιομηχανικής κοινωνίας όπως εγγράφονται στην παραγωγική διαδικασία, στη δημιουργία εμπειρικών γνώσεων και τεχνογνωσίας, στην παρουσία τους στην καθημερινή ζωή και στη συμβολή τους στη διαμόρφωση καταναλωτικών πρακτικών και συμπεριφορών/νοοτροπιών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε τομείς όπως η διατροφή και η νεότερη γαστρονομία, η λαϊκή/παραδοσιακή αρχιτεκτονική και κατοίκηση, η ενδυμασία και οι σύγχρονοι ενδυματολογικοί κώδικες, η βιομηχανική κληρονομιά και τα κατάλοιπα του βιομηχανικού πολιτισμού κ.ά. Αυτά συνθέτουν την νεότερη υλική πολιτιστική κληρονομιά η οποία συνδέεται με συμβολικές και μνημονικές πρακτικές και συνιστά στοιχείο της πολιτισμικής ταυτότητας και της ανάδειξης της πολιτιστικής και οικονομικής ενδυνάμωσης των σύγχρονων κοινωνιών και των διαφορετικών πολιτισμικών ομάδων. Ο τρόπος που ερευνήθηκε, αξιολογήθηκε και αξιοποιήθηκε ο υλικός πολιτισμός και τα τεκμήριά του καθόρισε και την ιστορική εξέλιξη των μουσείων, τη δημιουργία διαφόρων τύπων μουσείων και διαφορετικών τρόπων μουσειακής εκφοράς των εκθεμάτων. Στην ΘΕ γίνεται σύντομη εισαγωγή στα θεωρητικά ρεύματα και την ιστορική εξέλιξη της δημιουργίας των μουσείων και των μουσειακών συλλογών. Έμφαση δίνεται στις βασικές μουσειολογικές και μουσειογραφικές αρχές και στη συνέχεια εμβάθυνση σε συγκεκριμένα είδη μουσείων τα οποία έχουν ως θεματικό αντικείμενο τον νεότερο πολιτισμό (λαογραφικά, εθνογραφικά, ανοικτά, υπαίθρια κ.ά.). Πρόκειται για τα ευρύτερα γνωστά και ως «λαογραφικά μουσεία», «μουσεία λαϊκής τέχνης», «εθνολογικά μουσεία» τα οποία παρουσιάζουν σε μόνιμες ή/και περιοδικές εκθέσεις αντικείμενα, έργα λαϊκής τέχνης, ενδυμασίες, εργαλεία κ.λπ. συνοδευόμενα από πληροφοριακό και οπτικοακουστικό υλικό και αφορούν τον πολιτισμό της νεότερης ιστορικής περιόδου (18ος-21ος αι.). Εκκινώντας από τη συγκρότηση συλλογών και αρχείων και το ιστορικό και ιδεολογικό πλαίσιο στο οποίο δημιουργούνται γίνεται αναφορά στα στάδια δημιουργίας και λειτουργίας των μουσείων νεότερου πολιτισμού με βάση το τρίπτυχο: συλλέγειν-εκθέτειν-επικοινωνείν. Αναλύονται τρόποι επικοινωνίας με κοινωνικές, ηλικιακές και εκπαιδευτικές ομάδες μέσα από συγκεκριμένες μουσειοπαιδαγωγικές μεθόδους και προσεγγίσεις. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη μουσειακή εκφορά μέσα από την ανάλυση συγκεκριμένων παραδειγμάτων μουσείων του νεότερου λαϊκού πολιτισμού από την εγχώρια και τη διεθνή πραγματικότητα.
Μαθησιακά αποτελέσματα: Μετά το πέρας της Θεματικής Ενότητας οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται:
Γνωστικά Αντικείμενα:
Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελική Γραπτή Εργασία, ο βαθμός της οποίας συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.
Μέθοδος Διδασκαλίας: Εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων (ΟΣΣ).
Κωδικός ΘΕ: ΛΠΚ53
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 15
Τύπος της ΘΕ: Υποχρεωτική
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Δεύτερο (2ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα Θ.Ε.
Σκοπός – Περιγραφή Θ.Ε.: Αντικείμενο της ΘΕ είναι η σχέση λαϊκού πολιτισμού και εθνο-τοπικών ταυτοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, χαρτογραφούνται καταρχάς οι επιμέρους τοπικές, περιφερειακές ή/και εθνο-πολιτισμικές παραδόσεις που συνδιαμόρφωσαν ιστορικά τον νεοελληνικό λαϊκό πολιτισμό. Επιπλέον, εξετάζονται οι διαδικασίες συγκρότησης, ιεράρχησης, διάχυσης και αλληλεπίδρασης των εθνο-τοπικών αυτών παραδόσεων, καθώς και οι τρόποι συνάρθρωσής τους με την εθνική λαϊκή παράδοση. Στο πλαίσιο του κυρίαρχου εθνικού αφηγήματος, η ελληνική λαογραφία αντιμετώπισε για μεγάλο διάστημα τις εθνοτοπικές κουλτούρες ως τοπικές ή/και περιφερειακές εκδοχές/παραλλαγές του κοινού και ενιαίου ελληνικού πολιτισμού. Παράλληλα, οι όποιες μορφές εθνο-πολιτισμικής ετερότητας (γλωσσικής, θρησκευτικής, κτλ.) αγνοήθηκαν, υποβαθμίστηκαν ή ερμηνεύθηκαν με τρόπο συμβατό με τις κυρίαρχες αντιλήψεις περί ελληνικότητας. Ωστόσο, οι διεπιστημονικές ωσμώσεις που παρατηρούνται κατά τις τελευταίες δεκαετίες και στη χώρα μας, οδήγησαν σε σημαντικές επιστημολογικές, θεωρητικές και μεθοδολογικές μετατοπίσεις στο πεδίο των εθνο-τοπικών σπουδών. Οι νέοι προσανατολισμοί έστρεψαν καταρχάς την προσοχή στις πολιτισμικές διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται τόσο μεταξύ διαφορετικών εθνο-τοπικών κοινοτήτων, όσο και στο εσωτερικό της κάθε μίας, με όρους κοινωνικής τάξης, συμβολικούπολιτισμικού κεφαλαίου, φύλου, κτλ. Αυτό, συνέβαλε, εκτός των άλλων, στην ανάδειξη των πολλαπλών τρόπων με τους οποίους οι εθνο-τοπικές κοινότητες προσλαμβάνουν, επιτελούν και επανερμηνεύουν τον εθνικό λαϊκό πολιτισμό.
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες έρευνες εξετάζουν τις εθνο-τοπικές ταυτότητες υπό το πρίσμα της σύζευξης τοπικού (local) και παγκόσμιου (global). Στο πλαίσιο αυτό, ο νεολογισμός τοπικοπαγκοσμιοποίηση (glocalization) αναφέρεται σε μια αντινομική διαδικασία. Από τη μια, αυτή περιλαμβάνει την αυξανόμενη διάχυση και αλληλεπίδραση των εθνο-τοπικών κοινοτήτων στον χώρο και την ανάδυση υβριδικών, υπερ-τοπικών ή και δια-εθνικών μορφών κουλτούρας και ταυτότητας. Από την άλλη, περιλαμβάνει τη φαντασιακή, συμβολική ή και «πρακτική» αναπαραγωγή αυτών των κοινοτήτων, μέσω της ανασυγκρότησης των εθνοτοπίων τους και τη δημιουργία δικτύων αλληλεπίδρασης των εν δυνάμει μελών τους.
Επιπλέον, ο λαϊκός πολιτισμός αναδεικνύεται όλο και περισσότερο σε βασικό πυλώνα των συχνά αντιτιθέμενων λόγων και πρακτικών γύρω από την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Αυτό αφορά καταρχάς την αξιοποίηση επιμέρους στοιχείων του στο πλαίσιο εναλλακτικών στρατηγικών τουριστικής ανάπτυξης. Ωστόσο, αφορά επίσης την αξιοποίηση της «τοπικής γνώσης» ως συνθήκης για μια βιώσιμη ανάπτυξη, προσαρμοσμένη στην «παράδοση» και τις ανάγκες κάθε τοπικής κοινωνίας.
Μαθησιακά αποτελέσματα: Μετά το πέρας της Θεματικής Ενότητας οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται:
Γνωστικά Αντικείμενα:
Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελική Γραπτή Εργασία, ο βαθμός της οποίας συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.
Μέθοδος Διδασκαλίας: Εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων (ΟΣΣ).
Κωδικός ΘΕ: ΛΠΚ60
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 15
Τύπος της ΘΕ: Επιλογής
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τρίτο (3ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα Θ.Ε.
Σκοπός – Περιγραφή Θ.Ε.: Η ΘΕ επιχειρεί να εισάγει τις/τους φοιτήτριες/ές στο πεδίο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς (intangible cultural heritage), ένα πεδίο σχετικά νέο που γνωρίζει πρωτόγνωρη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Αναδείχτηκε ως παγκόσμια έννοια με τη Σύμβαση της UNESCO για τη Διασφάλιση της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2003 η οποία κυρώθηκε από την Ελλάδα το 2006 και έκτοτε συντηρείται στο προσκήνιο μέσα από τις δράσεις παγκόσμιων οργανισμών, κρατών, τοπικών κοινωνιών και ομάδων. Το κάθε εθνικό κράτος συγκροτεί, πλέον, τους δικούς του καταλόγους/ευρετήρια όπου εγγράφει στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Σύμφωνα με τη Σύμβαση της UNESCO η άυλη πολιτιστική κληρονομιά αφορά τη ζώσα παράδοση κοινοτήτων και ομάδων η οποία εμπλουτίζεται, εξελίσσεται, προσαρμόζεται στις εκάστοτε κοινωνικοπολιτισμικές συνθήκες. Ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά ορίζονται: κοινωνικές πρακτικές, αναπαραστάσεις, γνώσεις, τεχνικές, προφορικές παραδόσεις, επιτελεστικές τέχνες κ.ά. τα οποία οι κοινότητες, οι ομάδες αναγνωρίζουν ότι αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς τους. Ωστόσο, η άυλη πολιτιστική κληρονομιά αφορά ένα πεδίο που δέχεται ισχυρές κριτικές αποδομήσεις και εμπλέκεται στις διαμάχες τοπικού και παγκόσμιου. Πρόκειται, για μία πολύπλοκη και ευρεία έννοια με πολλές σημασίες σε διάφορες γλώσσες και κουλτούρες ενώ, συχνά, δεν υπάρχει απόλυτη ταύτιση των σημασιών που της αποδίδονται. Σε γενικές γραμμές, λέγοντας άυλη πολιτιστική κληρονομιά αναφερόμαστε σε ιδιαίτερες μορφές κληρονομιάς που πρέπει να διαφυλαχτούν ώστε να μεταβιβαστούν στις επόμενες γενιές χωρίς να εξαφανιστούν. Προϋπόθεση, όμως, παραμένει η ζωντανή ύπαρξή της στο παρόν, η μετάδοση από γενιά σε γενιά, η συνεχής αναπαραγωγή και αναδημιουργία της από κοινότητες και ομάδες, η ενδυνάμωση της ταυτότητας και της συνέχειας, ο σεβασμός της ποικιλομορφίας, η προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, η βιώσιμη ανάπτυξη. Τα στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς δεν έχουν τις περισσότερες φορές άμεση υλική υπόσταση, ορατότητα και φυσική παρουσία, ωστόσο γίνονται αισθητά δια των αποτελεσμάτων τους. Για τους λόγους αυτούς η διαφύλαξη και η διασφάλιση της συνέχειά της καθίσταται δύσκολη σε σχέση με αυτή των φυσικών αντικειμένων. Έχει σημασία να τονιστεί ότι κάθε στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς έχει πολυσήμαντη βαρύτητα και φέρει διαφορετικά νοήματα ως προς την πρόσληψη και την αποδοχή. Η διαφύλαξη και η ανάδειξη της αξίας της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς συνιστά διεπιστημονική προσέγγιση, θεσμική κατοχύρωση και ενεργό συμμετοχή των συλλογικοτήτων.
Μαθησιακά αποτελέσματα: Μετά το πέρας της Θεματικής Ενότητας οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται:
Γνωστικά Αντικείμενα:
Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελική Γραπτή Εργασία, ο βαθμός της οποίας συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.
Μέθοδος Διδασκαλίας: Εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων (ΟΣΣ).
Κωδικός ΘΕ: ΛΠΚ61
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 15
Τύπος της ΘΕ: Επιλογής
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τρίτο (3ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα Θ.Ε.
Σκοπός – Περιγραφή Θ.Ε.: Αντικείμενο της ενότητας αποτελεί ο αστικός λαϊκός πολιτισμός. Έχοντας διερευνηθεί σε βάθος η έννοια του λαϊκού πολιτισμού σε προηγούμενη ενότητα, στην παρούσα επιχειρείται η ανάδυση και εξέταση του αστικού λαϊκού πολιτισμού ως διακριτού, μεθοδολογικά και επιστημολογικά, πεδίου. Πρόκειται για ένα διεπιστημονικό πεδίο στο οποίο συμφύρονται πολλαπλές οπτικές και χρειάζονται, ως εκ τούτου, διευκρινίσεις και οριοθετήσεις. Η ενότητα θα αναδείξει την ιδιαιτερότητα του αστικού λαϊκού πολιτισμού καθώς και τις εκφράσεις του στον ελλαδικό χώρο. Θα εξεταστούν οι ιδιαίτερες κοινωνικές συνθήκες, στις αρχές του 20ού αιώνα, κατά τις οποίες αναπτύσσεται στα αστικά κέντρα, στις μεγάλες πόλεις των εθνών – κρατών, κυρίως λιμανιών, ένα ιδιαίτερο πεδίο καλλιτεχνικών, πολιτισμικών και κοινωνικών εκφράσεων που, αν και επικαθορίζονται από την κυρίαρχη ιδεολογία μέσω της πολιτιστικής υπαγωγής, την ίδια στιγμή, αυτονομούνται και αναπτύσσουν υβριδικές δράσεις και αντιστάσεις. Πρόκειται, τελικά, για ένα σύνολο πολιτισμικών πρακτικών (ανώνυμη και επώνυμη προφορική παράδοση, ομαδική δημιουργία) και εκφράσεων καθημερινής κουλτούρας που καθορίζει συγκεκριμένες ομαδώσεις οι οποίες συγκροτούν ιδιαίτερα και διακριτά πεδία ως προς τον κυρίαρχο πολιτισμό. Στην ενότητα θα εξεταστούν, επίσης, οι έννοιες του αστικού λαϊκού πολιτισμού σε συσχέτιση με το επιστημονικό ενδιαφέρον για αυτούς τους χώρους: μεθοδολογίες προσέγγισης, ιδεολογικές αναφορές, στερεότυπα, εννοιολογήσεις. Τέλος, μέσω παραδειγματικών αναφορών, τόσο διεθνών (τανγκό, μπλουζ, φάντο) όσο και ελληνικών (ρεμπέτικο και λαϊκό τραγούδι, καραγκιόζης, λαϊκό μυθιστόρημα, λαϊκές μορφές ψυχαγωγίας) θα παρουσιαστούν οι ιδιαίτερες πολιτισμικές δημιουργίες και θα συζητηθούν ως προς το πεδίο συγκρότησής τους, της λειτουργίας τους και των αναφορών τους με το ευρύτερο πολιτισμικό πεδίο.
Μαθησιακά αποτελέσματα: Μετά το πέρας της Θεματικής Ενότητας οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται:
θεωρητικών και μεθοδολογικών εργαλείων των κοινωνικών επιστημών.
Γνωστικά Αντικείμενα:
Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελική Γραπτή Εργασία, ο βαθμός της οποίας συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.
Μέθοδος Διδασκαλίας: Εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων (ΟΣΣ).
Κωδικός ΘΕ: ΛΠΚ62
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 15
Τύπος της ΘΕ: Επιλογής
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τρίτο (3ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα Θ.Ε.
Σκοπός – Περιγραφή Θ.Ε.: Αντικείμενο της ΘΕ είναι οι διαδικασίες συγκρότησης και αναπαραγωγής των δημοσίων αναπαραστάσεων και πρακτικών γύρω από τον λαϊκό πολιτισμό στην Ελλάδα. Ειδικότερα, εστιάζει στη σημασία των πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και αυτοδιοικητικών θεσμών, των διανοουμένων και των ΜΜΕ, καθώς και των μεταξύ τους αλληλεπιδράσεων, σε τρία αλληλένδετα επίπεδα: α) τη θεματική τυποποίηση και την ιδεολογική αποκρυστάλλωση του ελληνικού λαογραφικού κανόνα, β) τις πολιτικές και πρακτικές εδραίωσης και αναπαραγωγής αυτού του κανόνα, γ) τις διαδικασίες εγγραφής και διάχυσής του στον δημόσιο λόγο. Ωστόσο, αν και τα παραπάνω πεδία συγκροτούν διαχρονικά ένα ηγεμονικό θεσμικό πλέγμα γύρω από το λαϊκό πολιτισμό, σήμερα αυτό δεν είναι απόλυτα οριοθετημένο, ιεραρχημένο και συνεκτικό. Γεγονός που ανοίγει ρωγμές για την ανάδυση στη δημόσια σφαίρα διαφορετικών λόγων και πρακτικών περί λαϊκού πολιτισμού. Οι «εναλλακτικές» αυτές αφηγήσεις συνήθως δεν μεταφράζονται σε συγκροτημένες πολιτικές, ειδικά σε πολιτικές συνολικής ή/και ευθείας αμφισβήτησης του εθνικού λαογραφικού κανόνα. Εκφράζουν, ωστόσο, μια τάση εμπλουτισμού και ανανέωσής του, ακόμα και διαπραγμάτευσης ή επαν-ερμηνείας μεμονωμένων πλευρών του. Έτσι, αν εστιάσουμε ειδικά στον χώρο της εκπαίδευσης, τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται όλο και περισσότερο καινοτόμα προγράμματα (projects), που αντιμετωπίζουν τον λαϊκό πολιτισμό ως κάτι δυναμικό, συνδέοντάς τον παράλληλα με σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα (παγκοσμιοποίηση και δια-πολιτισμικότητα, περιβάλλον, έμφυλες σχέσεις, κτλ.). Τα προγράμματα αυτά συνδέονται αμφίδρομα με την αυξανόμενη δικτύωση των σχολικών μονάδων, μέσω του διαδικτύου ή και της συμμετοχής τους σε «ομότιμα» εκπαιδευτικά και πολιτιστικά δίκτυα, τοπικής, υπερ-τοπικής ή και δια-εθνικής εμβέλειας με αντικείμενο τη μελέτη και την αξιοποίηση του λαϊκού πολιτισμού και της νεώτερης πολιτιστικής κληρονομιάς. Το γεγονός αυτό προσφέρει στις σχολικές κοινότητες τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης με πολλαπλές, ετερογενής και λιγότερο ιεραρχημένες πηγές λαογραφικής γνώσης και ως εκ τούτου πολυ-πρισματικών αναγνώσεων, ερμηνειών και παιδαγωγικών χρήσεων του λαϊκού πολιτισμού.
Μαθησιακά αποτελέσματα: Μετά το πέρας της Θεματικής Ενότητας οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται:
Γνωστικά Αντικείμενα:
Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελική Γραπτή Εργασία, ο βαθμός της οποίας συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.
Μέθοδος Διδασκαλίας: Εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων (ΟΣΣ).
Κωδικός ΘΕ: ΛΠΚ63
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 15
Τύπος της ΘΕ: Επιλογής
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τέταρτο (4ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα Θ.Ε.
Σκοπός – Περιγραφή Θ.Ε.: To πεδίο της λαϊκής κουλτούρας και η στενή σχέση του με τον οπτικό και ψηφιακό πολιτισμό γνωρίζει τα τελευταία, κυρίως, χρόνια μεγάλη άνθηση. Η λαϊκή κουλτούρα (Popular Culture) είναι μια έννοια πολύσημη και σύνθετη η οποία συνδυάζεται, πολλές φορές, με τον παραδοσιακό πολιτισμό και τη δημοφιλή ή/και μαζική κουλτούρα. Στις μέρες μας η λαϊκή κουλτούρα των εξαρτημένων στρωμάτων (subaltern) θεωρείται ένα πεδίο με τη δική του αυτονομία το οποίο ερμηνεύει ζητήματα μετάβασης και μετασχηματισμού στο πεδίο των κοινωνικών και πολιτισμικών διαδικασιών στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Η έμφαση δίνεται στη βιωμένη εμπειρία και στην καθημερινή ζωή των δρώντων υποκειμένων θεωρώντας τη λαϊκή κουλτούρα ως έναν συνολικό τρόπο ζωής και δράσης, με παραγωγή πολιτισμικών πρακτικών και νοημάτων που χαρακτηρίζονται από ιδεολογική κυριαρχία, υβριδισμούς, αντιστάσεις και αποκλεισμούς. Ο οπτικός πολιτισμός (Visual Culture) αναφέρεται σε ένα σύνολο αντιλήψεων και πρακτικών ως προς την αναπαράσταση και την οπτική του καταγραφή. Διερευνά τις κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις των οπτικών αναπαραστάσεων δίνοντας έμφαση στην λαϊκή κουλτούρα και στις καθημερινές πρακτικές. Ο λαϊκός πολιτισμός και εν γένει η λαϊκή κουλτούρα οπτικοποιεί και οπτικοποιείται με διάφορες μορφές και τρόπους εδώ και πολλές δεκαετίες. Από την παραδοσιακή κοινωνία μέχρι τη μετανεωτερική και ψηφιακή κοινωνία, οι αναπαραστάσεις αυτής της οπτικοποίησης έχουν διενεργηθεί με διάφορα μέσα (φωτογραφία, εθνολογικός κινηματογράφος, αναλογικό και ψηφιακό βίντεο κ.τ.λ.). Ο ψηφιακός πολιτισμός (Digital Culture) αφορά τη μαζικοποίηση των σύγχρονων διαδικτυακών τεχνολογιών και την επίδρασή τους στο σώμα της σύγχρονης δημοφιλούς κουλτούρας. Όπως και ο οπτικός πολιτισμός, πρόκειται για ένα διεπιστημονικό πεδίο που διερευνά τις αποτυπώσεις και τα αποτελέσματα του σύγχρονου ψηφιακού κόσμου αναδεικνύοντας καθοριστικά την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, υλικής και άυλης, και διασφαλίζοντας τη διαμόρφωση μιας ψηφιακής στρατηγικής στον πολιτισμό μέσω της χρήσης σύγχρονων τεχνολογιών. Τόσο ο οπτικός όσο και ο ψηφιακός πολιτισμός συνεισφέρουν, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, στην καταγραφή, διάσωση και ανάδειξη της λαϊκής κουλτούρας, αξιοποιώντας, έτσι, στο πεδίο της μνήμης, πολύτιμα ντοκουμέντα. Η τεχνολογία έχει βοηθήσει σε αυτό εφόσον έχει καταστεί εξαιρετικά εύχρηστη και εύκολη η διαδικασία της καταγραφής στο πεδίο της προφορικής ιστορίας αλλά και στο πεδίο της καταγραφής αναπαραστατικών και παραστατικών τελετουργιών και τελέσεων. Οι καταγραφές αυτές διενεργούνται, πλέον, στο πλαίσιο μίας διαμοιραστικής, αναστοχαστικής και ανοικτής χρήσης τόσο της γνώσης όσο και των μέσων καταγραφής και αναπαραγωγής από τα δρώντα υποκείμενα (ακαδημαϊκοί, ερευνητές, εκπρόσωποι και μέλη τοπικών κοινωνιών).
Μαθησιακά αποτελέσματα: Μετά το πέρας της Θεματικής Ενότητας οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται:
Γνωστικά Αντικείμενα:
Αξιολόγηση φοιτητριών/τών: Εκπόνηση γραπτών εργασιών κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου με συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 40%. Τελική Γραπτή Εργασία, ο βαθμός της οποίας συμμετέχει στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού της Θ.Ε. κατά 60%. Για περαιτέρω πληροφορίες μεταβείτε στον Οδηγό Σπουδών του ΕΑΠ.
Μέθοδος Διδασκαλίας: Εξ αποστάσεως με χρήση της Πλατφόρμας Τηλε-εκπαίδευσης του ΕΑΠ και διεξαγωγή Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων (ΟΣΣ).
Κωδικός ΕΠΑ: ΛΠΚΠΑ
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 15
Τύπος της ΕΠΑ: Επιλογής
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τέταρτο (4ο)
Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική
Περίγραμμα Θ.Ε.
Περιγραφή Ε.Π.Α.: Η πρακτική άσκηση προσφέρεται ως επιλογή στο 4ο εξάμηνο και έχει στόχο να γνωστοποιήσει και να φέρει σε επαφή τους φοιτητές/φοιτήτριες με φορείς (ερευνητικά κέντρα, μουσεία, δημόσιους οργανισμούς, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης κ.ά) οι οποίοι έχουν ως δραστηριότητα την έρευνα, διάσωση, αξιοποίηση και διαχείριση ζητημάτων του λαϊκού πολιτισμού και στοιχείων της νεότερης πολιστικής κληρονομιάς. Η απασχόληση των φοιτητών/φοιτητριών μέσω της Πρακτικής άσκησης στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών σπουδών τους έχει στόχο την ουσιαστική αξιοποίηση των θεωρητικών γνώσεων και δεξιοτήτων και την απόκτηση εμπειρίας στο εργασιακό περιβάλλον δημιουργώντας μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ ακαδημαϊκής εκπαίδευσης, έρευνας και επαγγελματικής απασχόλησης.
Μαθησιακά αποτελέσματα:
Μετά την ολοκλήρωση της Πρακτικής άσκησης οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται να:
Μέθοδος Διδασκαλίας: Η Πρακτική Άσκηση των φοιτητών και φοιτητριών πραγματοποιείται με τη συνεργασία του ακαδημαϊκού ιδρύματος και του επιλεγμένου φορέα υπό την επίβλεψη του διδάσκοντα (μέλους ΣΕΠ). Ολοκληρώνεται με την υποβολή γραπτής αναφοράς (report) από τον/την φοιτητή/φοιτήτρια.
Φορείς υλοποίησης Ε.Π.Α.: Φορείς και υπηρεσίες στους οποίους μπορεί να λάβει χώρα/πραγματοποιηθεί η Πρακτική Άσκηση είναι μεταξύ άλλων και οι παρακάτω:
Παραδοτέο: Πρακτική άσκηση (3 μηνών) με κατάθεση γραπτής αναφοράς (report) 4.000-5.000 λέξεων.
Κωδικός ΜΔΕ: ΛΠΚΔΕ
Πιστωτικές Μονάδες ECTS: 30
Τύπος της ΜΔΕ: Επιλογής
Εξάμηνο στο οποίο προσφέρεται: Τέταρτο (4ο)
Γλώσσα εκπόνησης: Ελληνική
Περιγραφή Μ.Δ.Ε.: Εκπόνηση διπλωματικής εργασίας 20.000-25.000 λέξεων, με στοιχεία θεωρητικής και πρωτότυπης επιχειρηματολογίας ή/και σύνθεσης.
Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τις Προδιαγραφές – Χρήσιμο Υλικό για συγγραφή Μεταπτυχιακών Διπλωματικών Εργασιών και ανάρτηση Διπλωματικής Εργασίας στο Αποθετήριο του ΕΑΠ, μπορείτε να μεταβείτε στον Ψηφιακό Χώρο Εκπαίδευσης http://courses.eap.gr και δη στην ενότητα Πρόγραμμα Σπουδών.
Μαθησιακά αποτελέσματα:
Με την επιτυχή ολοκλήρωση της ΘΕ ΛΠΚΜΔΕ, οι φοιτήτριες/τές αναμένεται:
Προαπαιτούμενα: Η παρουσίαση της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας πραγματοποιείται μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των Θ.Ε. του Προγράμματος.